كێشە سیاسییەكانی عێراق لەشوێنی خۆیان ڕاوح دەكەن
2020-03-26 11:24:09
راپۆرتی: درەو
كۆرۆنا گورزی گەورەیدا لەخۆپیشاندەرانی عێراقو داواكارییەكان، جارێكی تر جڵەوی بڕیاری گێڕایەوە بۆ ناو كۆبونەوە سیاسییەكانو بەرژوەندی هێزو گروپە جیاوازەكان. تائێستا ئەوانیش ناكۆكییەكان یەكلانەكردووتەوە، ئەوانەی (زورفی) ڕەتدەكەنەوە تەنها شەخسی ڕاسپێردراو ڕەتناكەنەوە، بەڵكو دەیانەوێت ڕێگە لەسەرهەڵدانی مۆدێلێكی سیاسی نوێ بگرن لەعێراق بۆ ئێستاو داهاتووش، كە سەرۆك كۆمار نەتوانێت بێگەڕانەوە بۆ كوتلەكان كاندید ڕابسپێرێت. ئەوانەی لایەنگری (زورفی)یش دەكەن، هێشتا بێئومێدنەبوونو، دەڵێن: دەستیكردووە بە كۆبونەوەو هەنگاوی باشی ناوە.
سێ یەكی ئەو مۆڵەتە دەستورییەی لەبەردەم (عەدنان زورفی)دایە بۆ پێكهێنانی كابینەی حكومەتەكەی كە (30)ڕۆژە، كۆتایهات، تائێستا ئەو هێزانەی ڕاسپاردنەكەی ڕەتدەكەنەوە ئامادەنین لەگەڵی دانیشن.
لەگەڵ ئەوەی باس لەگۆڕانی هەڵوێستی هەندێك لەو لایەنانە دەكرێت كە دژی ڕاسپاردنی (زورفی)ن، بەڵام ئاماژەكان لەسەر ئەرزی واقیع جەخت لەپێداگری ئەوان دەكەنەوە لەسەر گۆڕینی ناوبراو بەكاندیدێكی تر لەڕێی پاشەكشێكردنی، یان شكستپێهێنانی لە پەرلەمان، هاوشێوەی (محەمەد عەلاوی) كە بایكۆتی هەندێك لە كوتلەكان بووە هۆی ئەوەی سێ دانیشتنی پەرلەمان نیسابی یاسایی تەواونەبێت، سەرەنجام نەیتوانی حكومەتەكەی بخاتە بەردەم پەرلەمانو، سەرەتای ئەم مانگە بەناچاری پاشەكشێی لەڕاسپاردنەكەی كرد.
ڕێگاندەن ببێتە مۆدیل
ڕەنگە شكستپێهێنانی (زورفی) بۆ هێزەكانی نەیاری بوببێتە جۆرێك لەشەڕی ئیرادە. هێزەكانی نزیك لەئێران بەدیاریكراوی (هاوپەیمانی فەتح) كە گروپەكانی حەشدی شەعبی لەخۆ دەگرێت لەگەڵ (ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا) كە دوو هێزی سەرەكی بەرەی ڕەتكەرەوەن، وێڕایی ئەوەی پێیانوایە سەرۆك كۆمار لەڕاسپاردنی (زروفی)دا حسابی بۆ نەكردوونو، عورفی سیاسی پێشێلكردووە. پێشیانوایە ئەگەر بێدەنگی بكەن لەم شێوازە لەڕاسپاردنی سەرۆك وەزیران لەلایەن سەرۆك كۆمارەوە، ڕەنگە ببێتە مۆدیلێكی سیاسی نوێ لە عێراقو، سەرۆك كۆمارەكانی داهاتووش بەبێ گەڕانەوە بۆ كوتلە سیاسییەكان كەسایەتییەك بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران ڕابسپێرێن، كە ئەمە بەزیانی گەورە دەبینن بۆ خۆیان.
پێداگرن لەسەر ڕەتكردنەوە
سەعد ئەلسەعدی پەرلەمانتاری (هاوپەیمانی فەتح)بە ڕۆژنامەی "ئەلعەرەبی ئەلجەدید"ی ڕاگەیاندووە: هەڵویێستیان لەسەر ڕەتكردنەوەی (زورفی) گەڕانەوەی تێدانییە، هیچ كەسایەتییەكیش بەبێ ڕەزامەندی (هاوپەیمانی فەتح) تێناپەڕێت.
جەختیشی لەسەر بەردەوامی گفتوگۆ سیاسییەكان كردووەتەوە لەنێو لایەنە شیعییەكان بۆ دۆزینەوەی جێگرەوەیەك بۆ (زورفی)و، پێشكەشكردنی بە سەرۆك كۆمار بۆ ڕاسپاردنی، دوای كشانەوەی زورفی، یان شكستپێهێنانی لە پەرلەمان.
هەر لەو چوارچێوەیەدا، عەلی غانمی پەرلەمانتاری ئیئتیلافی (دەوڵەتی یاسا) جەختی لەهەڵوێستی نەگۆڕی ئیئتیلافەكەی كردووەو ڕایگەیاندووە: هەڵوێستیان لەبارەی شێوازو میكانیزمی ڕاسپاردنی(زورفی) نەگۆڕەو ڕاسپاردنی ڕەتدەكەنەوە.
غانمی دەشڵێت: پۆستی سەرۆك وەزیران بەپێی نەریتی سیاسی مافی پێكهاتەی شیعەیەو لەو مافە خۆشنابن، هەركەسێكیش كاندیدێك بكرێت پێویستە لەڕێی گەورەترین كوتلەوەبێتو، سازش لەسەر ئەوە ناكەن.
پێداگری دەكەن لەتێپەڕاندنی
بەڵام ئەمە كۆتایی یارییەكەو هەموو دیمەنە سیاسییەكە نییە، بەڵكو تەنها دیوێكێتی، دیوەكەی تری هەوڵە چڕەكانی (زورفی)یە لەچەندین كەناڵی جیاوازەوە بۆ نزیكبوونەوە لە نەیارەكانیو قەناعەت پێكردنیان بۆمتمانەدان بە حكومەتەكەی. وێڕای ئەوەی تائێستاش (هاوپەیمانی سائیرون)و (ئیئتیلافی نەسر) بە خەستی پشتیوانی دەكەنو، گەشبینیشن بە تێپەڕاندنی حكومەتەكەی لەپەرلەمان.
بەگوێرەی سەرچاوە سیاسییە ئاگادارەكان، (زورفی) زنجیرەیەك دیداری لەگەڵ سەركردەو كەسایەتییە سیاسییەكانو پەرلەمانتاران ئەنجامداوە بۆ شیكردنەوەی بەرنامەی حكومەتەكە. دیداری نا فەرمیشی لەگەڵ پەرلەمانتارو كەسایەتییەكانی ناو (هاوپەیمانی فەتحو دەوڵەتی یاسا) ئەنجامداو بە ئامانجی شكاندنی بەستەڵەكەی نێوانیان.
هاوپەیمانی نەسر كە (زورفی) بەشێكە لێی، لەبارەی هەوڵەكانییەوە دەڵێت: ناوبراو دەستیكردووە بە گفتوگۆكانی لەگەڵ هیزە سیاسییەكان لەپێناو پێكهێنانی حكومەتی نوێو، گفتوگۆكانیش بە ئەرێنی وەسفدەكات.
نەدا شاكر پەرلەمانتاری (هاوپەیمانی نەسر) لەلێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندووە: زورفی لەگەڵ سەرجەم هێزە سیاسییەكان بە (هاوپەیمانی فەتحو دەوڵەتی یاسا)شەوە، گفتوگۆیەكی ئەرێنی ئەنجامداوەو، بەدەستهێنانی زۆرینەی پەرلەمانیش دەكەوێتە سەر ئەنجامی ئەو گفتوگۆیانەی ئەنجامیدەدات كە ئێستا لەسەرەتایدایە.
خۆپیشاندەران لەپەراوێزیشدا نین
عەلا ڕوبەیعی پەرلەمانتاری (هاوپەیمانی سائیرون) بە سایتی (بەغداد ئەلیەوم)ی ڕاگەیاندووە: سێ هۆكار هاوكاری (زورفی)دەكەنو فشاریش لەسەر كوتلە سیاسییەكان دروستدەكەن بۆ تێپەڕاندنی حكومەتەكەی.
یەكەمیان: ئاستەنگو بەربەستە سیاسیو ئەمنییەكان.
دووەمیان: قەیرانی كۆرۆنا.
سێەمیشیان:شكستهێنانی كوتلە شیعییەكانە لەیەكخستنی بڕیارەكانیانو گەیشتینان بە ڕێككەوتن سەبارەت بە دیاریكردنی كەسێك بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران.
هۆكارەی هەرە سەرەكی كە لێرەدا غائیبەو هیچكام لەهێزە سیاسییەكان لەئێستادا بایەخی بۆ دانانێن، خۆپیشاندەرانن. ئەوان لەگەڵ ئەوەی خولقێنەری هەموو ئەو پێشهاتە سیاسییانەن لەعێراقدا هاتووەتە گۆڕێ، بەڵام پەتای كۆرۆنا گورزێكی گەورەی لەخۆیانو داواكارییەكاندا داو، كردنییە پەراوێزەوە. لەبەرامبەردا جڵەوی بڕیاری جارێكی خستەوە دەست هێزە سیاسییەكان، بەڵام پێناچێت ئەم جڵەودارییە تاسەربێت، هەركات شەقامەكان قەرەباڵغ بوونەوە، ڕیزبەندی هۆكارەكانیش جارێكی تر گۆڕانكارییان بەسەردا دێت، ئەوكات ئەو پێداگرییەی ئێستا هێزەكان بە ئاشكرا دەیكەن، دەبێت وەك چەند مانگی پێشوتر بیبەنەوە ناو كۆبونەوە داخراوەكانیان.