Draw Media

ژنە پۆڵایینەكەی ئەڵمانیا 

ژنە پۆڵایینەكەی ئەڵمانیا 

2018-03-24 10:52:32


ئامادەكردنی و وەرگێڕانی: نامیق رەسوڵ 


پەرلەمانی ئەڵمانیا " بۆندستاگ" رۆژی 14ی ئەم مانگە ئەنگێلا مێركڵ سەرۆكی پارتی دیموكرات مەسیحی بۆ خولی چوارەم بە راوێژكاری ئەڵمانیا هەڵبژاردەوە، مێركڵ لە كۆی (688) دەنگی پەرلەمانتاران (364) دەنگی بەدەستهێنا.
پارتەكەی مێركڵ لە هەڵبژاردندا زۆرینەی كورسییەكانی پەرلەمانی بەدەستهێنا، بەڵام زۆرینەیەك نەبوو كە بتوانێت بە تەنها كابینەی نوێی حكومەت  پێكبهێنێت، ئەوەش وایكرد دانوستانەكانی پێكهێنانی حكومەت زیاتر لە (شەش) مانگ بخایەنێت و دواجار مێركڵ توانی لەگەڵ پارتی سۆسیال دیموكرات هاوپەیمانێتی بكات.
 بەڕای چەند كەسێكی نزیك لە مێركڵ، هاوپەیمانێتی پارتی دیموكرات مەسیحی و پارتی سۆسیالی دیموكرات پێش تەواوبوونی ئەم خولە كۆتایی پێدێت.
مێركڵ لە كاتی بانگەشەی هەڵبژاردنەكاندا بەڵێینی دا پەلە بكات لە گەڕاندنەوەی دەنگی بەهێزی ئەڵمانیا دەربارەی چاكسازییەكانی یەكێتی ئەوروپاو بەهۆی كردنەوەی دەروازەكانی وڵاتەكەشی بەڕووی كۆچبەراندا بە تایبەت كۆچبەرانی سوریا لە ساڵی 2017دا، لەلایەن كۆچبەرانەوە نازناوی " دایكە مێركڵ" لێنرا.


ئەنگێلا مێركڵ كێیە ؟
•    ساڵی 1989 و دوای روخانی دیواری بەرلین هاتە ناو جیهانەی سیاسەتەوە
•     ساڵی 1954 لە ئەوروپای خۆرهەڵات لەدایكبووە و هەرلەوێ‌ گەورە بووە و ژیاوە هەتا هەردوو ئەڵمانیاكە یەكیانگرتەوە
•     لە بواری سیاسیدا چەندین پۆستی باڵای وەرگرت تا گەیشتە پۆستی سەرۆكی پارتی دیموكرات مەسیحی
•     ساڵی 2005 وەك یەكەمین ژن لە مێژووی ئەڵمانیادا بە راوێژكار هەڵبژێردرا كە ئەم پۆستە هاوتای پۆستی سەرۆك وەزیرانە لە وڵاتەكانی تردا و سەرۆكی دەسەڵاتی جێبەجێكردنە لە ئەڵمانیای فیدراڵدا
•    لە زانكۆی لایپزیگ زانستی فیزیای خوێندووە
•     ساڵی 1978 بڕوانامەی دكتۆرای بەدەستهێناوە و وەك شارەزایەك لە كیمیادا لە پەیمانگای ناوەندی كیمیایی فیزیای كۆلێژی زانست كاری كردووە لەماوەی ساڵانی 1978 تا 1990
•    زمانی روسی زۆر بە باشی دەزانێت
ئەنگێلا مێركڵ نازناوی (مێركڵ)ی لە هاوسەری یەكەمی (ئۆلریخ مێركڵ)ەوە وەرگرتووە كە ساڵی 1981 لە یەك جیابوونەتەوە و دواتر لەگەڵ (یواكیم ساور) هاوسەرگیری كردووە و هەردووكیان زۆر خولیای شیعری گۆرانین، لە بواری چێشت لێنانیشدا زۆر شارەزایە و زۆریش حەزی لە بینینی یاری تۆپی پێیە و هاندەرێكی سەرسەختی هەڵبژاردەی ئەڵمانیایە، بە بڕوای ئەو تۆپی پێ شایانی ئەوەیە وێنەی ئەڵمانیا لە جیهاندا جوانتر نیشانبدات.
مێركڵ كە زۆر كەم باسی ژیانی تایبەتی خۆی دەكات دەڵێت ژیانی منداڵی لەگەڵ ماركۆس-ی برای و ئیرین-ی خوشكی زۆر بەخۆشی بەسەربردووەو بەشی فیزیاشی هەڵبژاردووە بۆ خوێندن، چونكە حكومەتی كۆمۆنیستی ئەڵمانیای خۆرهەڵات ئەو كاتە جگە لە " یاساكانی سروشت" دەستیی لە هەموو شتێك وەردەدا.


