Draw Media

ستراتیژی ئاسایشی نیشتمانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا

 ستراتیژی ئاسایشی نیشتمانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا

2025-12-10 18:28:42


 

ستراتیژی ئاسایشی نیشتمانی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بڵاوكرایەوە كە لەلایەن دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكاوە واژۆی لەسەركراوە.
رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ستراتیژیەتی نیشتمانی ئەمریكادا بەم شێوەیە هاتووە:
-    هاوبەشەکانمان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پابەندبوونی خۆیان بە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و توندڕەوی نیشان دەدەن، دەبێت ئەمریكا هانی ئەم ئاراستەیە بدان.
-    دەبێت ئەمریكا ئەم نەتەوانە(بە تایبەتی شانشینەکانی کەنداو)ناچار بکات دەستبەرداری نەریت و شێوە مێژووییەکانی حکومڕانی خۆیان ببن.  
-    کلیل بۆ پەیوەندییەکی سەرکەوتوو لەگەڵ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بریتییە لە قبوڵکردنی ناوچەکە، سەرکردەکانی، و نەتەوەکانی وەک ئەوەی کە هەن لە کاتێکدا پێکەوە کار دەکەین لەسەر بوارەکانی بەرژەوەندی هاوبەش.
-    بەرژەوەندی ئەمریکا لەوەدایە کە سەرچاوەی وزەی کەنداو نەکەوێتە دەستی دوژمنێکی سەرسەخت
-    ناوچەکە نەبێتە پشتیوان، پەرەپێدەر یان هەناردەکارێکی تیرۆر دژی بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا، و کە ئیسرائیل پارێزراو بمێنێتەوە.

 

ستراتیژی ئاسایشی نیشتمانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
تشرینی دووەمی ٢٠٢٥
کۆشکی سپی – واشنتۆن


وەرگێڕانی بۆ کوردی: سەنتەری لێكۆڵینەوەی ئاییندەیی

 
هاوڵاتیانی بەڕێزی ئەمریکا:
لە ماوەی نۆ مانگی ڕابردوودا، وڵاتمان—و جیهان—مان گەڕاندەوە لە لێواری کارەسات و تێکشکان. دوای چوار ساڵ لاوازی، توندڕەوی و شکستە کوشندەکان، حکومەتی من بە پەلە و خێراییەکی کەموێنە دەستبەکاربوو بۆ گەڕاندنەوەی هێزی ئەمریکا لە ناوخۆ و دەرەوە، و بەرپاکردنی ئاشتی و سەقامگیری بۆ جیهانمان.
هیچ حکومەتێک لە مێژوودا ئەم جۆرە گۆڕانکارییە سەرنجراکێشەی لە کاتێکی وا کەمدا بەدەستنەهێناوە.
لە یەکەم ڕۆژی دەستبەکاربوونمەوە، سنوورە سەربەخۆکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانمان گەڕاندەوە و هێزی سەربازی ئەمریکامان بڵاوەپێکرد بۆ وەستاندنی پێشێلکردنی وڵاتمان. خۆمان رزگارکردن لە ئایدیۆلۆژیای جێندەری-کۆمەڵایەتی پەڕگیرو ئاریشە دەروونییەکانمان لە هێزە چەکدارەکانمان دوورخستەوە، و دەستمانکرد بە بەهێزکردنی سوپامان بە وەبەرهێنانێکی یەک تریلیۆن دۆلاری. هاوپەیمانیەتییەکانمان بنیادنایەوە و وامان لە هاوپەیمانانمان کرد زیاتر بەشداری بکەن لە بەرگریی هاوبەشمان، لەوانەش پابەندبوونێکی مێژوویی لە وڵاتانی ناتۆ بۆ بەرزکردنەوەی تێچووی بەرگری لەسەدا ٢ەوە بۆ لەسەدا ٥. بەرهەمهێنانی وزەی ئەمریکامان پەرەپێدا بۆ گەڕاندنەوەی سەربەخۆییمان، و باجی مێژووییمان سەپاند بۆ گەڕاندنەوەی پیشەسازییە سەرەکییەکان بۆ ناوخۆی وڵاتمان.
لە ئۆپەراسیۆنی (چەکوشی نیوەشەو- Midnight Hammer)دا، توانای پیتاندنی ناوکی ئێرانمان لەناوبرد. و و قاچاخچییەکانی مادەی هۆشبەرو ئەو باندە مافیاییە دڕندانەی کە لە هەرێمەکەماندا دەردەکەون وەک "ڕێکخراوی تیرۆریستیی بیانی" ناساند. لە ماوەی تەنها هەشت مانگدا، کۆتاییمان بە هەشت ململانێی سەربازی هێنا و دۆخەکەمان چارەسەرکرد—لەوانە لە نێوان کەمبۆدیا و تایلەند، کۆسۆڤۆ و سربیا، کۆماری دیموکراتیکی کۆنگۆ و ڕواندا، پاکستان و هیندستان، ئیسرائیل و ئێران، میسر و ئەتیۆپیا، ئەرمەنستان و ئازەربایجان، و کۆتایی هێنانی جەنگ لە غەزە بە گەڕاندنەوەی هەموو بارمتە زیندووەکان بۆ لای خێزانەکانیان.
ئەمریکا دیسان بەهێز و شکۆمەندبووە—و لەبەر ئەوە، ئاشتی دادەمەزرێنین لە سەرانسەری جیهان.
لە هەموو ئەوەی دەیکەین، ئەمریکا لە پێشەوە دادەنێین.
ئەوەی لە خوارەوە دێت ستراتیژییەکی ئاسایشی نیشتمانییە بۆ شیکردنەوە و بنیادنانی لەسەر هەنگاوە نائاساییەکانی بەدەستمان هێناوە. ئەم بەڵگەنامەیە نەخشەڕێگایە بۆ دڵنیابوون لەوەی کە ئەمریکا بەردەوام دەبێت وەک گەورەترین و سەرکەوتووترین نەتەوە لە مێژووی مرۆڤایەتیدا، و ماڵی ئازادی لەسەر زەوی. لە ساڵانی داهاتوودا، بەردەوام دەبین لە پەرەپێدانی هەموو ڕەهەندەکانی هێزی نیشتمانیمان—و ئەمریکا دەکەینە پارێزراوتر، دەوڵەمەندتر، ئازادتر، گەورەتر و بەهێزتر لە هەر کاتێکیتر.
سەرۆک دۆناڵد جەی ترامپ
کۆشکی سپی تشرینی دووەمی ٢٠٢٥

 

 

 

 

 

 

 

پێرست

I.    پێشەکی – ستراتیژی ئەمریکی چییە؟
1.    چۆن "ستراتیژی" ئەمریکی لە ڕێگا لادا
2.    ڕاستکردنەوە پێویست و پێشوازیلێکراوەکەی سەرۆک ترامپ
II.    ویلایەتە یەکگرتووەکان چی دەوێت؟
1.    بە گشتی چیمان دەوێت؟
2.    چیمان دەوێت لە جیهان و لە جیهانەوە؟
III.     ئامرازە بەردەستەکانی ئەمریکا چین بۆ بەدەستهێنانی ئەوەی دەیەوێت؟
IV.     ستراتیژییەکە
1.    بنەماکان
2.    پێشینەکان
3.    هەرێمەکان 
a)    . نیوەکورەی ڕۆژئاوا
b)    . ئاسیا
c)    . ئەورووپا
d)    . ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
e)    . ئەفریقا


I.  پێشەکی – ستراتیژی ئەمریکی چییە؟
١. چۆن "ستراتیژی" ئەمریکی بەلاڕێ برا؟
بۆ دڵنیابوون لەوەی کە ئەمریکا بەردەوام دەبێت وەک بەهێزترین، دەوڵەمەندترین، توانادارترین و سەرکەوتووترین وڵات لە جیهان بۆ دەیەکانی داهاتوو، وڵاتمان پێویستی بە ستراتیژییەکی یەکگرتوو و سەرنجڕاکێشە بۆ چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ جیهان. بۆ دروستکردنی ئەوەش، پێویستە هەموو ئەمریکییەکان بزانن کە هەنگاو بە هەنگاو چی دەکەین، هەوڵی چی دەدەین و بۆچی؟
"ستراتیژ"ەکە پلانێکی دیاری کراو و واقیعبینانەیە کە پەیوەندی بنەڕەتی نێوان ئامانج و ئامراز ڕوون دەکاتەوە: لە هەڵسەنگاندنێکی وردەوە دەستپێدەکات بۆ ئەوەی چی پێویستە و چ ئامرازێک بەردەستە/یان دەتوانرێت بە واقیعبینانە بخرێتەگەڕ بۆ گەشتن بە ئەنجامە خوازراوەکان.
ستراتیژی دەبێت تونای هەڵسەنگاندنی هەبێت، پۆلێنبەندی بکات و وەڵێنەییەکان دابنێت. ناتوانرێت هەموو وڵاتێک، هەرێمێک، پرس یان بانگەشەیەک—هەرچەند شایان بێت—ببێتە تاکە خاڵی جێی سەرنج لە ستراتیژی ئەمریکیدا. ئامانجی سیاسەتی دەرەوە پاراستنی بەرژەوەندییە بنەڕەتییە نیشتمانییەکانە؛ ئەوە تاکە خاڵی جێی سەرنجی ئەم ستراتیژییەیە.
ستراتیژییەکانی ئەمریکا لە کۆتایی جەنگی سارد بەدواوە سەرکەوتوو نەبوون—لیستێک بوون کە کەمتر پێویست بوون یان جۆرێک دارێژراون کە بە دەگمەن خوازراو بوون؛ بە ڕوونی دیارییان نەکردووە کە وەک ئەمریکا چیمان دەوێت بەڵکو لەبری ئەوە قسەی ناڕوون وگشتی بوون؛ و زۆرجار بە هەڵە حوکممان داوە کە دەبێ چیمان بوێت. و هەڵەیان کردووە لە دیاریکردنی ئەوەی کە پێویستە بۆمان.
دوای کۆتایی هاتنی جەنگی سارد، نوخبەی سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا خۆیان بەوە قایلکردبوو کە هەژموونی هەمیشەیی ئەمریکا بەسەر هەموو جیهاندا لە بەرژەوەندی وڵاتەکەماندایە. بەڵام کاروباری وڵاتانی دیکە تەنیا کاتێک جێگای نیگەرانی ئێمەیە کە چالاکییەکانیان ڕاستەوخۆ هەڕەشە لە بەرژەوەندییەکانمان بکەن. 
نوخبەکانمان زۆر بە هەڵە پێشبینیی ئامادەیی ئەمریکایان کردبوو بۆ ئەوەی بۆ هەمیشە باری قورسی جیهان هەڵبگرێت، لە کاتێکدا گەلی ئەمریکا هیچ پەیوەندییەکی لەو دۆخە نەبووە و هیچ بەرژەوەندییەکی نیشتمانی نەبووە.

