چیا عەباس

ماوەیەکە لە نوسینەکانم باسی بزوتنەوەی گۆڕانم نەکردوە، لە گەڵ هاورێکانم هاورا بوین کە مامەڵەی گۆڕان وەک دو هێزەکەی تری دەسەڵات بکەین، کاری باش شایستەی دەستخۆشی و هاندانە، هەڵوێست و کاری خراپ و نایاسایی و چەواشەکاریش شایستەی شێکردنەوە و باسکردن و رەتکردنەوەن.
لەسەر گۆڕان زۆرم نوسیوە، تایبەت دوای وەفاتی کاک نەوشیروان، لە گەڵ هاورێکانم لە پرۆگۆڕان زۆر رەخنەمان گرت و پێشنیاز و پرۆژەمان پێشکەش کرد بەمەبەستی هەڵسانەوە و راستکردنەوەی لارێدانەکانی گۆڕان، دیوار نەتقی لێ هاتبێت دەسەڵاتی نوێی گۆڕان ئەو نەتقەشی نەکرد، بۆیە هیچ ئومێدێک بەو بزوتنەوەیە بۆ چاکسازی نەما و هەمو پەیوەندیەکمان لە گەڵیدا پچراند.    
بەهۆی دۆستایەتیم لە گەڵ کاک نەوشیروان، هەروەک دۆستەکانی تریشی، هەوڵم لە گەڵ نما و چیا داوە تا وەک نەوەی کاک نەوشیروان رەفتار و مامەڵە بکەن و پێگە و ناو ناوبانگی باوکیان بەرز راگرن و دەوڵەمەندتر و پرشنگدارتریشیان بکەن. هەرچەندە ئەمان بەفەرمی پێگەی بەرپرسیاریەتیان لە ناو  گۆڕاندا نیە، بەڵام لای کەس شاردراوە نیە کە کاریگەری و رۆڵی راستەوخۆ و ناراستەخۆیان لە سەر گۆڕان هۆکارێکی گرنگی تری ئەو دۆخەیە کە گۆڕان ئەمرۆ تێی کەوتوە.  
گۆڕان لە سەرەتا کێڵگەیەکی بەرینی بەپیتی پر لە هیوا و رەنگ و بۆن و دەنگ و رەفتاری جوان بو، هێدی هێدی  کێڵگە و جوانیەکان پروکێنرانەوە و سست و پەژموردە کران. ئەو گۆرانخوازانەی تا ئێستاش بە پاکی و ئومێدەوە لە گۆڕاندا ماونەتەوە رۆڵەی دڵسۆزن، مەخابن هێشتا هیوایان بە سەرابی ئەو وشکانیە بێ بەروبومە ماوە. ئەم پێشەکیەم بە پێویست زانی تا خوێنەری بەرێز هەمو وردەکاری تابلۆکە ببینێت و هۆکاری سەرەکی ئەم نوسینەشم ئەو باسکردنە چڕوپرەیە لە سەر دزی و گەندەڵی و قاچاخچیەتەی لە دەروازە سنوریەکان دەکرێت، هەروەهاش کۆرۆنا و ئەو قەیرانە خەستەی ئابوری و موچەیە. لەسەرجەم ئەم پرسانەدا گۆڕان پشکێکی بەرچاوی بەرپرسیاریەتی لە ئەستۆدایە و خۆشی لێان بێدەنگ کردوە .
بەشداری گۆڕان لە کابینەکەی ئێستادا بەو قەوارەیەی ئێستای لە پلەی یەکەمدا مانۆرێکی سیاسی پارتی بو بۆ گۆرینی هاوسەنگی هێز لە زۆنی کەسک و نیلیدا، دەسەڵاتدارانی گۆڕان بەپەلە چونە ژێرباری ئەو خواستەوە. ئەزمونەکان دەیسەلمێنن پارتی بۆ خۆی زۆر ورد و ژیرانە سیاسەت و حوکمرانی بەرێوە دەبات، بە دەستێک شتێکت دەداتێ بە چەندین دەست شتی ترت لێدەسێنێت. 
ساڵێکە گۆران لە حوکمرانیدایە، بەشێک لە پۆستەکان کە بۆی دانراون بە جورعە پێیان داوە، بۆ دەسەڵاتەکانی بەشێک لە وەزیرەکانی گۆڕان وەزیری سێبەر دانراون، هێشتا لە هەندێک پۆستدا دەستەدەستی پێدەکرێت، جێگرێکی سەرۆکی هەرێم کە بە گۆڕان دراوە بەدەگمەن رەنگ و دەنگی هەیە، نە گۆڕان و نە ئەو جێگرەش لایان گرنگ نیە چونکە بیریان لای زۆر " شتی " ترە!
