ئەمجارەیان وەفدی هەرێم
2020-09-08 19:06:37
ئازاد جۆڵا
وا بڕیار دیسانەوە وەفدی حکومەتی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغداد بکاتەوە بە مەبەستی گفتۆگۆ لەسەر دوو بابەتی سەرەکی ئەوانیش ( نەوت و بودجە) یە ،
دیارە لە ماوەی ڕابردوو هەمان ئەو وەفدە و بۆ هەمان مەبەست چەندین جاری تر سەردانی بەغدایان کردووەو لەگەڵ ئەوەی جۆرێک لە نزیکبوونەوەو تێگەیشتن هەبووە لە نێوان هەردوو لادا بەڵام تا ئێستا ئەنجامێکی یەکجاری و بنەڕەتی نەبووە تاوەکو واژۆی لەسەر بکرێ ، بۆ ئەمەش کۆمەڵێک هۆکار هەن ، ڕەنگە هەندێکیان ناوەخۆیی بێت هەندێکیش هەرێمی ، بەڵام ئەوەی سەردانی ئەم جارە جیادەکاتەوە لە سەردانەکانی ڕابردوو چەند بابەتێکە و پێویسته هەڵوەستەی لەسەر بکرێ ،
۱ - ئاڕاستەکان لە ئێستادا لە عێڕاق و هەرێم جیاوزە لەگەڵ پێش سەردانەکەی کازمی بۆ واشنتۆن و ڕێکەوت و تێکگەیشتن لەسەر کۆمەڵێک بابەتی گرینگ و کاریگەر .
۲ - پلان و بەرنامە داڕێژراوەکان لە ئێستا جیاوزە لەگەڵ پێش هاتنی ماکرۆن بۆ بغداد و کۆبونەوەی لەگەڵ سێ سەرۆکایەتیەکەی عێڕاق و سەرۆکی هەرێم و جێگرەکانی و لایەنە سیاسیەکانی هەرسێ پێکهاتەکە .
۳ - پەیامی ماکرۆن هەر بەتەنها پەیامی پاریس نەبوو بۆ بەغداد و هەولێر بەڵکو پەیامی ڕوون و گرینگی واشنتۆن و پاریس و نەتەوە یەکگرتوەکان و تەنانەت ئەوروپاش بوو بۆ داهاتووی عێراق بەهەرێمی کوردستانیشەوە .
٤ - لە ئێستادا ئاڕاستەکان لە بابەتی مەلەفی نەوت و سەروەری خاک و ئابووری و ئەمنی و سەربازی لە عێراق بەگشتی گۆڕانی بەسەردا هاتووە ، بەجۆرێک دەرفەت نەماوە بۆ عێراق لەم پلان و ڕێکەوتنانە پاشەگەزبێتەوەو خاوە خاوی لێ بکات ، هەر وەک چۆن بۆ هەرێمیش هیچ دەرفەت و دەریچەیەکی تری لەبەردەمدا نەماوە کات بکوژێ و لەدەرەوەی نەخشە ڕێگای ئێستای عێراقدا ڕووەو شەپۆل مەلە بکاو پابەندی تەواوی دەستوور و ڕێکەوتنەکان و پلانی تازە نەبێ .
٥ - لە ئێستا هەست بە گۆڕانکاری تەواو و بەرچاو دەکرێ لە لاوازبوونی هەژموونی وڵاتانی دراوسێ بەسەر عێراقەوە بێ گومان ئەمە دەبێ هەرێمیش بگرێتەوە ، هەروەها کەم بونەوەی ڕۆڵ و پێگەی میلیشیا چەکدارەکان و هەوڵە چڕ و پڕەکانی کازمی بە ئاڕاستەی چاکسازی و گەڕانەوەی شکۆ بۆ دەوڵەت و کەمکردنەوەی خەرجی و زیادکردنی داهات .
٦ - ئێستا وەزارەتی دارایی عێراق سەرگەرمی داڕشتنەوەو تەواوکردنی پڕۆژەی بودجەی ۲۰۲۱ ی وڵاتەو بە شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستانیشەوە بۆ ئەوەی لە ناوەڕاستی مانگی تشرینی یەکەم لە ئەنجومەنی نوێنەران خوێندنەوەی بۆ بکرێ و دواتر بڕیاری لەسەر بدرێ ، بۆ ئەمەش دەبێ وەفدی هەرێم بگاتە دوابڕیار و ڕێکەوتن لەگەڵ بەغداد لەم بوارەدا .
۷ - ئەم 320 ملیار دینارەی بەغداد کاتیەو تا دەرچونی بودجەی ساڵی تازەیە واتە تەنها دوو مانگی تر ، دوای ئەوە حکومەت بەپێی بودجەی بڕیارلێدراو مامەڵەو هەڵسوکەوتی دارایی دەکات و لەدەرەوەی ئەوە دەبێتە کارێکی نایاسایی و حکومەتیش ناتوانی لابدات ، بۆیە هەرچۆنێک بێت پێویستە حکومەتی هەرێم بەر لەم کاتە بگاتە ڕێکەوتن لەگەڵ بەغداد بۆ ئەوەی شایستە داراییەکانی لایەنی کەم بۆ ساڵێک بۆ خەڵکی هەرێمی کوردستان مسۆگەر بکات .
۸ - دوای هاتنە پێشەوەی ئەمریکا و فەڕەنساو ئەوروپاو نەتەوەیەگرتوەکان و ڕێکەوتنیان لەگەڵ بەغداد ئیتر هەرێم دەرفەتی خۆدزینەوەی لە بابەتەکانی مەلەفی بۆندە نەوتیەکان و دەروازە سنورییەکان و داهاتە ناوخۆییەکان نەماوەو دەبێت و ناچارە لە ماوەی داهاتوودا بیانخاتە سەر مێزوو لە بەرامبەریشدا بەپێی دەستوور پێداگری لە ماف و شایستە داراییەکانی خۆی بکاتەوە .
۹ - دوای کۆبونەوە فراوانەکەی ماکرۆن لە بەغدا و سەردانەکەی سەرۆکی هەرێم بۆ تورکیا دەبێ هەرێم لەگەڵ بەغداد بەڕاشکاوی بڕیار بدات و یەکلایی بابەتەکانی نەوت و ئابووری و سیاسی و سەربازی و ئەمنی بکاتەوە ، ئاخۆ کام لایان هەڵدەبژێرێ ؟ ئایا هەر وەک ڕابردوو پشت لە بەغداد و ڕوو لە تورکیا بەردەوام دەبێ یان پابەندی ستراتیژی تازەی کۆەمڵگای نێودەوڵەتی و بەغداد دەبێت ؟ چونکە ئیتر دەرفەتی کات کوشتن و سیاسەتی (خورمش) نەماوە .
۱۰ - دۆخی سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی لە هەرێمی کوردستان لەمە زیاتر دواکەتن و هێشتنەوەی بەم شێوەیەی ئێستا هەڵناگرێ و ڕەنگە جامەکە نزیک بوبێ لە پڕ بوون .