سەردەمی ترامپ و کۆڵانە داخراوەکانی سیاسەت
2020-11-04 11:47:37
دانا رەشید
دۆناڵد ترامپ وەک بازرگانێکی تا رادەیەکی زۆر وەک باس کراوە بێ مۆراڵ وەلی سەرمایە کۆکەرەوە ، ئەمە خاڵی بەهێزی ئەم کەسایەتیە بوو ، کاتی ئەزمەی مالی ساڵی ٢٠٠٧ ، توانی زاڵ بێت بەسەر زۆر روداوی سیاسیداو ، وەک سیاسیەکی ( ئەتوار سەیر ) هەڵتۆقی ، هەڵبەتە وەک خۆی باسی خۆی دەکات ، ئەو بابایەکی بازرگانەو سیاسەت بە هاوکێشە بازاڕیەکان گرێ دەدات ،
هەتا ئێرە رەنگە بۆ هەم ئەمەریکاو هەم جیهانیش زۆر باس نەبووبێت ، ئەمما لەو کاتەوەی کە هەڵکشا بەرەو ژور و توانی بە هیمەت و بە قیمەت ، هەڵبژاردنەکانی ساڵی ٢٠١٦ بەرامبەر هیلاری کلنتۆن بباتەوە ، جیهانی توشی شۆک کرد ، شۆکێک کە ناو نرا ( کۆڵانە داخراوەکانی سیاسەت )
ترامپ سەرەتا پەلاماری مەکسیکی داو هەرەشەی دروست کردنی دیواری سەر سنوری نێوانیان کرد ، بەمە پەیوەندیەکانی نێوان ئەمەریکاو مەکسیک کەوتە کۆڵانێکی داخراوەوە ،
ترامپ لە بەرامبەر دەوڵەتی چین ، لە زۆر شوێن پشتێنی بۆ روسیا شل کردەوە ، تا وەک باس دەکرێ ئەم پەتای کۆرۆنایەی لێ کەوتەوە جیهانی خستۆتە کۆڵانێکی داخراوەوە .
ترامپ بە هەڵوەشاندنەوەی ئیتفاقە ئەتۆمیەکەی کۆتایی سەردەمی باراک ئۆباما لەگەڵ ئێران ، هەتا ئێستە ململانێێ ئیران و ئەمەریکا لە کۆڵانێکی داخراودایە
تارامپ ، بە ئیتفاقی ئاشیتی لەگەڵ کۆریای باکور و بە جێ نەهێنانی هیچ مەرجێکی کۆریا ، هەتا ئێستە ئەو مەلەفە لە کۆڵانێکی داخراودایە ،
ترامپ پەیوەندی دیبلۆماسی و تیجاری لەگەڵ دەوڵەتی ئەڵمانیا تێک داو ، هەتا ئێستە زۆر کاری هەم سیاسی هەم بازرگانی نێوان ئەڵمنیاو ئەمەریکا لە کۆڵانێکی داخراودایە
ترامپ سەبارەت بە جەنگ دژی تیرۆر لە سوریاو رۆژهەڵات ، لە پڕ پشتی لە هێزە کوردیەکان کردو لەگەڵ ئەردۆگان رێک کەوت ، کە هەتا ئێستە چارەنوسی عەفرین و بەشی زۆری رۆژئاوای کوردستان و ناوچە رزگارکراوەکانی سوریا لە داعش لە کۆڵانێێکی داخراودایە
ترامپ لەگەڵ دەوڵەتی فەرەنسا بە ئاشکرا دژەو لەبەرامبەردا دۆستی ئەردۆگانە چونکە فەرەنسا بە ئاشکرا دژی تیرۆرو سیاسەتی ئەردۆگان وەستاوە ، بۆیە پەیوەندی نێوانیان لە کۆڵانێکی داخراودایە ،
ئەمانەو پاشەکشێ یەکی زۆر لە سیاسەت و پەیوەندی نێوان دەوڵەتانی ئەوروپاو جیهان و ئەمەریکا بە ڕونی دیارە کە ئەمەریکا لە زۆر شوێن زیانی بەر کەوتوە وەلی ترامپ بەهۆی پارەداریی و سەرمایەی خۆی ڕوپۆشی کردوە ، لە ناوخۆی ئەمەریکا گیانی رەگەز پەرستێتی نێوان رەش پێست و سپی پێست زیندوو کردەوە بە جۆرێ ئەوە ڕوی دا کە بینرا ، پشتیوانی کردنی لە تیرۆر بۆ تورکیاو سعودیەو قەتەرو روسیا بەرامبەر سەفقەی تیجاری ، دیارترینیان تیرۆر کرنی رحژنامە نوسی عەرەب خاشوقچی بوو لە تورکیا .
بە گشتی ئەمە سیاسەتی ٤ ساڵی ڕابوردوی ترامپ بوو کە بە ترامپیزم ناسرا ، ئەوەش بۆ ئەوەی فشار بخاتە سەر توێژی مێدیاکاران و سیاسەتمەدارانی ئەمەریکا کە بۆ ٤ ساڵی داهاتوو ، کلیلی کردنەوەی ئەم هەموو کۆڵانە داخراوە تەنها لە دەستی خۆیدا ، بروانە قسە و وتارو هەرەشەکانی ترامپ .