باقر جەبر زوبەیدی
ئاماژەو زانیارییەكان جەختدەكەنەوە كە ئەمریكا چەندان موشەكی لە سەربازگە نهێنییەكەی لە چیاكانی باكوری خۆشەویستمان جێگیركردووە, ئەم موشەكانە دوو ئاراستەیان هەیە یەكێكیان بە ئاراستەی روسیا وەك ئامادەكارییەك بۆ هەر گۆڕانكارییەك لە قەیرانی روسیا ئۆكرانیا بێتەدی ئاراستەی دووەمیش رووەو ئێرانە كە ئەمەش كاریگەری نەرێنی خراپی دەبێت بۆ سەر پەیوەندییەكانی نێوان عێراق و روسیا كە عێراق لە پڕچەككردندا بەزۆری پشت بە چەكی روسی دەبەستێت.
ساڵی 1962 یەكێتی سۆڤیەتی پێشوو موشەكی ئەتۆمیی لە كوبا جێگیركردو بەوەش قەیرانێكی گەورە دروست بوو كە زۆری نەمابوو بگاتە بەرپابوونی جەنگی جیهانی سێیەم دوای ئەوەی ئەمریكا هەڕەشەی هێرشكردنە سەر كوبای كردو قەیرانەكە كاتێك كۆتایی هات كە جۆن كنێدی سەرۆكی ئەمریكاو ئەمینداری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان یۆتانت لەگەڵ سۆڤیەت رێككەوتن بۆئەوەی موشەكەكانی لابەرێت بەمەرجێك ئەمریكا بەڵێن بدات هێرش نەكاتە سەر كوبا‌و ئەو موشەكە بالیستیانەشی لابەرێت كە لە ئیتالیاو توركیاو بەریتانیا جێگیریكردبون.
لەم قەیرانەی ئێستادا ئەمریكا چەندان جۆر موشەكی رەوانەی ئۆكرانیا كردووەو لەوانەشە هەندێكیان موشەی ئەتۆمی كورت مەودا بن لەگەڵ چەندین كەلوپەلی تری سەبازی بە بەهای 60 ملیۆن دۆلار لە نێویشیاندا موشەكی ( گافلین) كە بە راوچی تانەكەكان ناسراوە.
ناوچەی ناكۆكی نێوان روسیاو ئۆكرانیا دۆنباسی رۆژهەڵاتە كە هاوڵاتییەكانی روسین و زمانیان روسیەو خاڵی سەرەكی ناكۆكی روسیاو ئۆكرانیاش دەگەڕێتەوە بۆئەوەی كە ئۆكرانیا چاوپۆشی دەكات لە دزەكردنی تیرۆریستان" داعش و قاعیدە" لە ئەفغانستانەوە  بۆ روسیا ئەوەش دوای دەستگیركردنی شانەیەكی داعش لە مۆسكۆ دەركەوت.
لێرەدا دەبێت بگەڕێمەوە بۆ گەشتێكم بۆ یەكێتی سۆڤیەت هاتوچۆی نێوان مۆسكۆ و كێیڤی پایتەختی ئۆكرانیا لە ساڵی 1973دا كە ئەو كات هەستم دەكرد كیێڤ شارێكی سۆڤییەتییەو هەستم بەوەنەكرد كە شارێكی جیا بێت لە یەكێتی سۆڤیەت.
ئەمڕۆ ئەمریكا ئەو كارەدەكات كە پێشتر رەتیدەكردەوە ئەمەش شكڵی سیاسەتی ئەمریكاو ئامانجی لە جیهاندا روندەكاتەوە كە لە چوارچێوەی ئەو جەنگە گەرمەدا دێت كە لە پێناوی گوشارخستنە سەر روسیا لە چەند دۆسیەیەكی تردا دەستیپێكردووە, ئایا ئەمریكا ئیسرائیل و وڵاتانی كەنداو بەكاردەهێنێت بۆ هەڕەشەكردنی هاوشێوە لە ئێران ئەگەر دانوستانەكان شكستیان هێنا؟