گۆڕان پرۆژە پەسندکراوەکەی بەناو چاکسازیەکەی کابینەی لە راگەیاندنەکانیدا وەک نوقڵی جەژنان دەبەخشیەوە و بە دەسکەوتێکی خۆی ئاماژەی پێدەدات، یاساکە پێویستی بە شێکردنەوە و وردکردنەوەی زیاتر هەیە، کورد وتەنی وەک: بەرگدرویەک پۆشاکی بۆ خۆی دروبێت، وایە. 
با بێین بزانین رۆڵی گۆڕان لەم پرسە هەستیارانەدا چی و چۆن بوە.
گۆڕان و کۆرۆنا
گۆڕان لە ئەنجومەنی وەزیران رۆڵێکی ئەوتۆی بۆ دارشتنی پلانی بەرەنگاربونەوەی کۆرۆنا نەبوە، بەڵام بەرپرسیاریەتی لە سەرجەم ئەو پرۆسەیەدا هەیە، بێگومان کەسێکی پسپۆر و بەئاگا لەو بوارەدا دەتوانێت وردەکاریەکانی ئەو پلانە لە هەمو بوارەکاندا ورد بکاتەوە و ئەوسات دەزانرێت گۆڕان چیکردوە و چۆن کردویەتی.
حکومەتی هەرێم هەڵمەتێکی کۆکردنەوەی کۆمەکی بۆ پلانەکەی لە کەسانی دەوڵەمەند و خێرخواز کۆکردەوە، برەکەی بەزیاتر لە ٣٠ ملیۆن دۆلار مەزەندەکرا، دەکرێت گۆڕان بە خەڵک بڵێت چەند لەو پارەیە لە پراکتیکدا بۆ کۆرۆنا تەرخانکرا، باقیەکەشی چی لێکرا؟ ئایا گۆڕان باوەری بێگومانی هەیە کە مامەڵەی حکومەت لە گەڵ ناوچە جیاکانی هەرێم لە پرسی کۆرۆنا دادپەروەرانە و دروست بوە؟ خەڵک گومانێکی زۆری لەو بوارەدا لا دروستبوە، گەر گۆڕان خۆی بە هێزی چاکسازی و خەڵک دەزانێت بۆ بەفەرمی قسەی کۆنکرێتی ( نەک قسە سواوەکان) خۆی ناکات؟ 
لە ئاستی حوکمرانیە لۆکالیەکانیش بەرچاوترین کەسایەتی گۆڕان پارێزگاری سلێمانیە، لە پرسی کۆرۆنادا هەوڵێکی زوری داوە و شایستەی دەستخۆشیکردنە، بەڵام بێ بەرنامەیی و زەللەی زمان و لێدوانی بێسەروبەر و نازانستی و نمایشکردنی پۆپۆلیست ئاسا لەو پرۆسەیەداخەسڵەتە بەرچاوەکانی ئەم کەسایەتیە بون. 
هێدی هێدی ژێرئاو سەرئاو دەکەون. ئێستا چروپڕ باس لە کەڵێنە کوشندەکان لە درەوازەکانی سنور، تایبەت پەروێزخان، لە کاتی تەشەنەکردنی بەرفراوانی کۆرۆنا دەکرێت، ئەو کەلێنانەی بێگومان رۆڵی گرنگیان لە بڵاوبونەوەی ئافاتەکە لە کوردستان هەبوە. کەس نیە نەزانێت بەرپرسیاریەتی و وجودی گۆڕان لە کابینە کە وەزیری داراییە و لە چەند دەروازەیەکی هەستیار دەبو ببونایە رێگر لە بەردەوامبونی ئەو کەلێنانە و تەنانەت بەم دواییە گەورەکردنیشیان. با بزانین لێکۆڵینەوەیەکی وردی راستگۆیانە (گەر بکرێت) چیمان دەرباری رۆڵی گۆڕان لە حکومەت و دەروازەکان پێدەڵێت، گریمان ئەوەی ئێستا لای خەڵک لەو بوارەدا بابەتی باسکردنە دوکەڵێکە، بێگومان ئەم دوکەڵە بێ ئاگر نیە. 
گۆڕان و دەروازە سنوریەکان!
ماوەیەکە نەوت بەها سحراویەکەی بۆ بازرگانی رەش و دزیکردن بچێک کاڵبۆتەوە، بازرگانی رەش و قاچاخچیەتی بەرێگەی دەروازە سنوریەکان بونەتە جێگرەوەیەکی باشی ئەو کاڵبونەوەیە، پێش وجودی گۆرانیش لەو دەروازانە دزی و قاچاخچیەتی هەر هەبوە، پرسیارەکە ئەوەیە حزبی بەناو چاکسازی و گۆرانکاری کە حزوری هەبوە چیکردوە؟  
گۆڕان بێجگە وەزیری دارایی کە بەفەرمی ئەرکی کۆنترۆڵکردنی خاڵە سنوریەکانی هەیە، بەرێوەبەر و کارمەند و چەند کۆمپانیایەکی بۆ پرسەکانی سنور هەیە، ناو و کارەکانیان و کۆمپانیاکان چێن و سەر بەکێن لای خەڵک نهێنی نین .
بۆ خۆم لەم بوارەدا یەک وشە نانوسم تەنها دەڵێم بگەرێنەوە بۆ لیدوانەکانی بەریوەبەری باشماخ و پرۆژەکەی سەرۆکی فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان کە هەشت مانگە کاری لەسەر کردوە و لە ١٥ ئۆگۆست ٢٠٢٠  دوا دەقی دارشتوە دەرباری دزی و فزی و قاچاخچیەتی لە دەروازەکان. هەرچەندە ئەمە پرۆژە نیە زۆربەی زانیاریە. گەر خۆشی لە قەرەی چارە بدایە ئەوا ماهیەتی بیرکردنەوەی گۆڕانی لە پرسێکی وا هەستیار و گرنگدا دەخستە رو. چونکە ناکرێت داوای چارە لە دز و گەندەڵچی سەبەبکار بکەیت، پێموایە بۆیە بە وردی خۆی لە قەرەی ئەو پرسە نەداوە، گەر بیشی کات ئەوا لە هەوڵێکی چەواشەکردن زیاتر نابێت بەوەی ئومێدی وەهمدار لای خەڵک بوروژێنێت کە یاسا و رێسا و پەرڵەمانە حەیاتەکە خاوەنی دەسەڵات و چارەکردنی کێشە و قەیرانەکانە.
جەنابی وەزیری داراییش زۆر جار گوتویەتی هەمو دەروازە سنوریەکان ( بەمەزەندە ٢٣ دانەن) لەژێر کۆنترۆلدان، راستی فەرموە بەڵام کۆنترۆلی کێ و لەلایەن کێوە؟ ئایا مەبەستی کۆنترۆڵی خۆیەتی ؟ دوا بریاری وەزیری دارایی لە ١٢/٨/٢٠٢٠ کە ئێواران و شەو دەسەڵاتی تەواو بە بەرێوەبەرایەتی دەروازەکان بدرێت ئەو پەندە کوردیەمان بەبیر دەهێنێتەوە: عوزر لە قەباعەت خراپترە، ئەی ئەو هەمو ساڵانە ئەو بەرپرسانە لە دەروازەکان چیانکردوە، خۆ شەو و رۆژ خەریکی نوێژکردن و کاری خێر نەبون!  ئیتر جارێ من هیچی تر ناڵێم، پێدەچیت وا تێگەیشتون خەڵک لە گوێی گادا نوستوە، نازانن دنیا بە وردیەوە چاودێری ئەو سنورانەیان کردوە.
گۆڕان و قەیرانی دارایی و بەغدا
راستیەکی حاشا هەڵنەگر هەیە کەس ناتوانێت چاوی لێ دابخات، ئەویش قەیرانی دارایی هەرێم و کێشەکانی نێوان هەولێر و بەغدا ئیرسی زەمەنێکی درێژە، بەشێکی دەگەرێتەوە بۆ پێش دروستبونی گۆڕان بۆیە گۆڕان لە مێژوی سەرهەڵدانیاندا هیچ رۆڵیکی نەبوە.
کاتێک وەزیری دارایی لە پشکی یەکێتی بو، مەلا بەختیار ئەوسات بەرپرسی دەستەی کارگێری یەکێتی و باڵادەستێکی حزبەکەی لە وتارێکدا باسی لە پارەی ژێرزەمینەکانی یەکێتی کرد. ئەوەندەی ئاشکرا بێت تا ماوەیەکیش دوای وەفاتی کاک نەوشیروان گۆڕان ژێرزەمینی نەبوە!
هەرچۆنێک بێت وەزیری دارایی ئێستا بەفەرمی بەرپرسێکی سەرەکیە بۆ بەرەنگاربونەوە و دارشتنی چارەسەری ئەو قەیرانە خەستانەی یەخەی هەرێمیان گرتوە و ژیان و گوزەرانی خەڵکیان کردوە بە دۆزەخ.
گەر لیستی بریار و لێدوانەکانی ئەم وەزیرە بە رۆژ و بەپێی روداو ریزبەند بکەین دەبینی چەندە لە پرۆسەی رەسەنی چاکسازی و چارەی واقیعی کێشە و قەیرانەکان دورن، هەر رۆژە و لێدوان و قسەیەک کە زۆربەیان لە گەڵ یەکتر ناگونجێن و لە ئەرزی واقیعشدا پێچەوانەکەی کراوە، ئاکامەکەی یەک وشەیە: چەواشەکردن.
بۆخۆم باش دەزانم هیچ دەسەڵاتێکی ئەوتۆی بەسەر ئەو قەیرانە و چارەکردنیاندا نیە، بۆیە باشترە یا وازبێنێت لە وەزیری یاخود ئەوەی دەیڵێت واقیعی و راست بن.
ئەمە دۆخی گۆڕانە، هەقمان نیە و کەسانی تریش قسەی خۆمان بکەن.