رۆشتنی مێركڵ بۆ ناو جیهانی سیاسەت

لەگەڵ روخاندنی دیواری بەرلین لە ساڵی 1989 ئەنگێلا مێركڵ پەیوەندی بە پارتی دیموكرات مەسیحییەوە دەكات و لە حكومەتی (هیڵمۆت كۆڵ)دا پۆستی وەزیری لاوان و ژنانی پێ سپێردراوەو پاشان بوەتە وەزیری ژینگە و سەلامەتی ئەتۆمیی و دوای شكستهێنانی هیڵمۆت كۆڵ لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا، مێركڵ وەك ئەمینداری گشتی حزبی دیموكرات مەسحیی دیاریكرا، ساڵی 2000 بە سەرۆكی پارتەكە هەڵبژێردرا، بەڵام ساڵی 2002 لە ركابەریدا بۆ بەدەستهێنانی پۆستی راوێژكار بەرامبەر بە (ئیدمۆند ستۆیبەر) شكستیهێنا.
لە هەڵبژاردنی ساڵی 2005دا مێركڵ بە جیاوازییەكی كەم بەسەر (گێرهارت شرۆیدەر)دا سەركەوت و دوای هاوپەیمانی نێوان پارتی دیموكرات مەسیحی و پارتی سۆسیال دیموكرات، مێركڵ وەك یەكەمین ژن لە مێژووی ئەڵمانیادا بوو بە راوێژكار و هەروەها بووە یەكەمین هاوڵاتی ئەڵمانیای خۆرهەڵاتیش كە سەرۆكایەتی ئەڵمانیای یەكگرتوو بكات، ساڵی 2009 بۆ خولی دووەم و ساڵی 2013 بۆ خولی سێیەم هەڵبژێردرایەوە.
لە دوای هەڵبژاردنیشی وەك راوێژكاری ئەڵمانیا، مێركڵ بەهۆی كەسایەتی ناوازەی و رۆڵی لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتییدا بووە مایەی سەرنجی دەزگاكانی راگەیاندنی جیهان.


"ژنە پۆڵایینەكە"
رۆژنامە و گۆڤارەكانی جیهان چەندین نازناویان بە مێركڵ بەخشیووە، لەوانە "خانمی پۆڵاین" ئەوەش بەهۆی هەڵوێستە توند و رێبازە زانستییە وشكەكەی بەراورد بە كاری سیاسی كلاسیكی ، هەروەها ئەڵمانییەكان نازناوی " دایك" یان پێشەخشیوە بەهۆی ئەو هەست و سۆزەی هەیەتی لەگەڵ پێدوایستییە كۆمەڵایەتییەكانیان، گۆڤاری فۆربسی لە پۆلێنی خۆیدا بە بەهێزترین ژن لە جیهاندا دایناوە بەهۆی ئەو ماوە زۆرەی لە دەسەڵاتدایە و هەروەها بەهۆی سەرۆكەوتنی لە بواری ئابوری و خۆڕاگری ئەڵمانیا بەرامبەر قەیرانی دارایی جیهانی كە ئابوری ژمارەیەكی زۆر لە وڵاتانی ئەوروپای دووچاری داكشان كرد و هەندێكیانی لە مایەپوچبوون نزیككردەوە. 
مێركڵ جیهانی تووشی شۆك كرد كاتێك دەروازەكانی سنورەكانی وڵاتەكای بەڕووی كۆچبەراندا واڵاكرد و قەیرانی كۆچبەران سەریهەڵدا و شەپۆلی كۆچبەران بەهۆی جەنگ و برسێتییەوە روویان لە ئەوروپا كرد و هەزارانیان لە دەریای ناوەڕاستدا مردن.
وەرگرتنی زیاتر لە (یەك ملیۆن) پەنابەر، مێركڵی لە ناوخۆی ئەڵمانیادا روبەڕووی دژایەتییەكی زۆر كردەوە، بەو هۆیەوە ئاستی جەماوەرێتی لە هەڵبژاردنەكاندا دابەزی، بەڵام سوربوو لەسەر هەڵوێستی خۆی دەربارەی پەنابەران و پێشبیینی دەكرا خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی بباتەوە.
جیاواز لە وڵاتانی وەكو یۆنان و ئیسپانیا و ئیتالیا، مێركڵ وێنەیەكی جیاوازتری هەیە و دەزگاكانی راگەیاندنی ئەو وڵاتانە بە توند و بێ‌ بەزەیی وەسفیدەكەن، چونكە لە ڕێگەی یەكێتی ئەوروپاوە رێوشوێنی توندی دارایی بەسەر ئەو وڵاتانەدا سەپاند، ئەوەش بووە مایەتی نەهامەتی بۆ چەند چینێكی كۆمەڵایەتی بەرفراوانی ئەو وڵاتانە.


سیخوڕیی ئەمریكا
لە ساڵی 2013دا مێركڵ بووە مانشێتی رۆژنامە جیهانییەكان، كاتێك دەزگای هەواڵگری ئەمریكا تۆمەتباركرا بە چاودێریكردنی پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكانی و لە كۆنگرەی سەركردەكانی یەكێتی ئەوروپا مێركڵ وتی " سیخوڕیكردن لە نێوان دۆستەكاندا كارێكی قبوڵكراو نییە".
چەند راپۆرتێكیش دواتر ئاماژەیانبەوەدا پێدەچێت دەزگای هەواڵگری ئەمریكا لە ساڵی 2002ەوە چاودێری مێركڵی كردبێت.
مێركڵ لەناو چواردەورەكەیدا بەوەناسراوە "كەمدووە" و بەكەمی قسە دەكات، بەڵام هاوكار و لێپرسراوانی حكومەتەكەی مەسج باران دەكات و زۆرجار دەبینرێت لە كاتی كۆنگرە و دیدارەی نێودەوڵتییەكاندا سەرقاڵی مۆبایلەكەیەتی، چونكە ئەو ژنێكە زۆر حەزی لە تەكنۆلۆژیای پێشكەوتووە و لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانیشدا زۆر چالاكە.


 

بابه‌تی په‌یوه‌ندیدار
مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand