(درەو میدیا):
ژمارەیەك هەڵسوڕاوی بزوتنەوەی گۆڕان لە وڵاتانی ئەوروپا، پرۆژەیەكیان بەناوی ""پرۆ گۆران" ئاراستەی رێكخەر و خانەی راپەراندنی بزوتنەوەی گۆڕانكردووە.
كۆپییەكی پرۆژەكە دەست (درەو میدیا) كەوتووە كە تێیدا ئاماژە بە كێشە‌و هۆكاری دابەزینی ئاستی جەماوەریی بزوتنەوەی گۆڕان كراوە.
بەشداربوانی پرۆژەی "پرۆ گۆڕان" داوای دانوستان‌و گفتوگۆ دەكەن لەگەڵ جڤاتی نیشتمانی‌و خانەی راپرەاندن پرۆژەیەكیان ئامادەكردووە‌و وەكو خۆیان دەڵێن" ئەم پرۆژەیە لەڕێی خوڵقاندنی فشاری گەورەی ناوخۆییەوە رێ لەو تاقمە بگرێ كە مەرامی وایە، پێكهاتەیەكی گەورەی وەك بزوتنەوەی گۆڕان بكا بە قوربانی بەرژەوەندی تایبەتی خۆی".

دەقی پرۆژەكەی رەوتی "پرۆ گۆڕان":

پڕۆگۆڕان
پرۆژەی کۆبونەوەی هەڵسوڕاوانی بزوتنەوەی گۆڕان لە ئەوروپا
٢٠ - ٢١/١٠/٢٠١٨، لاهای – هۆڵاند

پێشەکی:
کۆمەڵێک لەهەڵسوراوانی گۆڕان لەوڵاتانی ئەوروپا، لەڕۆژانی ٢٠ و ٢١ ئۆکتۆبەری ٢٠١٨ لەشاری لاهای لەوڵاتی هۆڵەند کۆبونەوە بۆلێدوان و تاوتوێکردن و هەڵسەنگاندنی دۆخی ئێستای بزوتنەوەی گۆڕان.
کۆبونەوەکە لەئاکامی باسکردنێکی چڕوپڕ، دەستی لەسەر زامەکانی بزوتنەوەکە لەبوارەکانی رێکخراوەیی، سیاسی، پەیوەندییەکان، کارگێری و دارایی و جەماوەری دانا.
لە دوای کۆچی دوایی کاک نەوشیروانەوە بزوتنەوەکە ڕوبەڕوی رۆچونێکی مەترسیدار بۆتەوە، گرنگترین کاریگەری ئەم ڕۆچونە کاردانەوەی نەرێنی لەسەر دۆخی گۆڕان و متمانەی جەماوەرو دەنگدەران و پێگەی سیاسی کردوە، گۆڕان تاچەند ساڵێک لە مەوبەر وزەی سیاسی و رۆشنبیری و ئومێدی بە گەنجان دەبەخشی ئێستا وزەو تواناکانیان فەرامۆش دەکات و بەئاراستەی نادروستدا دەیان بزوێنن و لەئومێد بێبەریان دەکات، ئێستا سەروەری و سەربەخۆیی گۆڕان کەوتۆتە گێژاوی میزاجی جیاجیای ناو بزوتنەوەکە و دەرەوەشی، بۆیە لەبریارداندا تەریک کەوتوە و نازانرێت لەژێر چ کاریگەریەکدا بریاردەدرێت، هەربۆیەش لەزۆربەی روداوە سیاسیەکاندا پێگەو هەڵوێستی گۆڕان ناڕون و ناجێگیرو تەماویە، گۆڕان ئێستا لە بازنەکانی گوتارێکی سیاسی چەقبەستوی بێ کاریگەردا دەخولێتەوە بێئەوەی بتوانێت دیدگایەکی ڕونی  بۆ ئایندە و ئەڵتەرنەتیڤەکان هەبێت .
لە مێژە، لێرە و لەوێ، تاوە ناتاوێ، ئەم ‌و ئەو بەتاك‌ و کۆ بەرەخنە، نامە، یادداشت، پێشنیاز، گفتوگۆی رووبەڕو.. هەوڵی باشکردنی ئەدای بزوتنەوەی گۆڕان یان دەدا. نەبونی وەڵام و وەڵامی ناتەواو، یا فەرامۆشکردن ئاکامی ئەو هەوڵانە بو تا کار بە نوچدانە گەورەکەی بزوتنەوەکە گەیشت لە هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عیراق‌و هەرێمی کوردستاندا.
تەواو راستە کەدەرچەی ژمارەی کورسیەکان بەری تەزویری هێزە دەسەڵاتدارەکان بو؛ بەڵام ئەم راستیە، راستیەکی رەونەقتر، ناشارێتەوە ئەویش ناتوانایی دەسەڵاتدارانی گۆڕان بو لەئیدارەدانی گشتی بزوتنەوەکەدا!
هەوڵەکانی رابردو بۆ باشکردنی ئەدا بو؛ بەڵام ئەم پرۆژەیە ( پرۆژەی گۆڕان - پرۆگۆڕان) بۆ بەهاناوەهاتنی بزوتنەوەکە هاتوە لەرۆچون لەسەر دەستی بازنەکانی دەسەڵاتی گۆڕاندا کە هەم ئۆباڵی حاڵ خراپی بزوتنەوەکەی دەکەوێتە گەردن‌ و، هەم خراپترکردنی دۆخەکە بەهۆی درێژەدان بە سیاسەتی نەخوازیار ‌و ئاڵودە بونی بەوەی بە ' تەوریسی سیاسی' ناوزەد دەکرێ.
ئەوەی دەگوزەرێ ناگونجێ لە گەڵ بەهاکانی گۆڕان و دژ بەو رێچکە شارستانی گۆڕانخوازانەیە کە رەوانشاد نەوشیروان مستەفا وەك میراتێکی مەعنەوی، رێکخراوەیی و سیاسی بۆی بەجێ‌ هێشتوین. دەبێ گەردی تاکڕەوی ‌و تۆزی لادان لە جەستەی گۆران بتەکێنرێ ‌و بە ئەڵتەرناتیڤێ کە بەری بیرکردنەوە، گفتۆگۆ، هەڵوێست ‌و کاری دەستەجەمعی هەمو گۆڕانخوازان بێ، جێیەکەی پڕ بکرێتەوە.
پرۆژەی گۆرانخوازان بە فۆڕمیۆلای پڕۆژە، هۆکارەکانی رۆچون‌ و راگرتن، بوژاندنەوە و هەڵسانەوە ‌و بە دامەزراوەییکردنی بزوتنەوەکە دەکا، دەخوازێ زەمینەیەکی لەبار بۆگۆڕانکاری ئەرێنی راستەقینە بخوڵقێنێ بۆ رزگارکردنی بزوتنەوەکە.
لە بازنەی هەڵسەنگاندنی گشتیدا پرۆژەکە بابەتە گرنگەکانی: هۆکارەکانی رۆچون، بوژاندنەوە و هەڵسانەوە، میراتی سیاسی ‌و بە دامەزراوەییکردنی بزوتنەوەی گۆڕان باس دەکا‌و دواتر بە دەرئەنجامێ قەناعەتەکانی بۆ دۆخەکە دەخاتەڕو.
ناساندن:
پرۆژەی گۆرانخوازان هەڵمەتێکی ناوخۆیی، ئاشکرا، خەمخۆر، بیناکار، رەخنەگر، رێکخراوەیی... ئەو گۆڕانخواز ‌و هەڵسوڕاوانەیە کە دڵیان لای بزوتنەوەکە و بەرژەوەندی گشتی خەڵكە.
ئاکامی جوت هەڵبژاردنەکەی عێراق ‌و هەرێم بۆ گۆڕان کەمەر شکێن بو، هاوکات وانەیەکی گرانبەهایە تایبەت بۆ بێدار بونەوە ‌و کەوتنەخۆ. ئەمەی رویدا، بەلای ئێمەوە، کۆتایی دونیا نیە؛ بەڵکو کۆتایی گەڕێکە و سەرەتای گەڕێکی تر، گەڕی لێكدابڕان‌ و گەڕی لێکتێگەیشتن و یەکگرتنەوە. 
ئەم پرۆژەیە بڕوای تەواوی بەهەڵسانەوە و بوژاندنەوەی بزوتنەوەی گۆڕانە. لەگەڵ گەورەیی ئەوەی بەسەریدا هات، هێشتا پاشخانی بزوتنەوەکە بە بەهای پڕشنگدار دەوڵەمەندە کە مەکۆی سەرەکی لەگەڵ ئەم پرۆژەیەدا دەتوانن، بەڵکو دەبێ، بیناسازی لەسەر بکەن! 
پرۆگۆران دەخوازێ ئەوهەڵوێستە مەترسیدار ‌و رێچکە چەوت و نەخوازیارانەی، هەنوکە، زۆرێ لە ئەندامانی بازنەی دەسەڵات پیادەی دەکەن ‌و یا دەیسەپێنن، رابگرێ‌ و، لەگەڵیدا بزوتنەوەکە بە دامەزراوەیی بکا. ئەمەی دواییان، کاراکردنی خودی بزوتنەوەکە بەتایبەتی زامن‌ دەکا‌و، چالاکوان‌و دەنگدەر ‌و خەڵکیش بەگشتی، ئاسودە دەکا ‌و لەگەڵ خۆی ئاشتیان دەکاتەوە!
هاتنە کایەی پرۆگۆڕان پێویست‌ و بایەخدارە. ناڕەزایی زۆر، تان ‌و پۆی بزوتنەوەکە و ناوخەڵکی گرتۆتەوە! ناڕازییان هەقیانە؛ بەڵام پێویستیان بە کۆکردنەوە‌ و رێکخستن‌ و رابەرهەیە. رابەرێ لەناخی خۆیانەوە هەڵکەوێ‌ و ژیر‌و بوێرانە مامەڵە لەگەڵ قەیرانەکاندا بکا، لەلایەك کەمپەینەکە لە دەستوەردانی دەرەکی ‌و بەکارهێنان بپارێزێ‌ و، لەلاکەی ترەوە رێ لەوە بگرێ گۆڕان زیانی پێ بگا یا هەوڵ بدا بە کەمترین زیان زۆرترین دەرچەی ئەرێنی بۆ بزوتنەوەکە و ئەوانەی خێری بۆ دەخوازن، فەراهەم بینێ!
ئەم پرۆژەیە لەڕێی خوڵقاندنی فشاری گەورەی ناوخۆیی ‌و بە پشتیوانی هەموو ئەوانەی دڵیان لای گۆڕانە ‌و ئەو میراتە مەعنەوی، سیاسی و رێکخراوەیی مەزنەیە کە رەوانشاد نەوشیروان مستەفا، وەك ئەمانەتێ بۆمانی جێ‌هێشتوە، رێ لەو تاقمە بگرێ کە مەرامی وایە، پێکهاتەیەکی گەورەی وەك بزوتنەوەی گۆڕان بکا بە قوربانی بەرژەوەندی تایبەتی خۆی.
دەزانین ئەرکێکی قورسمان لەپێشە؛ بەڵام پێکانی ئامانجەکان بە ئەستەم نابینین! ئەم کۆمەڵە خەمخۆرە رچەشکێنە بەو تایبەتمەندیانەی لە پڕۆژەکەیاندایە‌ و، بەو هەڵوێستەی لە خەمخۆران‌ و خەڵکی رەچاو دەکەن، هیوایان گەیشتنیان بە مەنزڵ، گەشە! مەنزڵ واتە گەڕاندنەوە بۆ سەردەمی شکۆمەندی‌ و لەگەڵیدا کاڵکردنەوەی نەرێنیەکان ‌و بە دامەزراوەیی کردنی بزوتنەوەکە، نەدەکرا زیاتر چاوەڕێ بین، دوای ئەوەی بازنەی دەسەڵات هەموو دەروازەکانی بەڕوی هەوڵەکاندا، کڵۆم دا.
پرۆگۆڕان پڕۆژەیەکی ناوازەیە: ئامانجی رونە، نەخشەڕێی هەیە، لە هەوڵەکانی پێش خۆی بەهرەمەندە، ئەگەرەکانی بەردەم داڕێژەرانی رونن ‌و ئەزمونی ئیدارەدانی ململانێیان لایە‌ و ئامادەی ئاڵینگارین. ئێمە دەخوازین ئەقڵ ‌و حیکمەت لای هەمووان میوان بن‌و بە سفتی ببێتە مایەی خێر بۆ بزوتنەوەکە، بەوەی مەکۆی سەرەکی کراوە بێ ‌و سود لەم هەوڵ ‌و هەلە وەربگرێ ‌و دانوستان بکا ‌و پرۆژەکە بە موڵکی گۆڕان بزانێ!
پرۆژەکە هەمو گۆڕانخوازان دڵنیا دەکاتەوە کە نیەتی تەبایی‌ و هەستی دڵسۆزانەی جێی شك نیە ‌و هەر وشە‌و پیتێ کە تیایدا داڕێژراوە، راڤە لە خەمخۆری بۆ گۆڕان و بەرژەوەندی گشتی دەکا‌و هیچی تر. هاوکات نەیاران ئاگادار دەکاتەوە کە بە هەمان دوری لەم دو بۆچوونە ناوخۆییەی ناو گۆڕان بوەستن‌و دەست وەردان نەکەن!
ئەم پرۆژەیە بە فەرمی دەدرێتە جڤاتی نیشتمانی، ماوەیەك دیاری دەکرێ بۆ وەرگرتنەوەی وەڵام‌ و بۆ دانیشتن‌و دانوستان‌و گەیشتن بە دەرچەیەکی ئەرێنی! گەر ئەمە روی نەدا، پڕۆژەکە روناکی دەبینێ‌و بەپێی ئەو نەخشەڕێیەی بۆی داڕێژراوە، ئاستی کۆبونەوە و لێدوان و هەڵسەنگاندنەکان بە خەستی بەرفراوان دەکرێن و پرۆژەکە دەکەوێتە رێ ‌و دەچێتە بواری قۆناغێکی نوێیەوە.
پەیامی پرۆژەکە:
بۆ ئەوەی بزوتنەوەی گۆڕان دانەڕمێ، رەنجی گۆڕانخوازان بە با نەچێ، هیوای خەڵك خەفە نەبێ، دەبێ ئەمەی ماوەیەکە دەسەڵاتی گۆڕان پیادەی دەکا‌ و دەیسەپێنێ، بە کەمپەینێکی رێکخراوی خەمخۆرانەی مەدەنی گۆڕانخوازان ‌و خەڵك، بەزویی، بە خێرایی ‌و پێداگری، رێی لێ بگیرێ‌و رابگیرێ، بزوتنەوەی گۆڕان رابێ ‌و وەك بزاڤێکی دامەزراوەی تۆکمە روە‌و ئامانجەکانی رێ بکاتەوە!
پرۆگۆڕان کام رێ پیادە دەکات؟
گوشاری ناوخۆیی‌ و جەماوەری دەخاتە سەر بازنەکانی دەسەڵاتی گۆڕان تا ناچاریان بکا واز لە ئیدارە و سیاسەتە چەوتەکانیان بێنن ‌و بڵاوە بەو کەمینە هەلپەرستەش بکا کە لە دەوری میراتی مەعنەوی‌ و سیاسی ‌و مادی بزوتنەوەکە و رەوانشاد نەوشیروان مستەفا، ئاڵاون!
جیاکاریەکانی پرۆگۆڕان:
پرۆگۆڕان: حەزێکی خۆڕسك، کاتی، لابەلا، دابڕاو، پاڕانەوە نیە. نامە، داوا، یادداشت پێشکەش ناکا ‌و داکەوێ، وەڵامی دەوێ؛ بەڵام ماوەیەکی کەم، چاوەڕێی دەکا! داوا ‌و مەرجی ئاڵۆزی نیە؛ رێك‌و رەوان، وەك ئاماژەی بۆ کراوە، تەنیا دوو رێ /  ئەگەری لەبەردەمە‌و هی سێیەمی نیە!
پرۆگۆڕان:
١) هەڵمەت/ کەمپەینە واتە زنجیرە کارێکە بۆ پێکانی ئامانجێ یا زیاتر.
٢) پڕۆژەیە و بنەماکانی: نەخشەڕێ، پرۆسە، پێگەی مرۆڤ ‌و هێز / دەسەڵات.. لەخۆ دەگرێ.

هۆکارەکانی رۆچونی بزوتنەوەی گۆڕان:
دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق ‌و پەرلەمانی کوردستان،‌ دەنگەکانی گۆڕان دابەزینی دراماتیکی بەخۆوە دی! ئەم ئاماژە زەقانە، چ پاساوێ بۆ بەردەوامی بازنەی دەسەڵات دەهێڵێتەوە، غەیری چونە ژیر باری لێپرسراوێتی ‌و رادەستکردنی بزوتنەوەکە بە ئەنجوومەنێکی کاتی.
خەڵك لە ٢٠٠٩ دا بە بڕی ٢٥ کورسی ‌و لە ٢٠١٣ دا بەبڕی ٢٤ کورسی دەنگی بە گۆڕان دا! لە بەرامبەردا دەسەڵاتدارانی گۆڕان چیان بەوان دا؟ وەڵام لای بازنەی دەسەڵاتە، غەیری پاساو هێنانەوە بۆ تەزویر، چی پێ‌یە بە دەنگدەرانی بڵێ؟ پێش هەڵبژاردن مشور ناخوا؛ دوای هەڵبژاردن دێتە دەنگ، بە داخەوە بازنەی دەسەڵات تاکڕەوە، گوێ ناگرێ ‌و تەنیا ئەوە دەکا کە زەینی خۆی دەیخوازێ!
دەسەڵاتدارانی گۆڕان غافڵ بون لەوەی کە شوێنکەوتوانی بزوتنەوەکە تۆراون، دەڕۆن یا بێدەنگ خۆیان کەنار دەگرن ‌و چیتر دوای ناکەون ‌و پشتیوانی ناکەن! دابڕانی دەسەڵاتداران لە جەماوەر، گۆڕانخواز، دەنگدەر، هەڵسوڕاو، بنەمای قەیرانە فرە رەهەندەکانی بزوتنەوەکەیە، لە ئاکامدا دابڕانی بزوتنەوەکەی بەدوای خۆیدا هێنا‌ و دەرد ‌و حاڵەت ‌و دیاردەی: بەرەڵڵایی، بێ سەروبەری، پچڕانی شیرازە، دەستەگەری، باڵباڵێن، پاشا گەردانی، فرە کوێخایی، گومڕایی، وێڵی، بەرژەوەند پەرستی‌و هەلپەرستی هێنا ‌و نەشونمایان کرد‌و گۆڕان یان توشی دەردێ کردوە، گەر فریای نەکەوین، لێبۆتەوە! 
خەوشەکانی دەسەڵاتدارانی گۆڕان قورس ‌و زۆرن، ئەوان خاوەنی کەسایەتی رابەریانەی خۆیان نین، لە پەنا کاریزمای رەوانشادا کوڕ ماون‌ و لەسەری دەژین، نەیان توانی بونی خۆیان بسەلمێنن. نەیان توانی ئەو سەرچاوە و تێهاویشتە بەلێشاوانەی لەخزمەتیاندا بو، لەوانە نیو ملیۆن دەنگدەر، بکەن بە دەرچە‌ و دەستکەوت. شکستیان هێنا لەوەی پێگەی سیاسی‌ و جەماوەری گۆڕان بۆ گۆڕانکاری بنەڕەتی بەگەڕ بخەن! لە ئاست گۆڕانکاری خێرا ‌و ئاڵینگارە ناوخۆیی ‌و عێراقی ‌و ناوچەییەکاندا هەڵوێست ‌و ئەدایان نەرێنی بوو، بزوتنەوەکەیان ناکاریگەر‌ و نادیار کرد‌ و خۆشیان تەرەك!
دەسەڵاتدارانی گۆڕان هەڵەی ستراتیژیان کردوە لەوانە: هەڵوێست وەرنەگرتن لەمەڕ ریفراندۆمەکەی ٢٥/٠٩/٢٠١٧، نەقۆستنەوەی کارەساتی ١٦ی ئۆکتۆبەری٢٠١٧، بە دامەزراوەیی نەکردنی بزوتنەوەکە، کۆکردنەوەی هەموو هێلکەکان لە سەبەتەیەکدا، واتە لکان بە هەڵبژاردنەوە وەك تاکە ئامرازێ بۆ وەرگرتنی دەسەڵات‌ و گۆڕانکاری لە هەرێمدا.
خانەی راپەڕاندن کە پێگەی دیاری هەیە لە بزوتنەوەکەدا نوقمی کەموکوڕیە: دوای کۆچی دوایی کاک نەوشیروان بە پەلە هاتن‌ و خۆیان کرد بە جێبەجێکار. پاشخانی سیاسی‌و رێکخـراوەییان یەکە ‌و، یەك ژێندەرن‌ و تەمەن هەڵکشاون. مەگەر خۆیان بزانن چۆن پۆستەکانی نێوانیان بەش کردوە؟ ناکۆك ‌و پەرتەوازەن؛ بە دەستەجەمعی کار ناکەن واتە خەسڵەتی تیم‌ یان تێدا نیە کە بنەمای کاری یەکە مۆدرنە پێشکەوتوەکانی دونیایە، جار ‌و باریش.
بوژاندنەوە و هەستانەوە:
گۆڕان هەڵگری پەیام ‌و روانینی جودا ‌وناوازە، پەیکەری قەوارەیەکی تۆکمەی لە ناخدایە، دەوڵەمەندە بە ئەزمون ‌و رۆڵی ئۆپۆزسیۆنی، راستە پێگەی سیاسی‌ و جەماوەری بەکاتی دابەزیوە؛ بەڵام ئەو وزە شاراوەی لە ناخیدایە، کۆمەکی هەڵسانەوەی پێ دەکەن‌ و دەتوانێ رۆڵی پێشڕەوی ئۆپۆزسیۆنی‌و جەماوەری بۆ خۆی بگەڕێنێتەوە، دەوڵەمەندە بە میراتی رەنگاڵی نەوشیروان مستەفا‌و هێشتا رکابەرێکی سەرسەختی گەندەڵی و نا دادپەروەریە.
یەکەم، پەیام و بەرپرسیاریەتی:
سەرەتا با دان بەوەدا بنێین کە خۆمان بەرپرسین لەوەی بەسەرمان هاتووە ‌و، دەرەوە نەدەینە بەر رێژنەی لۆمە. باوەڕ بەوە بهێنین کە هەر بەزاتی خۆمان هەڵدەستینەوە. بۆ هەستانەوە هەڵوێستە کردن‌ و هێوربونەوە‌ و رەخساندنی ژینگەی ئارامی، دور لە توڕەیی‌و ژاوەژاو، بە گرنگ ببینین!
هیچ نیە رێ بە خانەی راپەڕاندنێکی شیرازە پچڕاو بدا، رابەری بزاڤێکی گەورە لە هەرێمێکی پڕ کێشە، عیراقێکی ئاوس بە توندڕەوی، رۆژهەڵاتێکی ناوینی ئاڵۆسکاو .. بکا! چونە دواوەی بازنەی دەسەڵاتی گۆڕان و سپاردنی بە ئەنجومەنێکی کاتی کە نوێنەرانی سەرجەم دامەزراوە باڵاکانی گۆڕان و فراکسیۆنەکانی و رەوەندی کوردی بەتوانای فرە رەنگ بۆ رابەریکردنی بزوتنەوەکە لە قۆناغێکی دیاریکراوی راگوزەردا، بۆ گۆڕان باشە‌ و بۆ زاتی خۆیان بە چاکە تۆمار دەبێ.
رێکخستن ‌و یەکخستنی هەوڵەکان‌ و لکاندنیان بەیەکەوە گرنگن چونکە هەڵسانەوە هەماهەنگی دەستەجەمعی ‌و کەمکردنەوەی بەرەنگاری دەوێ. بەر لە هەستانەوە دەبێ کاری جدی بۆ راگرتنی داچون ‌و گرتنەوەی دۆخەکە بکەین. پێشوازی دەسەڵاتدارانی گۆڕان لەم کەمپەینە‌ رێ خۆش دەکا بۆ بیناکردنەوە ‌و بە هەدەرنەدانی وزەی خۆماڵیمان و گۆڕینی رق‌ و ناکۆکی بە هاوسۆزی‌و تەبایی. هێنان‌و بەشدارپێکردنی شارەزایان بۆ ناو بیناکردنەکە‌ و یا بۆ سەرپەرشتیکردنی قۆناغی راگوزەر، دوا جار، بەسودی گشتی گۆران دەکەوێتەوە کە هەمو بەناویش بێ لەسەری کۆکین.
دەبێ گۆڕانخوازان پەی بەوە بەرن کە خۆیان هەوێنی هەڵسانەوەن چونکە یەکەی بونیاتی گۆڕانن.  دەبێ گۆڕانیش بە میهرەبانی مامەڵە لەتەك گۆڕانخواز و دەنگدەراندا بکا، بە چاوگی هێزی مەعنەوی، فیکری و مادی لێیان بڕوانێ، گوێ بۆ رایان شل بکا بە هەند وەریان بگرێ‌و لە بڕیارداندا بەشداریان بکا.
دەبێ بزوتنەوەی گۆڕان بە چاوی رەخنەگرێکی دوربین ‌و وردبینەوە بە بۆچون‌ و‌ هەڵوێست ‌و ئەدای خۆیدا بچێتەوە. وەڵامی ئەوە بداتەوە چی دەوێ؟‌ و چۆن پێی دەگا؟ دوای ئەوەی پێگەی ئۆپۆزسیۆنی‌و کاری پەرلەمانی ‌و بەشداری حکومی تاقیکردەوە ‌و زۆری چەشت، ئایا باوەڕی بە ئاڵوگۆڕی ئاشتیانەی دەسەڵات لەڕێی سندوقی دەنگدانەوە ماوە؟ چۆن لە ناخی حزبە دەسەڵاتدارەکان دەڕوانێ؟‌ و ئایا لەمەو دوا چۆن ململانێیان دەکا؟ کەی لۆژیك‌ و واقیع رێ بە بزاڤێکی وا گەورە دەدا بێ‌ و لە دۆخی هەرێمێکی نوقم لە گەندەڵی، لە ژینگەیەکی بارگاوی پڕ کێشمەکێش‌ و بەیەکادانی بێ بڕانەوەدا، هەمو هێلکەکانی بخاتە ناو سەبەتەی شەق ‌و شڕی دەنگدانەوە؟ یا دەبێ ئەڵتەرناتیڤەکانی تریش رەچاو بکا و لەگەڵ هەر دۆخێکدا، هۆشمەندانە‌ و بوێرانە، ئەوەیان پیادە بکا کە گونجاوە؟
لە پڕۆسەی گۆڕیندا، مرۆڤ فاکتەری یەکلاکەرەوەیە. تاك مەزنترین سەرچاوەی هێز‌و توانای گۆڕانە کە دەبێ سەرمایەگوزاری تێدا بکا. هەڵسوڕاو، گۆڕانخواز، دەنگدەر، جەماوەر، رێکخراوی نا حکومی، سەندیکا ‌و کۆمەڵە جیاکان ... ئەو کەس‌ و جێیانەن کە دەبێ گۆڕان تیایاندا بێ! ئەمانە نەرمە هێزن و هێزی رەقی دەسەڵاتیان پێ بەراورد ناکرێ! مەخابن لەبری ئەوەی رێکی بخا، کارای بکا، دەسەڵاتدارانی گۆڕان فەرامۆشیان کردون. 
دووەم، پرۆگۆڕان و میراتی سیاسی:
بەلای پرۆگۆڕان ەوە:
-    لە سیاسەتدا سۆز بۆ بەرژەوەندی گشتی هەیە ‌و ئەم بە تەواوی بەرژەوەندی تاك‌و خێزان‌ و بنەماڵە ‌و خێڵ ‌و ... دادەپۆشێ.
-    دارایی یەکێ لەو تێهاویشتە گرنگانەیە کە دەڕژێنرێتە ناو پڕۆسەی گۆڕانەوە بۆ خزمەتکردن‌و پێکانی ئامانج. دوژمن‌ و نەیار نەبێ، کێ زاتی ئەوە دەکا، گۆڕان لەم ماف‌ و فاکتەرەی بێ‌بەش بکا.
-    ویژدان نیە قبوڵی بکا، داراییەك رەوانشاد نەوشیروان مستەفا بۆ کارپێکردنی ماکینەی گۆڕان هێنابێتی، ئێستا نزیکەکانی خۆی، بنەماڵە بن یا هاوڕێی، بێن‌ و لە جێیەکی دی ‌و، بۆ مەرامێکی پێچەوانە، بەکاری بهێنن!
-    رەوانشاد دو جۆر میراتی جێهێشتووە:
١) میراتی سیاسی - رێکخراوەیی بۆ گۆڕانخوازان ‌و خەڵك بەمانا فراوانەکەی؛
٢) میراتی شەخسی بۆ نەوەکانی.
-    هەمو ئەو موڵکانەی لە خزمەتی گۆڕاندا بون ‌و دەبێت ببن، دەکرێت بە رێکاری یاسایی و عورف رێکبخرێن و بۆ بەرژەوەندی گشتی بەکار بهێنرێن، لەکاتێکدا: خانو، موچەی خانەنشینی،.. هی نەوەکانین!
 قێزەوەنترین مەرام لەوەی بە تەوریسی سیاسی ناوزەد دەکرێ یا خاوەندارێتی تایبەتی بۆ شوێن و دەزگاکانی گۆڕان ئەمەیە کە ئەوانەی لەپشتیەوەن، تیرۆری کەسایەتی مەعنەوی گۆڕان و خودی رەوانشاد نەوشیروان مستەفا دەکەن! خەڵکی بێنە سەر باوەڕێ کە ماڵی دنیا پێش مبادئ دەکەوێ، تەنانەت لای نەوشیروان مستەفاش. کە بێ‌شك، ئەمە بەهەمو پێوەرێک دژ بە خوڵقیەت ‌و ئاکاری ئەوە، سەودای وا‌و کاک نەوشیروان، نێوانی ئاسمان‌و رێسمان لە یەکتر دورن.
-    هیچ نکۆڵی لەوە ناکەین کە گردی زەرگەتە‌ و زۆر دامەزراوە‌ و کۆمپانیای سەر خاکی کوردستان موڵکی گشتین، نزیك یا دور، دەبێ بۆ خاوەنە گشتیەکەی بگەڕێنەوە، بەو موڵکانەشەوە کە قۆرخ کراون، بەخشراون یا فرۆشراون!
سێیەم، بە دامەزراوەکردنی بزوتنەوەی گۆڕان: 
-    کێشەی نادامەزراوەیی گۆڕان دیاردەکە بە زەقی خۆی نواند‌ و دەسەڵاتدارانی گۆڕان لە ئاست چارەکردنیدا ناتوانان یا خەم ساردبون. لێرەوە بە دامەزراوەیی یارمەتی گۆڕان دەدا، زۆرێ لە کەلێنە گەورەکەی غیابی رابەرە نەمرەکەی، پڕ بکاتەوە!
-    بۆ بە دامەزراوەییکردنی بزوتنەوەی گۆڕان پرۆگۆڕان ئەم خاڵانە پێشنیار دەکا:
-    قاییل بونی بازنەی دەسەڵات بە بایەخی چەمکەکە‌ و رازیبون ‌و پابەندبون بە پڕۆسەکەوە،
- بە دامەزراوەییکردن تان‌و پۆی هەموو یەکەکانی گۆڕان بگرێتەوە‌ و تێگەیشتن لێی بکرێ بە ئەرکێکی مەزنی ئیدارەدان.
هەڵبژاردنێ دەبێتە بنەما بۆ ئەو مەبەستە:
-    ناشێ، ئەوانەی سەر لەم بابەتە دەرناکەن بێن ‌و دەستوەردان بکەن‌، دەبێ پرۆسەی هەڵبژاردنی ناوخۆیی گۆڕان بە سەرپەرشتی کۆمسیۆنێکی شارەزا ‌و ئەستۆپاك‌ و خاوەن را‌؛ بۆ زامنکردنی هەڵبژاردنێکی مۆدرن‌ و خاوێن، ئەنجام بدرێ، یەکسانی هەل لە تەواوی پڕۆسەکەدا رەچاو بکرێ.
-    دەبێ کات‌ و چۆنیەتی ئەنجامدانی هەڵبژاردن ‌و کۆنفرانسی نیشتمانی، لەمپەڕ ‌و ئاڵینگاری، گۆڕانکاریە گەورەکانی بەردەم گۆڕان رەچاو بکا؛ نەك بازنەکانی دەسەڵاتی گۆڕان بۆ گەیشتن بە مەرامی خۆیان یا ئەوانەی لەگەڵیان، کاتێکی نەگونجاو یا شێوازێکی نامۆ پیادە بکەن! نابێ لە پەنجەرەوە دەربچن‌ و لەژیر پەردەی دیموکراسی‌ و هەڵبژاردن ‌و دەنگدان‌و بڕیاری زۆرایەتیدا، لە دەرگای شەرعیەتەوە بێنەوە ژورێ وەك ئەوەی، نە بای پشێوی ناوخۆ ‌و نە بۆرانی زویری هەلسوڕاو ‌و رەنجانی دەنگدەرانیان دیبێ!
دەرئەنجام:
لەوەی خراوەتە بەردەم بەڕێزتان وای بۆدەچین هەنوکە وێنا شێواوەکەی بزوتنەوەکە ببینن. ئەم شێواییە لەوەوە نەهاتوە کە ئەو پڕنسیپ‌ و بەها‌و پەیام‌ و ئامانجانەی بزوتنەوەکە لەسەری پێکهاتوە ‌و بۆ بەدیهێنانیان کار دەکا، چەمکی خراپ، نالەبار یا نامۆن بن؛ بەڵکو دەقاودەق لەوە هاتووە کە:
بازنەکانی دەسەڵاتی گۆڕان لە روی فیکری، ئیدارەدانی مەلەفە جیاجیاکان، نیەت، دیدی ستراتیژی، چۆنیەتی مامەڵەی یار ‌و نەیار، ... لە ئاست ئەرکەکانیدا نەبوە ‌و نیە! دەسەڵاتداران لە ژوری کڵۆمکراودا دانیشتون، لە زیزبون، دورکەوتونەتەوە، لە وازهێنانی گۆڕانخواز‌، تۆرانی دەنگدەر ‌و جەماوەر بێ ئاگا بون، چاویان لە چەندین دیاردەی گەندەڵی و قێزەوەنی ناو گۆڕان پۆشیوە ! تا بەری سیاسەتە نەزۆکەکانیان لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق‌و پەرلەمانی هەرێمدا بە دابەزینی دراماتیکی ژمارەی کورسیەکان گەیی!
خراپتر لەمە، دان بەو شکست ‌و زیانە گەورانەدا نانێن کە بۆ باری دەرونی گۆڕانخواز‌ و جەماوەریان خوڵقاندوە، رەخنە لەخۆیان ناگرن‌ و بەهێمنی دەسبەرداری دەسەڵاتەکانیان نابن، ماونەتەوە، هەر بەرێچکە نالەبارەکانیاندا دەڕۆن و هەڵپەی بەشداری پەرلەمان ‌و حکومەت‌و خەریکی نەویترکردنی ناوبانگی گۆڕانن.
لە کاتێکدا دەبو بازنەکانی دەسەڵاتی گۆڕان خەلیفەی ئەمینی رەوانشاد نەوشیروان مستەفا بونایە؛ کەچی ئاڵودەی میراتی سیاسی بون، بەشێکن لە بڕیاری سێبەر، دێن ‌و سزا‌و ئازاری دەرونی هەڵسوڕاوە بەویژدان‌و بەئەمەکەکانی گۆڕان دەدەن، وەك ئەوەی بەسەر گۆڕان یان هێناوە کەم بێ ‌و بیانەوێ زیاتری بکەن!
ئەم کەمپەینە ناوخۆییە دەیەوێ گۆڕان بە کۆ هەوڵی هەمو، بێ لابردنی هیچ گۆڕانخوازێ، هەڵسەنگاندنی زانستیانەی رەخنەئامێزانە بۆ ئەم رۆچونە بکا، بە نیەتی پەیداکردنی ئەڵتەرناتیڤێ کە بە پڕاکتیکی خزمەتی گۆڕان بکا،رێوجێی هەڵسانەوە و بوژاندنەوە دابڕێژێ ‌و ئەنجامی بداو بزوتنەوەکە لەم قەیرانە قوڵانە دەربهێنێ ‌و بە دامەزراوەکردنی، لە جاران تۆکمەتری بکاو بیخاتەوە سەر شاڕێی ئومێدی خۆمان‌و خەڵك‌!
دەکرێ ‌و بگرە پێویستە دەسەڵاتدارانی گۆڕان، پێشوازی لەو خەمخۆری ‌و هەوڵانە بکەن، یەکیان بخەن ‌و زەمینەی لەبار بۆ ئەنجامدانیان رێکبخەن. ئەمەی لێرە داڕێژراوە بەری ساڵانێ لەروانین‌ و رەخنە ‌و هەڵسانگاندن‌ و پێداچونەوەیە بەگشتی ‌و، بەری کۆبوونەوەی ژمارەیەکی بەرچاوی هەڵسوڕاوی ئەوروپایە لە ٢٠ - ٢١/١٠/٢٠١٨ لە لاهای، هۆڵاند.
نوێنەرانی هەڵسوڕاوانی کۆبونەوەکە، دوای ئەوەی بەڕێزەوە پڕۆژەکە دەخەنە بەردەمتان، ئامادەی دانیشتنن. دەکرێ پڕۆژەکە لە فۆڕمیۆلای داتاشۆدا لای خۆتان، راستەوخۆ پێشکەشتانی بکەین. چاوەڕێی وەڵامی فەڕمی بەڕێزتانین!
دەبێ گۆڕان خۆی بدۆزێتەوە، باوەڕی بە تواناکانی بێ‌ و خۆی بە فریادڕەس‌و خاوەنی ئەو کلیلە ئاڵتونیە ببینێ کە قفڵی ژەنگگرتوی گۆڕانی: حوکمڕانی، سیاسی، ئابووری، کۆمەڵایەتی، سەربازی، فەرهەنگی، ژینگەیی .. پێدەکرێتەوە!