ئەوان زیادەڕۆییان کرد لە هەڵسەنگاندنی توانای ئەمریکادا بۆ دابینکردنی دارایی بۆ دەوڵەتێکی گەورەی چاودێری کۆمەڵایەتی، ڕێکخستن، و کارگێڕی، لە پاڵ دەزگایەکی گەورەی سەربازی، دیپلۆماسی، هەواڵگری، و یارمەتیدانی دەرەکی. ئەوان گرەوی زۆر سەرلێشێواو و وێرانکەریان کرد لەسەر جیهانگیری و ئەوەی پێی دەوترێت "بازرگانیی ئازاد" کە چینی ناوەند و بنکەی پیشەسازییەکەیان مایەپووچ کرد، کە پێشکەوتن و باڵادەستی ئابووری و سەربازی ئەمریکا پشتی پێبەستبوو. 
ڕێگەیان دا بە هاوپەیمانان و هاوبەشەکان کە تێچووی بەرگرییەکانیان بخەنە ئەستۆی گەلی ئەمریکا و هەندێک جاریش بمانخزێننە ناو ئەو ململانێ و کێشانەوەی کە بۆ بەرژەوەندی ئەوان سەرەکی بوون بەڵام بۆ ئێمە لاوەکی یان بێ کاریگەر بوون. هەروەها سیاسەتی ئەمریکایان بەستەوە بە تۆڕێک لە دامەزراوە نێودەوڵەتییەکانەوە، کە هەندێکیان بە ڕوونی دژایەتی ئەمریکی دەکەن و زۆریان بەهۆی نێونەتەوەییبوونێکەوەن کە بە ئاشکرا هەوڵدەدات سەروەریی وڵاتان پێشێل بکات.
لە کۆتاییدا، نوەخبەکانی ئێمە نەک تەنها ئامانجێکی بنچینەیی ناپەسەند و نەگونجاویان پەیڕەو کرد، بەڵکو بەم کارەشیان ئەو ڕێکارە پێویستانەیان لەناوبرد کە بۆ گەیشتن بەو ئامانجە پێویست بوون: واتە ئەو بنەما نیشتمانییەی کە هێز، دەوڵەمەندی، و ڕەوشتبەرزیی نەتەوەکەمان لەسەری بنیات نراوە.
 ٢. ڕاستکردنەوە پێویست و پێشوازیلێکراوەکەی سەرۆک ترامپ
هیچ کام لەمانە نەگۆڕ و ناچاری نەبوون. ئیدارەی یەکەمی سەرۆک ترەمپ ئەوەی سەلماند کە بە بوونی سەرکردایەتییەکی دروست کە بڕیاری دروست بدات، هەموو ئەمانەی سەرەوە دەتوانرا – و دەبوو – کۆتاییان پێ بهێنرێت، و زۆر شتی دیکەش بەدەست بهێنرێن. ئەو و تیمەکەی بە سەرکەوتوویی توانا گەورەکانی ئەمریکایان کۆکردەوە بۆ ڕاستکردنەوەی ڕێڕەوی کارەکان و دەستپێکردنی قۆناغێکی زێڕینی نوێ بۆ وڵاتەکەمان. بەردەوامبوونی ویلایەتە یەکگرتووەکان لەسەر ئەو ڕێگایە، ئامانجی سەرەکی ئیدارەی دووەمی سەرۆک ترەمپ و ئامانجی ئەم دۆکومێنتەیە. پرسیارەکانی بەردەم ئێمە ئێستا ئەمانەن:
 ١) ویلایەتە یەکگرتووەکان چی دەوێت؟ ٢) چ ئامرازێکی بەردەستمان هەیە بۆ بەدەستهێنانی؟ ٣) چۆن دەتوانین ئامانج و ئامراز بە یەکەوە ببەستینەوە بۆ ستراتیژییەکی گونجاوی ئاسایشی نیشتمانی؟


II . ویلایەتە یەکگرتووەکان چی دەوێت؟
١. بە گشتی چیمان دەوێت؟
سەرەتا و پێش هەموو شتێک، مانەوە و سەلامەتی بەردەوامی ویلایەتە یەکگرتووەکانمان دەوێت وەک کۆمارێکی سەربەخۆ و خاوەن سەروەری کە حکومەتەکەی مافە سروشتییە خواپێدراوەکانی هاوڵاتیانی دەپارێزێت و خۆشگوزەرانی و بەرژەوەندییەکانیان لە وەڵێنەیی دادەنێت.
دەمانەوێت ئەم وڵاتە، گەلەکەی، سنوور و خاکەکەی، ئابوورییەکەی، و شێوازی ژیانی لە هێرشی سەربازی و دەستێوەردانی ناحەزی دەرەکی بپارێزین، جا سیخوڕی بێت، یان بازرگانیی زیانبەخش، قاچاخچێتیی ماددەی هۆشبەر و مرۆڤ، پڕوپاگەندەی وێرانکەر و ئۆپەراسیۆنی کاریگەری، تێکدانی کولتووری، یان هەر هەڕەشەیەکی دیکە بۆ سەر نەتەوەکەمان. 
دەمانەوێت کۆنترۆڵی تەواومان بەسەر سنوورەکانماندا هەبێت، بەسەر سیستەمی کۆچبەریماندا، و بەسەر تۆڕەکانی گواستنەوەدا کە خەڵکی بە شێوەی یاسایی و نایاسایی پێیدا دێنە ناو وڵاتەکەمان. خوازیاری جیهانێکین کە تێیدا کۆچکردن تەنها "ڕێکخراو" نەبێت، بەڵکو وڵاتە خاوەن سەروەرییەکان پێکەوە کار بکەن بۆ ڕاگرتنی لێشاوی دانیشتووانی ناجێگیر (نەوەک ئاسانکارییان بۆ بکەن)، و کۆنترۆڵی تەواویان هەبێت بەسەر ئەوەی کێ وەردەگرن و کێ وەرناگرن. 
خوازیاری ژێرخانێکی نیشتمانیی پتەوو خۆڕاگرین کە بتوانێت بەرگەی کارەساتە سروشتییەکان بگرێت، بەرگری لە هەڕەشەکانی دەرەوە بکات و پووچەڵی بکاتەوە، و هەر ڕووداوێک کە ڕەنگە زیان بە گەلی ئەمریکا بگەیەنێت یان ئابووریی ئەمریکا تێک بدات، ڕێگری لێ بکات یان کاریگەرییەکەی کەم بکاتەوە. نابێت هیچ دوژمن یان مەترسییەک یارایی ئەوەی هەبێت ئەمریکا بخاتە مەترسییەوە. 
دەمانەوێت بەهێزترین، بەتواناترین، و لە ڕووی تەکنەلۆجیاوە پێشکەوتووترین سوپای جیهان دامەزرێنین، ڕابهێنین، ئامادەی بکەین، و بخەینە مەیدان بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانمان، ڕێگریکردن لە جەنگەکان، و - ئەگەر پێویست بوو - بە خێرایی و یەکلاییکەرەوە سەریان بخەین، بە کەمترین زیانی گیانی بۆ هێزەکانمان. دەمانەوێت سوپایەکمان هەبێت کە تێیدا هەموو سەربازێک شانازی بە وڵاتەکەیەوە بکات و متمانەی بە ئەرکەکەی هەبێت. هەروەها، خوازیاری بەهێزترین، باوەڕپێکراوترین، و مۆدێرنترین هێزی بەرپەرچدەرەوەی ناوەکی (nuclear deterrent) و بەرگریی مووشەکیی نەوەی داهاتووین - لەوانەش گومەزی زێڕین بۆ خاکی ئەمریکا (Golden Dome) - بۆ پاراستنی گەلی ئەمریکا، سەروەت و سامانی ئەمریکا لە دەرەوەی وڵات، و هاوپەیمانانی ئەمریکا. 
خوازیاری بەهێزترین، چالاکترین، داهێنەرترین، و پێشکەوتووترین ئابووریی جیهانین. ئابووریی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بناغەی شێوازی ژیانی ئەمریکییە، کە بەڵێنی خۆشگوزەرانییەکی بەربڵاو دەدات و جێبەجێی دەکات، هەلی پێشکەوتن دەڕەخسێنێت، و پاداشتی کاری قورس دەداتەوە. هەروەها، ئابووریمان بناغەی پێگەی جیهانیی و بنەمای پێویستی هێزە سەربازییەکەمانە.
خوازیاری پتەوترین بنکەی پیشەسازیی جیهانین. هێزی نیشتمانیی ئەمریکا پشت بە کەرتی پیشەسازییەکی بەهێز دەبەستێت کە توانای دابینکردنی پێداویستییەکانی بەرهەمهێنانی لە ئاشتی و جەنگدا هەبێت. ئەوەش نەک تەنها پێویستی بە توانای بەرهەمهێنانی ڕاستەوخۆی پیشەسازیی بەرگری هەیە، بەڵکو پێویستی بە توانای بەرهەمهێنانی پەیوەست بە بەرگریش هەیە. بەهێزکردنی توانای پیشەسازیی ئەمریکا دەبێتە بەرزترین پێشینەی سیاسەتی ئابووریی نیشتمانی.
خوازیاری بەهێزترین، بەرهەمدارترین، و داهێنەرترین کەرتی وزەی جیهانین - کە نەک تەنها توانای سووتەمەنیی گەشەی ئابووریی ئەمریکای هەبێت، بەڵکو بە تەنیشت ئەوەوە ببێتە یەکێک لە پیشەسازییە هەناردەکارە پێشەنگەکانی ئەمریکا. دەمانەوێت وەک پێشکەوتووترین و داهێنەرترین وڵاتی جیهان لە ڕووی زانستی و تەکنەلۆجییەوە بمێنینەوە و لەسەر ئەم توانایانە داهاتوو بنیات بنێین. هەروەها، دەمانەوێت خاوەندارێتی فیکریی خۆمان لە دزینی دەرەکی بپارێزین. ڕۆحی داهێنەری ئەمریکا پایەیەکی سەرەکیی باڵادەستبوونی بەردەوامی ئابووری و سەروەریی سەربازیمانە؛ دەبێت پارێزراو بێت.
دەمانەوێت "هێزی نەرمـ"ی بێڕکابەری ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بپارێزین، کە لە ڕێگەیەوە کاریگەرییەکی ئەرێنی لە سەرانسەری جیهاندا دەخەینە کار کە بەرژەوەندییەکانمان زیاتر پێش دەخات. لەم کارەدا، بێ پاشگەزبوونەوە دەبین لە ڕابردوو و ئێستای وڵاتەکەمان، لە هەمان کاتدا ڕێز لە ئایین، کولتوور، و سیستەمە حوکمڕانییە جیاوازەکانی وڵاتانی دیکە دەگرین. "هێزی نەرمـ" کە خزمەت بە بەرژەوەندیی ڕاستەقینەی نەتەوەیی ئەمریکا بکات، تەنها کاتێک کاریگەر دەبێت کە باوەڕمان بە گەورەیی و لێهاتوویی ناوەکیی وڵاتەکەمان هەبێت.
لە کۆتاییدا، خوازیاری گەڕانەوە و دووبارە زیندووکردنەوەی تەندروستیی ڕۆحی و کولتووریی ئەمریکاین، کە بە بێ ئەو، ئاسایشی درێژخایەن ئەستەم دەبێت. خوازیاری ئەمریکایەکین کە بەهای کاریگەریی و باڵادەستییەکانی ڕابردوو و پاڵەوانییەتییەکانی دەزانێت و چاوەڕێی سەردەمێکی زێڕینی نوێ دەکات. دەمانەوێت گەلێکمان هەبێت شانازی بە خۆیانەوە بکەن، دڵخۆش و گەشبین بن کە وڵاتەکەیان بۆ نەوەی داهاتوو لەوەی دۆزیویانەتەوە باشتر جێ دەهێڵن. دەمانەوێت هاووڵاتییەکی بەرهەمدارمان هەبێت - کە کەس بێ کار و بێ داهات نەبێت - و هەست بە ڕەزامەندی بکەن لە زانینی ئەوەی کە کارەکەیان زۆر گرنگە بۆ خۆشگوزەرانیی نەتەوەکەمان و بۆ باشیی ژیانی تاک و خێزانەکان. ئەمە بە بێ زیادبوونی ژمارەی خێزانە بەهێز و وەفادارەکان کە منداڵی تەندروست پەروەردە دەکەن، نایەتە دی.
٢. چیمان لە جیهان دەوێت؟
بەدیهێنانی ئامانجە ناوخۆییەکان پێویستی بە خستنەگەڕی هەموو سەرچاوەکانی هێزی نیشتمانیمان هەیە.
بەڵام جەختکردنەوەی ئەم ستراتیجییەتە لەسەر سیاسەتی دەرەوەیە. بەرژەوەندییە سەرەکییەکانی سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا چین؟ چی لە جیهان دەخوازین و دەمانەوێت؟
•    دەمانەوێت دڵنیا بین کە نیوەگۆی ڕۆژئاوا بە شێوەیەکی گونجاو سەقامگیر و باش بەڕێوەبراو دەمێنێتەوە بۆ ڕێگریکردن و ساردکردنەوەی کۆچبەریی بەکۆمەڵ بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان. خوازیاری نیوەگۆیەکین کە حکوومەتەکانی هاوکارمان بن لە دژی تیرۆریستانی ماددە هۆشبەرەکان، باندە مافیاییەکان، و ڕێکخراوە تاوانکارییە نێودەوڵەتییەکانی دیکە. دەمانەوێت ئەو نیوەگۆیە لە دەستێوەردانی ناحەزی دەرەکی یان خاوەندارێتیی سەروەت و سامانی سەرەکی پارێزراو بمێنێتەوە، و پشتگیریی زنجیرە دابینکارییە گرنگەکان بکات؛ و دەمانەوێت دەستڕاگەیشتنمان بە شوێنە ستراتیجییە سەرەکییەکان بەردەوام بێت. بە واتایەکی تر، ئێمە "میتۆدی ترەمپ" بۆ بنەمای مونرۆ (Monroe Doctrine) دووپات دەکەینەوە و جێبەجێی دەکەین. "وەرگێڕ: بنەمای مۆنرۆ، کە لە ساڵی ١٨٢٣دا لەلایەن سەرۆک جەیمس مۆنرۆوە ڕاگەیەندرا، سیاسەتێکی دەرەوەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بوو کە وەک هۆشدارییەک دژی دەسەڵاتە ئەوروپییەکان کاری دەکرد سەبارەت بە داگیرکردنی زیاتر یان دەستێوەردان لە کاروباری وڵاتانی نیوەگۆی ڕۆژئاوا. بنەمای مۆنرۆ بووە یەکێک لە بناغە سەرەکییەکانی ستراتیژییەتی ئەمریکا و بۆ ماوەی چەندین سەدە کاریگەری لەسەر پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەمریکای لاتین هەبوو." 
•    دەمانەوێت زیانەکانی بەردەوامی ئەو لایەنە دەرەکییانە ڕابگرین و پێچەوانەی بکەینەوە کە بە ئابووریی ئەمریکا دەگەن. هەروەها، دەمانەوێت ناوچەی هیندۆ-پاسیفیک ئازاد و کراوە بمێنێتەوە، ئازادیی گەشتکردن لە هەموو ڕێڕەوە دەریاییە گرنگەکاندا پارێزراو بێت، و زنجیرە دابینکارییەکانیش دڵنیا و جێی متمانە بن لەگەڵ دەستڕاگەیشتن بە ماددە سەرەکییەکان.
•    دەمانەوێت پشتگیریی هاوپەیمانەکانمان بکەین لە پاراستنی ئازادی و ئاسایشی ئەوروپا، لە هەمان کاتدا متمانەبەخۆبوونی شارستانییەت (civilizational self-confidence) و ناسنامەی ڕۆژئاوایی ئەوروپا بگەڕێنینەوە.
•    دەمانەوێت ڕێگری بکەین لەوەی هێزێکی دژبەر زاڵ بێت بەسەر ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، سەرچاوەکانی نەوت و گازی، و دەروازە تەنگەکان (chokepoints) کە پێیدا تێدەپەڕن. لە هەمان کاتدا، دەمانەوێت خۆمان بە دوور بگرین لە "جەنگە هەمیشەییەکان" (forever wars) کە بە تێچوویەکی زۆرەوە لەو ناوچەیە گیرۆدەیان دەکردین.
•    دەمانەوێت دڵنیا بین کە تەکنەلۆجیا و پێوەرەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا - بەتایبەتی لە بواری زیرەکی دەستکرد (AI)، بایۆتەکنەلۆجیا، و کۆمپیوتەری کوانتۆمدا - جیهان بەرەو پێش دەبەن. ئەمانە بەرژەوەندییە نیشتمانییە سەرەکی و بەردەوامەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکان. هەرچەندە بەرژەوەندی دیکەشمان هەیە، بەڵام ئەمانە ئەو بەرژەوەندییانەن کە دەبێت لە سەرووی هەموو شتێکەوە گرنگییان پێ بدەین، و پشتگوێخستنیان مەترسیدار دەبێت بۆمان.

 

 

 

 

 

III . ئامرازە بەردەستەکانی ئەمریکا بۆ بەدەستهێنانی ئامانجەکانی چیین؟
ئەمریکا هێشتا لە دۆخێکدایە کە جیهان ئێرەیی پێدەبات، کە خاوەنی سەروەت و سامان، سەرچاوە، و سوودگەلێکی پێشەنگی جیهانییە، لەوانە:
•    سیستەمێکی سیاسیی بەربڵاو و گونجاو کە دەتوانێت ڕێڕەوی کارەکان ڕاست بکاتەوە.
•    گەورەترین ئینجا داهێنەرترین ئابووریی تاکەکەسی جیهان، کە هەردووکیان سەروەت و سامان بەرهەم دەهێنێت بۆ ئەوەی وەبەرهێنان لە بەرژەوەندییە ستراتیجییەکان بکەین، و هێزی بەسەر ئەو وڵاتانەدا هەیە کە دەیانەوێت دەستیان بە بازاڕەکانمان ڕابگات.
•    سیستەمی دارایی و بازاڕی سەرمایەی پێشەنگی جیهان، لەوانەش مانەوەی دۆلار وەک دراوی یەدەگی جیهانی.
•    پێشکەوتووترین، داهێنەرترین، و قازانجترین کەرتی تەکنەلۆجیای جیهان، کە پشتگیریی ئابووریمان دەکات، سوودێکی جۆریی بە سوپاکەمان دەبەخشێت، و کاریگەریمان بەسەر جیهانەوە بەهێزتر دەکات.
•    بەهێزترین و بەتوانایترین سوپای جیهان.
•    تۆڕێکی بەرفراوانی هاوپەیمانێتی، لەگەڵ چەندین  وڵاتی هاوپەیمانی-ڕێککەوتننامەیی و هاوبەشەکان لە گرنگترین ناوچە ستراتیجییەکانی جیهاندا.
•    جوگرافیایەکمان هەیە کە بووەتە جێگای سەرنجی جیهانیی بەوەی کە خاوەنی سەرچاوەی سروشتیی زۆرە، هیچ هێزێکی ڕکابەر بە شێوەیەکی فیزیکی لە نیوەگۆیەکەماندا باڵادەست نییە، سنوورەکانمان لە مەترسیی داگیرکاریی سەربازی دوورن، و هێزە گەورەکانی دیکەش بە زەریای بەرفراوان لێک جیاکراونەتەوە.
•    "هێزی نەرمـ" و کاریگەریی کولتووریی بێڕکابەر.
•    ئازایەتی، ئیرادە، و نیشتمانپەروەریی گەلی ئەمریکا.
سەرەڕای ئەمانە، لە ڕێگەی کارنامەی بەهێزی سەرۆک ترەمپەوە، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا:
•    زیندووکردنەوەی کولتووری شایستەیی، ڕیشەکێشکردنی بەناو DEI 'هەمەچەشنی، یەکسانیی و گشتگیری' و شێوازە جیاکاریی و دژە-کێبڕکێییەکانی دیکە کە دامەزراوەکانمان پووچەڵ دەکەنەوە و پەکمان دەخەن و لە قڕەمان دەهێڵنەوە.
•    توانای گەورەی بەرهەمهێنانی وزەی ئازاد ، وەک پێشینەیەکی ستراتیجی بۆ سووتەمەنیی گەشە و داهێنان، و بۆ بەهێزکردن و بنیاتنانەوەی چینی ناوەند.
•    ئابوورییەکەمان وەگەڕخستەوە و بەپیشەسازیکردنی -ئابووریی ئەمریکا، بۆ ئەوەی زیاتر پشتگیریی چینی ناوەند بکات و کۆنترۆڵی زنجیرە دابینکاری و توانای بەرهەمهێنانمان بکەین.
•    ئازادیی ئابووری بۆ هاووڵاتیانمان دەگەڕێنێتەوە لە ڕێگەی کەمکردنەوەی سەرنجراکێشانەوەی باج و هەوڵەکانی لابردنی ڕێسا و یاساکان (deregulatory efforts)، بەمەش ویلایەتە یەکگرتووەکان دەباتەوە پلەی یەکەم بۆ بازرگانیکردن و وەبەرهێنانی سەرمایە.
•    وەبەرهێنان لە تەکنەلۆجیا نوێیەکان و زانستی بنەڕەتی دەکات، بۆ دڵنیابوون لە خۆشگوزەرانیی بەردەوام، سوودی کێبڕکێ و باڵادەستبوونی سەربازی بۆ نەوەکانی داهاتوو.
ئامانجی ئەم ستراتیژە ئەوەیە کە هەموو ئەم سەروەت و سامانە پێشەنگانەی جیهان و هی دیکەش پێکەوە ببەستێتەوە، بۆ بەهێزکردنی هێز و پێشەنگیی ئەمریکا و کردنی وڵاتەکەمان بە مەزنتر لەوەی کە تا ئێستا بووە.

 

 

 


IV. ستراتیژەکە کامەیە؟
١. بنەماکان (پرەنسیپەکان)
سیاسەتی دەرەوەی سەرۆک دۆناڵد تڕەمپ بەم شێوەیە دەناسرێت:
•    پراگماتیکە، بەڵام ناچێتە چوارچێوەی قوتابخانەی "پراگماتیزمی" تەقلیدییەوە.
•    واقعییە، بەڵام ناکرێت بە قوتابخانەی "واقعیگەرایی" دابنرێت.
•    لە سەر بنەمای ئەخلاقی و پرەنسیپە، بەڵام دوورە لە خەیاڵی "ئایدیالیستی".
•    خاوەنی هێز و توانایە، بەڵام دوورە لە دەستەواژەی "قۆرخکارەوە" (Hawkish).
•    خۆڕاگرە و پارێزگارە، بەڵام ناکرێت بە "خۆش-مامەڵە" (Dovish) ناوبنرێت.
ئەم سیاسەتە لە ئایدیۆلۆژیای سیاسیی باو سەرچاوە ناگرێت، بەڵکو پاڵنەری سەرەکییەکەی ئەوەیە کە چی بۆ بەرژەوەندیی ئەمریکا باشە – یان بە دوو وشە، "ئەمریکا یەکەم."
سەرۆک تڕەمپ شوێنپێی خۆی وەک سەرۆکی ئاشتی جێگیر کرد. سەرەڕای سەرکەوتنە نایابەکانی ماوەی یەکەمی سەرۆکایەتییەکەی بە ڕێککەوتنی ئیبراهیمی، سەرۆک تڕەمپ سوودی لە توانای خۆی بۆ ڕێککەوتنی گەورە وەرگرت بۆ بەدەستهێنانی ئاشتییەکی بێ وێنە لە هەشت ململانێی جیهانیدا تەنها لە ماوەی هەشت مانگی سەرۆکایەتیی خولی دووەمیدا. ئەو دانوستانکاریی بۆ ئاشتی لە نێوان کەمبۆدیا و تایلەند، کۆسۆڤۆ و سڕبیا، کۆماری دیموکراتی کۆنگۆ و ڕواندا، پاکستان و هیندستان، ئیسرائیل و ئێران، میسر و ئیتیۆپیا، و ئەرمینیا و ئازەربایجان ئەنجام دا، هەروەها کۆتایی بە شەڕی غەززە هێنا بە گەڕاندنەوەی سەرجەم بارمتە زیندووەکان بۆ لای خێزانەکانیان.
ڕێگریکردن لەوەی ململانێ ناوچەییەکان پەرەبسێنن بۆ شەڕی جیهانی کە کیشوەرەکان بەرەو داڕمان دەبەن، شایستەی سەرنجدانی فەرماندەی گشتییە و یەکێکە لە وەڵێنەییە باڵاکانی ئەم کابینەیە. جیهانێکی پڕ لە ئاژاوە و شەڕ کە مەترسییەکانی دەگاتە سنوورەکانمان، زیان بە بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا دەگەیەنێت. سەرۆک تڕەمپ لە ڕێگەی دیپلۆماسیییەوە، هێزی سەربازیی ئەمریکا، و کاریگەریی ئابوورییەوە، بە شێوەیەکی ورد و کاریگەر پشکۆکانی ناکۆکی و ململانێی نێوان نەتەوە خاوەن چەکی ئەتۆمییەکان و ئەو شەڕە توندوتیژانە دەکوژێنێتەوە کە بەهۆی ڕق و کینەی سەدان ساڵەوە سەریان هەڵداوە.
سەرۆک تڕەمپ سەلماندوویەتی کە سیاسەتەکانی دەرەوە، بەرگری، و هەواڵگریی ئەمریکا دەبێت لەسەر ئەم بنەما سەرەکییانە بونیاد بنرێن:
•    پێناسەی جەختلەسەرکراوی بەرژەوەندیی نیشتمانی: لە کۆتایی شەڕی ساردەوە، زۆرجار ئیدارەکان ستراتیژییەتی ئاسایشی نیشتمانییان پەرەپێداوە کە خوازراوە پێناسەی "بەرژەوەندیی نیشتمانیی ئەمریکا" ئەوەندە فراوان بکەن کە هیچ کێشە یان هەوڵێک لە دەرەوەی چوارچێوەکەی نەمێنێتەوە. بەڵام کاتێک تەرکیز لەسەر هەموو شتێک بێت، واتە تەرکیز لەسەر هیچ نییە. بۆیە، بەرژەوەندییە سەرەکییەکانی ئاسایشی نیشتمانیی ئەمریکا دەبێت ببنە ناوەندی سەرنجی ئێمە.
•    ئاشتی لە ڕێگەی بەهێزییەوە: هێز باشترین بەرپەرچدەرەوەیە بۆ ڕێگریکردن لە هەڕەشە. کاتێک وڵاتان یان لایەنەکانی دیکە بە باشی لە هەڕەشەکردن بۆ سەر بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا ڕابگیرێن، ئەوا ئیتر نابنە هەڕەشە. هاوکات، هێز دەتوانێت ئاشتی مسۆگەر بکات، چونکە ئەو لایەنانەی ڕێز لە هێزەکەمان دەگرن زۆرجار داوای یارمەتیی ئێمە دەکەن و ئامادەیی نیشان دەدەن بۆ چارەسەرکردنی ململانێکان و پاراستنی ئاشتی لە ڕێگەی ئێمەوە. لەم ڕوانگەیەوە، پێویستە ویلایەتە یەکگرتووەکان بەهێزترین ئابووری بپارێزێت، پێشکەوتووترین تەکنەلۆژیا پەرەپێبدات، تەندروستیی کەلتووریی کۆمەڵگاکەمان بەهێز بکات، و بەتواناترین سوپای جیهانی هەبێت.
•    بە دوای دەستتێوەردانەوە نین: دامەزرێنەرانی ئەمریکا لە جاڕنامەی سەربەخۆییدا ئاماژەیەکی ڕوونیان داوە بۆ دەستتێوەرنەدان (Non-Interventionism) لە کاروباری نەتەوەکانی دیکەدا، ئەمەش لەسەر ئەو بنەمایە کە: هەروەک چۆن هەموو مرۆڤەکان خاوەنی مافی سروشتی یەکسانی خوداپێداون، هەموو نەتەوەکان مافی ئەوەیان هەیە بەپێی "یاساکانی سروشت و خوای سروشت" "پێگەیەکی جیاواز و یەکسان" یان لەگەڵ یەکتردا هەبێت. بۆ وڵاتێک کە بەرژەوەندییەکانی زۆر و فراوانن، پابەندبوونی ڕەها بە دەستتێوەرنەدان مومکین نییە. بەڵام ئەمەی خواستی دەستتێوەردانمان نیە دەبێت ببێتە پێوەرێکی باڵا بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە چی دەستتێوەردانێک ڕەوا و پێویستە.
•    واقعیگەرایی نەرم : سیاسەتی ئەمریکا لە مامەڵەکانیدا لەگەڵ نەتەوەکانی دیکەدا، واقعبین دەبێت دەربارەی ئەوەی چی دەکرێت و چی شایانی بەدەستهێنانە. ئێمە خوازیاری پەیوەندی باش و ئاڵوگۆڕی بازرگانیی ئاشتییانەین لەگەڵ وڵاتانی جیهان، بەبێ ئەوەی هەوڵی سەپاندنی گۆڕانکاریی دیموکراتی یان کۆمەڵایەتی بدەین کە لەگەڵ داب و نەریت و مێژووی ئەو وڵاتانە نەگونجێت. دان بەوەدا دەنێین و پشتڕاستی دەکەینەوە کە هیچ دووڕوویی یان نالۆژیکییەک نییە لە هەڵسوکەوتکردن بەپێی هەڵسەنگاندنێکی واقیعییانە یان پاراستنی پەیوەندییەکی باش لەگەڵ وڵاتانی خاوەن سیستەمی حوکمڕانی و کۆمەڵگای جیاواز لە هی ئێمە، لە کاتێکدا کە هاوڕێ و هاوبیرەکانمان هاندەدەین بۆ پابەندبوون بەو نەریتانەی هاوبەشن و بەرژەوەندییەکانمان پەرەپێدەدەین.
•    سەروەریی نەتەوەکان: یەکەی سیاسیی بنەڕەتیی جیهان، دەوڵەت-نەتەوەیە و هەر بەو شێوەیەش دەمێنێتەوە. سروشتییە و ڕەوایە کە هەموو نەتەوەکان بەرژەوەندییەکانی خۆیان لە وەڵێنەیی دابنێن و پارێزگاری لە سەروەریی (Sovereignty) خۆیان بکەن. جیهان کاتێک بە باشترین شێوە دەچێتە پێشەوە کە نەتەوەکان وەڵێنەیی بە بەرژەوەندییەکانی خۆیان دەدەن. ویلایەتە یەکگرتووەکان بەرژەوەندییەکانی خۆمان لە سەرووی هەموویانەوە دادەنێت و، لە پەیوەندییەکانمان لەگەڵ نەتەوەکانی دیکە، هانیان دەدەین کە وەڵێنەیی بە بەرژەوەندییەکانی خۆشیان بدەن. ئێمە بەرگری لە ماف و سەروەرییەکانی نەتەوەکان دەکەین، دژی دەستدرێژییە زیانبەخشەکانی ڕێکخراوە نێونەتەوەییە دەستتێوەردەرەکان دەوەستینەوە، و کار بۆ چاکسازیی ئەو دامەزراوانە دەکەین تا یارمەتیدەربن نەک ڕێگر لە سەروەریی تاک و پەرەپێدانی بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا.
•    پاراستنی سەروەری و ڕێز: ویلایەتە یەکگرتووەکان بە ڕاشکاوی و بەبێ سڵەمینەوە پارێزگاری لە سەروەریی خۆمان دەکەین. ئەمەش بریتییە لە ڕێگریکردن لە داخورانی سەروەرییەکەمان لە ڕێگەی: ڕێکخراوە نێونەتەوەیی و نێودەوڵەتییەکان. هەوڵەکانی هێز یان قەوارە بیانییەکان بۆ سانسۆرکردنی وتووێژەکانمان یان کەمکردنەوەی مافەکانی ئازادی رادەربڕین و قسەکردنی هاووڵاتیانمان. لۆبیکردن و ئۆپەراسیۆنەکانی کاریگەری کە هەوڵی ئاراستەکردنی سیاسەتەکانمان دەدەن یان دەمانخەنە ناو ململانێ بیانییەکان. بەکارهێنانی بەرژەوەندیخوازانەی سیستەمی کۆچبەریمان بۆ نیشاندانی دڵسۆزی بەرژەوەندییە بیانییەکان لەناو وڵاتەکەماندا. ویلایەتە یەکگرتووەکان ڕێڕەوی خۆمان لە جیهاندا دیاری دەکەین و چارەنووسی خۆمان دەستنیشان دەکەین، بەدوور لە هەر دەستتێوەردانێکی دەرەکی.
•    هاوسەنگیی هێز: ویلایەتە یەکگرتووەکان ڕێگە نادات هیچ نەتەوەیەک ئەوەندە باڵادەست بێت کە بتوانێت هەڕەشە لە بەرژەوەندییەکانمان بکات. لەگەڵ هاوپەیمانان و هاوبەشەکانمان کار دەکەین بۆ پاراستنی هاوسەنگیی هێزی جیهانی و ناوچەیی، بۆ ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانی دوژمنانی گەورە و مەترسیدار. لە کاتێکدا ئەمریکا کۆنترۆڵی جیهانی بۆ خۆی ڕەتدەکاتەوە، دەبێت ڕێگە لە کۆنترۆڵی گشتی، و لە هەندێک حاڵەتدا تەنانەت کۆنترۆڵی ناوچەیی، بگیرێت لەلایەن لایەنەکانی دیکەوە. ئەمە بەو مانایە نییە کە سامان و مرۆڤی خۆمان بە فیڕۆ بدەین بۆ کەمکردنەوەی کاریگەریی هەموو هێزە گەورە و مامناوەندەکانی جیهان. کاریگەریی زۆری نەتەوە گەورەتر، دەوڵەمەندتر، و بەهێزەکان ڕاستییەکی نەگۆڕی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانە. ئەم واقیعە هەندێک جار پێویستی بە کارکردن لەگەڵ هاوبەشەکانمانە بۆ تێکشکاندنی خواست و دەستپێشخەرییەکان کە هەڕەشە لە بەرژەوەندییە هاوبەشەکانمان دەکەن.
•    پشتیوانی کرێکاری ئەمریکی: سیاسەتی ئەمریکا لایەنگری کرێکار دەبێت، نەک تەنها لایەنگری گەشەی ئابووری، و وەڵێنەیی بە کرێکارانی خۆمان دەدات. دەبێت ئابوورییەک بونیاد بنێینەوە کە خۆشگوزەرانی تێیدا بە شێوەیەکی بەرفراوان دابەش کرابێت، نەک تەنها لە چینێکی دیاریکراودا یان لە پیشەسازییەکی تایبەت یان چەند ناوچەیەکی کەمی وڵاتەکەماندا کۆکرابێتەوە.
•    دادپەروەری: لە هاوپەیمانێتییە سەربازییەکانەوە تا پەیوەندییە بازرگانییەکان و زیاتریش، ویلایەتە یەکگرتووەکان جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە لەلایەن وڵاتانی دیکەوە بە دادپەروەری مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت. چیتر قبوڵ ناکەین و توانامان نییە قبوڵی بکەین، هاوبەشیی بەلاشخۆر، نایەکسانیی بازرگانی، شێوازی ئابووریی زیانبەخش و گێرەشێوێن، و سەپاندنەکانی دیکە لەسەر نیازپاکیی مێژوویی نەتەوەکەمان کە زیان بە بەرژەوەندییەکانمان دەگەیەنێت. هەروەک چۆن دەمانەوێت هاوپەیمانەکانمان دەوڵەمەند و بەتوانا بن، بە هەمان شێوە دەبێت هاوپەیمانەکانمان ئەوە بزانن کە لە بەرژەوەندیی ئەواندایە کە ویلایەتە یەکگرتووەکانیش بەردەوام بێت لە دەوڵەمەندبوون و بەتوانا بوون. بە تایبەتی، چاوەڕێی دەکەین هاوپەیمانەکانمان بەشێکی زۆر زیاتری بەرهەمی گشتیی نیشتمانیی (GDP) خۆیان بۆ بەرگریی خۆیان تەرخان بکەن، بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو نایەکسانییە زۆرانەی کە بە درێژایی دەیان ساڵ بەهۆی خەرجکردنی زۆر و لەرادەبەدەری ویلایەتە یەکگرتووەکانەوە دروست بوون.
•    توانا و شایستەیی: خۆشگوزەرانی و ئاسایشی ئەمریکا بەندە بە پەرەپێدان و پێشخستنی لێهاتوویی و شایستەیی. توانا و شایستەیی لە گەورەترین پێشکەوتنە شارستانییەکانمانن: کاتێک باشترین ئەمریکییەکان دادەمەزرێن، پۆست وەردەگرن، و ڕێزیان لێدەگیرێت، داهێنان و خۆشگوزەرانی بەدوایدا دێت. ئەگەر توانا لەناو بچێت یان بە شێوەیەکی سیستماتیکی پاشگەز بکرێتەوە، ئەو سیستەمە ئاڵۆزانەی کە بە شتێکی ئاسایی وەریان دەگرین – وەک ژێرخان، ئاسایشی نیشتمانی، پەروەردە و توێژینەوە – لە کارکردن دەوەستن. ئەگەر شایستەیی تێکبدرێت، سوودە مێژووییەکانی ئەمریکا لە زانست، تەکنەلۆژیا، پیشەسازی، بەرگری، و داهێناندا دەفەوتێن. سەرکەوتنی ئایدیۆلۆژیا توندڕەوەکان کە هەوڵدەدەن لێهاتوویی و شایستەیی بە پێگەی گرووپە هەڵبژێردراوەکان بگۆڕنەوە، ئەمریکا بە شێوەیەک دەگۆڕێت کە نەناسرێتەوە و ناتوانێت بەرگری لە خۆی بکات. لە هەمان کاتدا، ناتوانین ڕێگە بدەین کە شایستەسالاری (Meritocracy) وەک پاساوێک بەکاربهێنرێت بۆ کردنەوەی بازاڕی کاری ئەمریکا بۆ جیهان بە ناوی دۆزینەوەی "بەهرەی جیهانی" کە نرخی کرێکارانی ئەمریکی دادەبەزێنێت. لە هەموو بنەما و کردارێکماندا، ئەمریکا و ئەمریکییەکان دەبێت هەمیشە یەکەم بن.
٢. وەڵێنەییەکان (ئەولەوییەتەکان (
•    کۆتاییهێنان بە سەردەمی کۆچبی بەکۆمەڵ: ئەوەی کە وڵاتێک کێ دەباتە ناو سنوورەکانیەوە—بە چ ژمارە و لەکوێوە—بێگومان داهاتووی ئەو نەتەوەیە دیاری دەکات. هەر وڵاتێک کە خۆی بە خاوەن سەروەری بزانێت، ماف و ئەرکی ئەوەی هەیە کە داهاتووی خۆی دیاری بکات. بە درێژایی مێژوو، نەتەوە سەروەرەکان قەدەغەی کۆچبەریی کۆنترۆڵنەکراویان کردووە و تەنها بە دەگمەن مافی هاووڵاتیبوونیان بە بیانییەکان داوە، ئەوانیش دەبوو مەرجی قورسیان تێدا بێت. ئەزموونی ڕۆژئاوا لە ماوەی دەیان ساڵی ڕابردوودا ئەم سیاسەتە نەگۆڕە دەسەلمێنێت. لە وڵاتانی جیهان، کۆچبەریی بەکۆمەڵ بووەتە هۆی گوشارخستنە سەر سەرچاوە ناوخۆییەکان، زیادبوونی توندوتیژی و تاوانی دیکە، لاوازبوونی پەیوەندیی کۆمەڵایەتی، شێواندنی بازاڕەکانی کار، و لەقکردنی ئاسایشی نیشتمانی. دەبێت سەردەمی کۆچبەریی بەکۆمەڵ کۆتایی پێبێت. ئاسایشی سنوورەکان پێکهاتەی سەرەکیی ئاسایشی نیشتمانییە. دەبێت وڵاتەکەمان بپارێزین لە داگیرکاری، نەک تەنها لە کۆچبەریی کۆنترۆڵنەکراو بەڵکو لە هەڕەشەکانی سەرسنوور وەک تیرۆر، ماددە هۆشبەرەکان، سیخوڕی، و بازرگانیکردن بە مرۆڤەوە. سنوورێک کە لەژێر کۆنترۆڵی ویستی گەلی ئەمریکادا بێت و لەلایەن حکومەتەوە جێبەجێ بکرێت، بنەمای مانەوەی ویلایەتە یەکگرتووەکانە وەک کۆمارێکی باڵادەست و خاوەن سەروەریی.
•    پاراستنی ماف و ئازادییە سەرەکییەکان: ئامانجی حکومەتی ئەمریکا دابینکردنی مافە یاساییە خوداپێدراوەکانی هاووڵاتیانی ئەمریکایە. بۆ ئەم مەبەستە، دەزگا و دامەزراوەکانی حکومەتی ویلایەتە یەکگرتووەکان دەسەڵاتی گەورە و ترسناکیان پێدراوە. ئەو دەسەڵاتانە نابێت هەرگیز خراپ بەکاربهێنرێن، چ بە ناوی "ڕاگرتنی توندئاژۆیی " (deradicalization)، "پاراستنی دیموکراسییەکەمان"، یان هەر بیانوویەکی دیکە. کاتێک و لە هەر شوێنێک کە ئەو دەسەڵاتانە خراپ بەکاربهێنرێن، ئەو کەسانەی ئەو کارە دەکەن دەبێت لێپێچینەوەیان لەگەڵدا بکرێت. بە تایبەتی، مافەکانی ئازادیی ڕادەربڕین، ئازادیی ئایین و باوەڕ، و مافی هەڵبژاردن و ئاراستەکردنی حکومەتی هاوبەشمان، مافی سەرەکین کە نابێت هەرگیز پێشێل بکرێن. لەبارەی ئەو وڵاتانەی کە ئەم بنەمایانە هاوبەشن، یان وا دەڵێن، ویلایەتە یەکگرتووەکان بە توندی لایەنگری ئەوە دەکات کە ئەم مافانە بە تەواوی و بە کردەیی جێبەجێ بکرێن. ئێمە دژی ئەو سنووردارکردنە دژە-دیموکراسییانە دەوەستینەوە کە لەلایەن چینە باڵادەستەکانەوە بەسەر ئازادییە سەرەکییەکاندا دەسەپێنرێن لە ئەوروپا، جیهانی (Anglosphere) "ئەو وڵاتانەی ئینگلیزی زمانی دایکییە/وەرگێڕ"، و بەشەکانی دیکەی جیهانی دیموکراتیدا، بە تایبەتی لە نێوان هاوپەیمانەکانماندا.
•    هاوبەشیکردن و گواستنەوەی ئەرکەکان: سەردەمی ئەوەی کە ویلایەتە یەکگرتووەکان وەک ئەتڵەس (Atlas) هەموو ڕێکوپێکی و نەزمی جیهانی بگرێتە ئەستۆ، بەسەرچوو. لەنێو هاوپەیمانان و هاوبەشەکانماندا دەیان نەتەوەی دەوڵەمەند و پێشکەوتوومان هەیە کە دەبێت بەرپرسیارێتی سەرەکی بۆ ناوچەکانی خۆیان بگرنە ئەستۆ و زۆر زیاتر بەشداری لە بەرگریی هاوبەشماندا بکەن. سەرۆک تڕەمپ ستانداردێکی نوێی جیهانی بە پابەندبوونی لاهای (Hague Commitment) داناوە، کە بەڵێن بە وڵاتانی ناتۆ دەدات ٥%ی بەرهەمی گشتیی نیشتمانی (GDP) بۆ بەرگری خەرج بکەن، ئەمەش لەلایەن هاوپەیمانانی ناتۆوە پەسەند کراوە و دەبێت ئێستا جێبەجێی بکەن. بەردەوامبوون لەسەر ڕێبازەکەی سەرۆک تڕەمپ کە داوا لە هاوپەیمانان دەکات بەرپرسیارێتی سەرەکی بۆ ناوچەکانیان بگرنە ئەستۆ، ویلایەتە یەکگرتووەکان تۆڕێکی هاوبەشیکردنی ئەرکەکان ڕێکدەخات، کە حکومەتەکەمان وەک ڕێکخەر و پشتیوان کار دەکات. ئەم ڕێبازە دڵنیا دەبێتەوە کە ئەرکەکان هاوبەشیان پێ دەکرێت و هەموو هەوڵەکان سوود لە شەرعییەتی فراوانتر وەردەگرن. مۆدێلەکە بریتی دەبێت لە هاوبەشیی ئاراستەکراو کە ئامرازە ئابوورییەکان بەکاردەهێنێت بۆ هەماهەنگیی هاندانەکان، هاوبەشیکردنی ئەرکەکان لەگەڵ هاوپەیمانە هاوبیرەکان، و جەختکردنەوە لەسەر چاکسازییەکان کە جێگیریی و سەقامگیریی درێژخایەن دەچەسپێنن. ئەم ڕوونییە ستراتیژییە ڕێگە بە ویلایەتە یەکگرتووەکان دەدات بە شێوەیەکی کارا ڕووبەڕووی کاریگەرییە دوژمنکار و تێکدەرەکان ببێتەوە، لە هەمان کاتدا خۆی بەدوور بگرێت لە بڵاوبوونەوەی سەرنج و خەرجیی زۆر کە هەوڵەکانی پێشووی لەناوبرد. ویلایەتە یەکگرتووەکان ئامادە دەبێت بۆ یارمەتیدان—ڕەنگە لە ڕێگەی مامەڵەی باشتر لەسەر کاروباری بازرگانی، هاوبەشیکردنی تەکنەلۆژیا، و پشتیوانیی بەرگری—ئەو وڵاتانەی کە بە ئارەزووی خۆیان بەرپرسیارێتی زیاتر بۆ ئاسایشی دەوروبەرەکەیان دەگرنە ئەستۆ و کۆنترۆڵی هەناردەکانیان لەگەڵ هی ئێمەدا هەماهەنگ دەکەن.
•    بە ڕێگەی ئاشتییەوە: گەڕان بەدوای ڕێککەوتننامەکانی ئاشتیدا بە ڕێنمایی سەرۆک، تەنانەت لەو ناوچە و وڵاتانەی کە کەمتر پەیوەندییان بە بەرژەوەندییە سەرەکییە نزیکەکانمانەوە هەیە، ڕێگەیەکی کاریگەرە بۆ زیادکردنی سەقامگیریی، بەهێزکردنی کاریگەریی جیهانیی ئەمریکا، ڕێکخستنەوەی وڵاتان و ناوچەکان بە ئاراستەی بەرژەوەندییەکانمان، و کردنەوەی بازاڕی نوێ. ئەو سەرچاوانەی پێویستن تەنها بریتیین لە دیپلۆماسیی سەرۆکایەتی، کە نەتەوە گەورەکەمان تەنها دەتوانێت بە سەرکردایەتییەکی لێهاتوو ئەنجامی بدات. قازانجەکان—کۆتاییهێنان بە ململانێ درێژخایەنەکان، ڕزگارکردنی گەلەکەمان لە کۆتوبەندی، دروستکردنی هاوپەیمانی نوێ—دەتوانن زۆر زیاتر بن لە تێچووە کەمەکانی کات و گرنگیپێدان ودەستتێوەردانی ناپێویست.
•    ئاسایشی ئابووری: لە کۆتاییدا، چونکە ئاسایشی ئابووری بنەمای ئاسایشی نیشتمانییە، کار دەکەین بۆ زیاتر بەهێزکردنی ئابووریی ئەمریکا، بە جەختکردنەوە لەسەر:
    بازرگانیی هاوسەنگ: ویلایەتە یەکگرتووەکان وەڵێنەیی دەدات بە هاوسەنگکردنەوەی پەیوەندییە بازرگانییەکانمان، کەمکردنەوەی کەموکورتییە بازارگانییەکان، دژایەتیکردنی بەربەستەکانی بەردەم هەناردەکانمان، و کۆتاییهێنان بە خستنەڕووی زۆر (Dumping) و شێوازە دژە-پێشبڕکێکانی دیکە کە زیان بە پیشەسازی و کرێکارانی ئەمریکا دەگەیەنن. ئێمە بەدوای ڕێککەوتننامەی بازرگانیی دادپەروەرانە و دوولایەنە دەگەڕێین لەگەڵ ئەو نەتەوانەی کە دەیانەوێت لەسەر بنەمای سوودی دوولایەنە و ڕێزگرتن بازرگانیمان لەگەڵدا بکەن. بەڵام دەبێت و وەڵێنەییەکانمان کرێکارانی خۆمان، پیشەسازییەکانی خۆمان، و ئاسایشی نیشتمانیی خۆمان بن.
    مسۆگەرکردنی دەستراگەیشتن بە بەردەوامیی و پێداویستییە گرنگەکان: هەروەک چۆن ئەلێکساندەر هامیڵتۆن لە سەرەتای کۆمارەکەماندا جەختی لەسەر کردەوە، ویلایەتە یەکگرتووەکان نابێت هەرگیز پشت بە هیچ هێزێکی دەرەوە ببەستێت بۆ پێکهاتە سەرەکییەکان—لە کەرەستەی خاوەوە تا پارچە و بەرهەمی تەواوکراو—کە بۆ بەرگری یان ئابووری نەتەوەکە پێویستن. دەبێت دووبارە دەستراگەیشتنی سەربەخۆ و متمانەپێکراوی خۆمان بەو کاڵایانەی کە بۆ بەرگری لە خۆمان و پاراستنی شێوازی ژیانمان پێویستن، مسۆگەر بکەینەوە. ئەمەش پێویستی بە فراوانکردنی دەستراگەیشتنی ئەمریکا بە کانزا و پێداویستییە گرنگەکانە لە کاتێکدا ڕووبەڕووی شێوازە ئابوورییە زیانبەخشەکان دەبینەوە. سەرەڕای ئەوەش، دامەزراوەی هەواڵگری چاودێریی زنجیرە سەرەکییەکان و پێشکەوتنە تەکنەلۆژییەکان لە سەرانسەری جیهاندا دەکات بۆ دڵنیابوون لەوەی کە بە تەواوی لە لاوازییەکان و هەڕەشەکان بۆ سەر ئاسایش و خۆشگوزەرانیی ئەمریکا تێبگەین و کاریگەرییان کەم بکەینەوە.
    دووبارە بە پیشەسازیکردن: داهاتوو هی بەرهەمهێنەرانە. ویلایەتە یەکگرتووەکان ئابوورییەکەی دووبارە رێکدەخاتەوە، بەرهەمهێنانی پیشەسازی بۆ وڵات دەگەڕێنێتەوە (Re-shore)، و هانی وەبەرهێنان لە ئابووری و هێزی کاردا دەدات و وەبەرهێنەران بۆ لای خۆی ڕادەکێشێت، بە تایبەتی بە جەختکردنەوە لەسەر کەرتی تەکنەلۆژیای گرنگ و نوێ کە داهاتوو دیاری دەکەن. ئەمە لە ڕێگەی بەکارهێنانی ستراتیژیی باجە گومرگییەکان (Tariffs) و تەکنەلۆژیا نوێیەکانەوە کە پشتگیری لە بەرهەمهێنانی پیشەسازیی فراوان لە هەموو گۆشەیەکی وڵاتەکەماندا دەکەن، و دەبنە هۆی بەرزکردنەوەی ئاستی ژیانی کرێکارانی ئەمریکی، و دڵنیا دەبنەوە کە وڵاتەکەمان جارێکی تر پشت بە هیچ دوژمنێک، نە ئێستا و نە لە داهاتوودا، بۆ بەرهەم یان پێکهاتەی گرنگ نەبەستێت.
    بووژاندنەوەی بنکەی پیشەسازیی بەرگریمان: سوپایەکی بەهێز و بەتوانا ناتوانێت بوونی هەبێت بەبێ بنکەیەکی پیشەسازیی بەرگریی بەهێز و بەتوانا. ئەو کەلێنە گەورەیەی لە ململانێ تازەکاندا دەرکەوت لە نێوان درۆن و موشەکەکانی تێچووی-کەم لە بەرامبەر سیستەمە گرانبەهاکانی پێویست بۆ بەرگریکردن لەوان، پێویستیی گۆڕانکاری و خۆگونجاندنی ئێمەی دەرخست. ئەمریکا پێویستی بە کۆبوونەوەیەکی نیشتمانییە بۆ داهێنانی بەرگریی بەهێز بە تێچووی کەم، بۆ بەرهەمهێنانی بەتواناترین و مۆدێرنترین سیستەم و تەقەمەنی بە قەبارەیەکی زۆر، و بۆ گەڕاندنەوەی زنجیرە بەردەوامییەکانی پیشەسازیی بەرگریمان بۆ وڵات (Re-shore). بە تایبەتی، دەبێت هەموو جۆرە توانایەک بە جەنگاوەرەکانمان ببەخشین، لە چەکی کەم-تێچوو کە دەتوانێت زۆربەی دوژمنەکان تێکبشکێنێت تا دەگاتە بەتواناترین سیستەمە پێشکەوتووەکان کە بۆ ململانێ لەگەڵ دوژمنێکی شارەزا پێویستن. و بۆ جێبەجێکردنی دیدگای سەرۆک تڕەمپ بۆ ئاشتی لە ڕێگەی بەهێزییەوە، دەبێت ئەمە بە خێرایی ئەنجام بدەین. هەروەها هانی بووژاندنەوەی بنکە پیشەسازییەکانی هەموو هاوپەیمانان و هاوبەشەکانمان دەدەین بۆ بەهێزکردنی بەرگریی هاوبەش.
    باڵادەستی لە بواری وزەدا: گەڕاندنەوەی باڵادەستیی وزەی ئەمریکا (لە نەوت، گاز، خەڵوز، و ئەتۆمدا) و گەڕاندنەوەی پێکهاتە سەرەکییەکانی وزە بۆ ناو وڵات، وەڵێنەیەکی باڵای ستراتیژییە. وزەی هەرزان و زۆر دەبێتە هۆی رەخساندنی هەلی کار بە مووچەی باش لە ویلایەتە یەکگرتووەکاندا، کەمکردنەوەی تێچووەکان بۆ بەکاربەران و کارەکانی ئەمریکا، سووتەمەنی بۆ دووبارە پیشەسازیی کردنەوە دابین دەکات، و یارمەتیدەر دەبێت لە پاراستنی پێشکەوتنەکەمان لە تەکنەلۆژیا پێشکەوتووەکاندا وەک زیرەکیی دەستکرد و فراوانکردنی هەناردەی پاوانی وزە،  هەروەها پەیوەندییەکانمان لەگەڵ هاوپەیماناندا قووڵتر دەکات، لە کاتێکدا کاریگەریی دوژمنەکان کەم دەکاتەوە، توانامان بۆ پاراستنی سنوورەکانمان دەپارێزێت، و—کاتێک و لە کوێ پێویست بێت—هێزمان پێدەدات کە کار لەسەر پڕۆژە بکەین. ئێمە ئەو ئایدیۆلۆژیا کارەساتبارانەی "گۆڕانی کەشوهەوا" و "سفری پاوانی" ڕەت دەکەینەوە کە زیانێکی زۆریان بە ئەوروپا گەیاندووە، هەڕەشە لە ویلایەتە یەکگرتووەکان دەکەن، و کۆمەک بە دوژمنەکانمان دەکەن.
    پاراستن و گەشەپێدانی باڵادەستیی کەرتی دارایی ئەمریکا: ویلایەتە یەکگرتووەکان خاوەنی بازاڕەکانی دارایی و سەرمایەی پێشەنگی جیهانە، کە پایەکانی کاریگەریی ئەمریکان و دەسەڵات و ئامرازی بەرچاو دەدەنە دەست داڕێژەرانی سیاسەت بۆ پێشخستنی وەڵێنەییەکانی ئاسایشی نیشتمانیی ئەمریکا. بەڵام ناتوانرێت سەرکردایەتییەکەمان بە شتێکی مسۆگەرکراو دابنرێت. پاراستن و گەشەپێدانی باڵادەستییەکەمان پێویستی بە سوودوەرگرتن لە سیستەمی بازاڕی ئازاد و سەرکردایەتیمان لە بواری دارایی دیجیتاڵی و داهێناندایە بۆ دڵنیابوون لەوەی کە بازاڕەکانمان بەردەوام دەبن لە کاریگەرترین، گونجاوترین، و پارێزراوترین بازاری جیهانیی کە وڵاتانیتر ئێرەییان پێ ببەن.
٣. هەرێمەکان: 
ئەوە بووەتە نەریتێک کە دۆکیومێنتگەلێکی لەم شێوەیە باسێکی هەموو بەشێکی جیهان و هەموو پرسێک بکەن، بەو گریمانەیەی کە هەر لەبیرچوونەوەیەک نیشانەی خاڵێکی کوێر یان کەمتەرخەمییە. لە ئەنجامدا، ئەم دۆکیومێنتانە قەبارەیان گەورە دەبێت و سەرنجیان پەرشوبڵاو دەبێت-کە پێچەوانەی ئەوەیە ستراتیژییەتێک دەبێت چی بێت.
تەرکیز کردن و ئەولەوییەتدان واتە هەڵبژاردن—داننان بەوەی کە هەموو شتێک بە یەکسانی گرنگ نییە، بۆ هەموو کەسێک. مەبەست ئەوە نییە کە بلێین هەندێک گەل، ناوچە یان وڵات لە بنەڕەتدا بە ناچاری جێگای بایەخ نین. ویلایەتە یەکگرتووەکان بە هەموو پێوەرێکەوە گەورەترین نەتەوەی بەخشندەیە لە مێژوودا—بەڵام ناتوانین بە یەکسانی سەرنجی هەموو ناوچە و هەموو کێشەیەکی جیهان بدەین.
ئامانجی سیاسەتی ئاسایشی نیشتمانی بریتییە لە پاراستنی بەرژەوەندییە نیشتمانییە سەرەکییەکان—هەندێک وەڵێنەیی لە سنوورە هەرێمی/ناوچەییەکان تێدەپەڕێت. بۆ نموونە، چالاکییەکی تیرۆریستی لە ناوچەیەکی دیکەی کەمتر گرنگدا ڕەنگە سەرنجمان بە پەلە ڕابکێشێت. بەڵام بازدان ببە بێ ڕەچاوکردنی ئەو پێویستییەدا بۆ تەرکیزی بەردەوام لەسەر ناوچەکانی دەوروبەر هەڵەیەکی گەورەیە.

A: نیوەگۆی ڕۆژئاوا: پاشکۆی تڕەمپ بۆ بنەمای مۆنرۆ:
دوای ساڵانێکی زۆر لە پشتگوێخستن، ویلایەتە یەکگرتووەکان دووبارە بنەمای مۆنرۆ دەچەسپێنێتەوە و جێبەجێی دەکات بۆ گەڕاندنەوەی باڵادەستیی ئەمریکا لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا، و بۆ پاراستنی نیشتمانەکەمان و دەستراگەیشتنمان بە جوگرافیای گرنگ لە سەرانسەری ناوچەکەدا. ئێمە ڕێگە بە پێشبڕکێکارانی دەرەوەی نیوەگۆ نادەین کە بتوانن هێز یان توانای هەڕەشەئامێزیتر جێگیربکەن، یان خاوەندارێتی/ کۆنترۆڵی سەرمایە ستراتیژییە گرنگەکان لە نیوەگۆیەکەماندا بکەن. ئەم "پاشکۆی تڕەمپ" بۆ بنەمای مۆنرۆ، دووبارە چەسپاندنەوەیەکی دانایانە و بەهێزی دەسەڵات و وەڵێنەییەکانی ئەمریکایە، کە لەگەڵ بەرژەوەندییەکانی ئاسایشی ئەمریکادا دەگونجێت.
ئامانجەکانمان بۆ نیوەگۆی ڕۆژئاوا دەتوانرێت لە "هاوپەیمانی و فراوانکردن" کورت بکرێتەوە. ئێمە هاوپەیمانی لەگەڵ دۆستە دامەزراوەکانی ناوچەکە دەبەستین بۆ کۆنترۆڵکردنی کۆچبەری، ڕێگریکردن لە لێشاوی ماددە هۆشبەرەکان، و بەهێزکردنی سەقامگیری و ئاسایش لەسەر زەوی و دەریا. ئێمە تۆڕەکەمان فراوان دەکەین لە ڕێگەی دروستکردن و بەهێزکردنی هاوبەشی نوێ لە کاتێکدا داواکاریی نەتەوەی خۆمان وەک هاوبەشی هەڵبژێردراوی ئابووری و ئاسایشی نیوەگۆ بەهێز دەکەین.
دەبێت سیاسەتی ئەمریکا تەرکیز بخاتە سەر هاوپەیمانی لەگەڵ پاڵەوانانی ناوچەکە کە دەتوانن یارمەتیدەر بن لە دروستکردنی سەقامگیرییەکی قبوڵکراو لە ناوچەکەدا، تەنانەت لە دەرەوەی سنوورەکانی ئەو هاوبەشانەش. ئەم نەتەوانە یارمەتیمان دەدەن بۆ ڕاگرتنی کۆچبەریی نایاسایی و تێکدەر، پووچەڵکردنەوەی باندەکانی ماددە هۆشبەرەکان، گەڕاندنەوەی پیشەسازییەکان بۆ نزیک کەناراوەکان (near-shore manufacturing)، و گەشەپێدانی ئابوورییە تایبەتییە ناوخۆییەکان، لەگەڵ چەندین شتی دیکە. ئێمە پاداشت و هاندانی ئەو حکومەت، پارتە سیاسی، و جووڵانەوانەی ناوچەکە دەکەین کە بە شێوەیەکی فراوان لەگەڵ بنەما و ستراتیژییەکانماندا هەماهەنگن. بەڵام نابێت چاوپۆشی لەو حکومەتانە بکەین کە دیدێکی جیاوازیان هەیە، بەڵام بەرژەوەندیی هاوبەشمان لەگەڵیاندا هەیە و دەیانەوێت لەگەڵماندا کار بکەن.
پێویستە ویلایەتە یەکگرتووەکان پێداچوونەوە بە بوونی سەربازیی خۆمان لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا بکەین. ئەمەش چوار شتی سەرەکی بە دیاریکراوی دەگرێتەوە:
•    ڕێکخستنەوەی بوونی سەربازیی جیهانیمان بۆ چارەسەرکردنی هەڕەشە بەپەلەکانی نیوەگۆیەکەمان، بە تایبەتی ئەرکە دیاریکراوەکانی ئەم ستراتیژییەتە، و دوورکەوتنەوە لەو نمایشانەی کە گرنگی ڕێژەییان بۆ ئاسایشی نیشتمانیی ئەمریکا لە دەیان ساڵی ڕابردوودا کەم بووەتەوە.
•    بوونی پاسەوانی کەناراو و هێزی دەریایی گونجاوتر بۆ کۆنترۆڵکردنی ڕێڕەوی دەریاکان، بۆ پووچەڵکردنەوەی کۆچبەریی نایاسایی و نەخوازراوی دیکە، بۆ کەمکردنەوەی بازرگانیکردن بە مرۆڤ و ماددە هۆشبەرەکان، و بۆ کۆنترۆڵکردنی ڕێگا سەرەکییەکانی گواستنەوە لە کاتی قەیراندا.
•    جێگیرکردنی ئاراستەکراو بۆ پاراستنی سنوور و تێکشکاندنی باندەکان، لەوانەش بەکارهێنانی هێزی کوشندە لە کاتی پێویستدا بۆ جێگرتنەوەی ستراتیژیی شکستخواردووی "تەنها جێبەجێکردنی یاسا" لە چەند دەیەی ڕابردوودا.
•    دامەزراندن یان فراوانکردنی دەستراگەیشتن لە شوێنە گرنگە ستراتیژییەکان.
ویلایەتە یەکگرتووەکان وەڵێنەیی بە دیپلۆماسیی بازرگانی دەدات، بۆ بەهێزکردنی ئابووری و پیشەسازییەکانی خۆمان، بە بەکارهێنانی باجی گومرگی و ڕێککەوتننامە بازرگانییە دوولایەنەکان وەک ئامرازی بەهێز. ئامانج ئەوەیە کە نەتەوە هاوبەشەکانمان ئابوورییە ناوخۆییەکانی خۆیان پەرەپێبدەن، لە کاتێکدا نیوەگۆی ڕۆژئاوا کە لە ڕووی ئابوورییەوە بەهێزتر و پێشکەوتووترە، ببێتە بازاڕێکی سەرنجڕاکێشتر بۆ بازرگانی و وەبەرهێنانی ئەمریکا.
بەهێزکردنی زنجیرە بەردەوامییە گرنگەکان لەم نیوەگۆیەیەدا پشتبەستن کەم دەکاتەوە و توانای بەرگەگرتنی ئابووریی ئەمریکا زیاد دەکات. ئەو پەیوەندییانەی لە نێوان ئەمریکا و هاوبەشەکانماندا دروست دەبن سوود بە هەردوو لا دەگەیەنن، لە کاتێکدا ئەوە دەبێتە مەحاڵ بۆ پێشبڕکێکارانی دەرەوەی نیوەگۆ کە کاریگەرییان لە ناوچەکەدا زیاد بکەن. و تەنانەت لە کاتێکدا کە وەڵێنەیی بە دیپلۆماسیی بازرگانی دەدەین، کار دەکەین بۆ بەهێزکردنی هاوبەشییە ئەمنییەکاننمان—لە فرۆشتنی چەکەوە تا هاوبەشیکردنی زانیاری هەواڵگری و ڕاهێنانی هاوبەش.
کاتێک هاوبەشییەکانمان لەگەڵ ئەو وڵاتانەی کە لە ئێستادا ئەمریکا پەیوەندی بەهێزی لەگەڵیاندا هەیە قووڵ دەکەینەوە، دەبێت هەوڵی فراوانکردنی تۆڕەکەمان لە ناوچەکەدا بدەین. دەمانەوێت نەتەوەکانی دیکە ئێمە وەک هاوبەشی یەکەمی خۆیان ببینن، و ئێمە (لە ڕێگەی ئامرازی جیاوازەوە) هانیان دەدەین کە دوور بکەونەوە لە هاوکاری لەگەڵ لایەنەکانی دیکە.
نیوەگۆی ڕۆژئاوا نشینگەی چەندین سەرچاوەی ستراتیژییە کە دەبێت ئەمریکا لەگەڵ هاوپەیمانە ناوچەییەکاندا هاوبەشی بکات بۆ پەرەپێدانیان، بۆ ئەوەی وڵاتانی دراوسێ و وڵاتی خۆشمان خۆشگوزەرانتر ببن. ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی دەستبەجێ پرۆسەیەکی بەهێزی نێو-دەزگایی دەستپێدەکات بۆ ڕاسپاردنی دەزگاکان، بە پاڵپشتیی بەشی شیکاریی دامەزراوەی هەواڵگریمان، بۆ دیاریکردنی خاڵ و سەرچاوە ستراتیژییەکان لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا بە مەبەستی پاراستنیان و پەرەپێدانی هاوبەش لەگەڵ دەوڵەتە دۆستە ناوچەییەکان.
پێشبڕکێکارانی دەرەوەی نیوەگۆ چەندین پێشڕەویی گەورەیان لە نیوەگۆیەکەماندا کردووە، بۆ ئەوەی لە ئێستادا زیان بە ئێمە بگەیەنن لە ڕووی ئابوورییەوە، و بەو شێوەیانەی کە ڕەنگە لە داهاتوودا لە ڕووی ستراتیژییەوە زیانمان پێبگەیەنن. ڕێگەدان بەم دەستدرێژییانە بەبێ بەرپەرچدانەوەیەکی جددی هەڵەیەکی گەورەی ستراتیژیی دیکەی چەند دەیەی ڕابردووی ئەمریکایە.
ویلایەتە یەکگرتووەکان دەبێت باڵادەست بێت لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا وەک مەرجێکی ئاسایش و خۆشگوزەرانیی خۆمان—مەرجێک کە ڕێگەمان پێدەدات بە متمانەوە دەستنیشانی رۆڵ و پێگەی خۆمان بکەین لە کوێ و کەی پێویستمان پێیەتی لە ناوچەکەدا. مەرجەکانی هاوپەیمانییەکانمان، و مەرجەکانی پێدانی هەر جۆرە یارمەتییەک لەلایەن ئێمەوە، دەبێت پەیوەست بن بە لابردنی کاریگەریی دەرەکیی نەیار—لە کۆنترۆڵی دامەزراوە سەربازییەکان، بەندەرەکان، و ژێرخانی سەرەکییەوە تا کڕینی سەرمایە ستراتیژییەکان بە مانایەکی فراوان.
هەندێک کاریگەریی بیانی قورس دەبن بۆ هەڵوەشاندنەوە، بە لەبەرچاوگرتنی هەماهەنگییە سیاسییەکان لە نێوان هەندێک حکومەتی ئەمریکای لاتین و هەندێک ئەکتەری بیانی. بەڵام، زۆربەی حکومەتەکان لە ڕووی ئایدیۆلۆژییەوە لەگەڵ هێزە بیانییەکان هەماهەنگ نین بەڵکو بە هۆکاری دیکە سەرنجیان بۆ کارکردن لەگەڵیان ڕاکێشراوە، لەوانە تێچووی کەم و ڕێگریی ڕێکخستنەوەیی کەمتر. ویلایەتە یەکگرتووەکان سەرکەوتنی بەدەستهێناوە لە پاشەکشەپێکردنی کاریگەریی دەرەکی لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا بە پیشاندانی ئەوەی کە چەندە تێچووی شاراوە—لە بواری سیخوڕی، ئاسایشی ئەلکترۆنی، داوی قەرز، و ڕێگەکانی تر—لە یارمەتییە بیانییە گوایە "کەم تێچووەکان"دا جێگیرکراوە. دەبێت ئەم هەوڵانە خێراتر بکەین، لەوانەش بە وەگەڕخستنی کاریگەریی ئەمریکا لە دارایی و تەکنەلۆژیادا بۆ هاندانی وڵاتان بۆ ڕەتکردنەوەی ئەو جۆرە یارمەتییانە.
لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا—و لە هەموو شوێنێکی جیهاندا—دەبێت ویلایەتە یەکگرتووەکان بە ڕوونی ڕای بگەیەنێت کە کاڵا، خزمەتگوزاری، و تەکنەلۆژیاکانی ئەمریکا لە مەودای درێژخایەندا زۆر باشترن بۆ کڕین، چونکە کوالیتیان بەرزترە و بە هەمان جۆری مەرجە سەختەکانی یارمەتیی وڵاتانی دیکەوە نایەن. لەگەڵ ئەوەشدا، ئێمە چاکسازی لە سیستەمی خۆمان دەکەین بۆ خێراکردنی ڕەزامەندییەکان و مۆڵەتەکان—دووبارە، بۆ ئەوەی خۆمان بکەینە هاوبەشی یەکەمی هەڵبژێردراو. ئەو هەڵبژاردەیەی کە دەبێت هەموو وڵاتان ڕووبەڕووی ببنەوە ئەوەیە کە ئایا دەیانەوێت لە جیهانێکی بە سەرکردایەتیی ئەمریکادا کە پێکهاتووە لە وڵاتانی باڵادەست/سەروەر و ئابووریی ئازاد، یان لە جیهانێکی هاوشێوەدا بژین کە تێیدا لەژێر کاریگەریی وڵاتانی دیویترەکەیتری جیهاندان.
پێویستە هەموو بەرپرسێکی ئەمریکی کە لە ناوچەکەدا کار دەکات یان لەسەر ناوچەکە کار دەکات، ئاگاداری تەواوی وێنەی کاریگەریی دەرەکی زیانبەخش بێت، لە هەمان کاتدا فشار بکات و هاندان پێشکەش بە وڵاتانی هاوبەش بکات بۆ پاراستنی نیوەگۆیەکەمان.
پاراستنی سەرکەوتووانەی نیوەگۆیەکەمان پێویستی بە هاوکارییەکی نزیکترە لە نێوان حکومەتی ئەمریکا و کەرتی تایبەتی ئەمریکا. 
دەبێت هەموو باڵیۆزخانەکانمان ئاگاداری هەلە بازرگانییە سەرەکییەکان لە وڵاتەکەی خۆیاندا بن، بە تایبەتی گرێبەستە گەورەکانی حکومەت. پێویستە هەموو بەرپرسێکی حکومەتی ئەمریکا کە پەیوەندی لەگەڵ ئەم وڵاتانەدا هەیە لەوە تێبگات کە بەشێک لە ئەرکەکەیان یارمەتیدانی کۆمپانیا ئەمریکییەکانە بۆ پێشبڕکێکردن و سەرکەوتن.
حکومەتی ئەمریکا دەرفەتەکانی کڕین و وەبەرهێنانی ستراتیژی بۆ کۆمپانیا ئەمریکییەکان لە ناوچەکەدا دیاری دەکات و ئەم دەرفەتانە پێشکەش بە لیژنەی هەڵسەنگاندن دەکات لەلایەن هەموو پرۆگرامێکی دارایی حکومەتی ئەمریکاوە، لەوانەش (بەڵام سنووردار نەکراو بەوانە) ئەوانەی لەناو وەزارەتەکانی دەرەوە، بەرگری و جەنگ، و وزە؛ ئیدارەی بازرگانیی بچووک؛ کۆمپانیای دارایی گەشەپێدانی نێودەوڵەتی؛ بانکی هەناردە-هاوردە؛ و کۆمپانیای مێلێنیەم چاڵێنجن. 
هەروەها دەبێت هاوبەشی لەگەڵ حکومەت و بازرگانە ناوچەییەکان بکەین بۆ دروستکردنی ژێرخانی وزەی بەردەوام و گونجاو بۆ گەورەکردن، وەبەرهێنان لە دەستراگەیشتن بە کانزا گرنگەکان، و بەهێزکردنی تۆڕەکانی پەیوەندی ئەلکترۆنی ئێستا و داهاتوو کە بە تەواوی سوود لە توانای نهێنیپارێزی و ئاسایشی ئەمریکا وەردەگرن. ئەو قەوارانەی حکومەتی ئەمریکا کە ناویان هات، دەبێت بۆ دابینکردنی هەندێک لە تێچووی کڕینی کاڵای ئەمریکی لە دەرەوە بەکاربهێنرێن.
هەروەها دەبێت ویلایەتە یەکگرتووەکان بەرگری لە ڕێکارەکان بکات و پێچەوانەی بکاتەوە وەک باجدانانی ئاراستەکراو، ڕێکخستنی نادادپەروەرانە، و قۆرخکاریی کە زیان بە کارەکانی ئەمریکا دەگەیەنن.
 مەرجەکانی ڕێککەوتنەکانمان، بە تایبەتی لەگەڵ ئەو وڵاتانەی کە پشت بە ئێمە دەبەستن و بەم هۆیەشەوە زۆرترین کاریگەریمان لەسەریان هەیە، دەبێت بریتی بن لە گرێبەستی سەرچاوە-تاکەکەسی بۆ کۆمپانیاکانمان. 
لە هەمان کاتدا، دەبێت هەموو هەوڵێک بدەین بۆ دوورخستنەوەی کۆمپانیا بیانییەکان کە خەریکی دانانی ژێرخان لە ناوچەکەدا دروست دەکەن.
B. ئاسیا: داهاتوو بۆ ئێمەیە؛ ئابووری، ڕێگریکردن لە ڕووبەڕووبوونەوەی سەربازی
سەرکردایەتیکردن لە پێگەیەکی بەهێزەوە
سەرۆک تڕەمپ بە تەنیا زیاتر لە سێ دەیەی تێگەشتنە نادروستەکانی ئەمریکییەکان دەربارەی چین وەستاوەتەوە. ئەو گریمانانە ئەوە بوون کە: بە کردنەوەی بازاڕەکانمان بەڕووی چیندا، هاندانی کارەکانی ئەمریکا بۆ وەبەرهێنان لە چین، و ڕاگواستنی بەرهەمهێنانمان بۆ چین، دەتوانین ئاسانکاری بکەین بۆ هێنانەناوەوەی چین بۆ نێو ئەو ڕێکخستنە نێودەوڵەتییەی کە بە "لە سەر بنەمای یاسا" ناسراوە. بەڵام ئەمە ڕووی نەدا. چین دەوڵەمەند و بەهێز بوو، و سامانی و هێزی خۆی بە شێوەیەکی بەرچاو بە قازانجی خۆی بەکار هێنا. چینە باڵادەستەکانی ئەمریکا—لە چوار ئیدارەی یەک لە دوای یەکی هەردوو پارتی سیاسی—یان بە ئارەزووی خۆیان هاوکاری ستراتیژیی چین بوون یان نکۆڵیکاری واقیع بوون.
ناوچەی هیندۆ-پاسفیک پێشتر سەرچاوەی نزیکەی نیوەی بەرهەمی گشتیی ناوخۆیی (GDP)ی جیهانە لەسەر بنەمای هاوتایی هێزی کڕین (PPP)، و یەک لەسەر سێی لەسەر بنەمای GDPی ناوی (nominal GDP). دڵنیایە کە ئەو پشکە لە سەدەی ٢١دا گەشە دەکات. ئەمەش مانای ئەوەیە کە هیندۆ-پاسفیک پێشتر و بەردەوام دەبێت لەسەر ئەوەی یەکێک بێت لە کایەکانی سەرەکیی جەنگی ئابووری و جیۆپۆلەتیکی سەدەی داهاتوو. بۆ ئەوەی لە نیشتماندا گەشە بکەین، دەبێت بە سەرکەوتوویی پێشبڕکێ بکەین—و ئێمەش ئەمە دەکەین. سەرۆک تڕەمپ لە گەشتەکانی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٥ گرێبەستی گەورەی واژۆ کرد کە زیاتر پەیوەندییە بەهێزەکانی بازرگانی، کولتوور، تەکنەلۆژیا، و بەرگریمان قووڵ دەکاتەوە، و پابەندبوونمان بە هیندۆ-پاسفیکێکی ئازاد و کراوە پشتڕاست دەکاتەوە.
ئەمریکا خاوەنی سەرمایەیەکی بێ ئەندازەیە—بەهێزترین ئابووری و سوپای جیهان، داهێنانی جیهانی، "هێزی نەرمی" بێ ڕکابەر، و تۆمارێکی مێژوویی لە سوود گەیاندن بە هاوپەیمانان و هاوبەشەکانمان—کە توانامان پێدەدات سەرکەوتووانە پێشبڕکێ بکەین. سەرۆک تڕەمپ لە هیندۆ-پاسفیکدا هاوپەیمانی دروست دەکات و هاوبەشییەکان بەهێز دەکات کە دەبنە بنەمای ئاسایش و خۆشگوزەرانی بۆ داهاتوویەکی دوور.
ئابووری: بەرژەوەندییە حەتمییەکان
لەدوای کردنەوەی رێڕەروی ئابووریی چین بۆ جیهان لە ساڵی ١٩٧٩ەوە، پەیوەندییە بازرگانییەکانی نێوان هەردوو وڵاتمان لە بنەڕەتدا نابەرامبەر و نایەکسان بوون و هەر بەو شێوەیەش ماونەتەوە. ئەوەی وەک پەیوەندییەک لە نێوان ئابوورییەکی پێگەیشتوو و دەوڵەمەند و یەکێک لە هەژارترین وڵاتانی جیهان دەستی پێکرد، گۆڕا بۆ پەیوەندییەک لە نێوان دوو وڵاتی نزیک لە یەکتر، تەنانەت لە کاتێکدا کە هەڵوێستی ئەمریکا، تا زۆر نەبێت، لەو گریمانە کۆنانەدا جێگیر مابووەوە.
چین لە وەڵامی گۆڕانکاری لە سیاسەتی باجی گومرگیی ئەمریکا کە لە ٢٠١٧ دەستی پێکرد، بەشێکی لە ڕێگەی بەهێزکردنی کۆنترۆڵی لەسەر زنجیرە دابینکردنەوەوە جێبەجێ کرد، بە تایبەتی لە وڵاتانی کەم-داهات و مامناوەندیی جیهاندا (واتە: GDPی تاکەکەسی $13,800 یان کەمتر)—کە لەنێو گەورەترین کایەکانی جەنگی ئابووریی دەیەکانی داهاتوودان. هەناردەی چین بۆ وڵاتانی کەم-داهات لە نێوان ساڵانی ٢٠٢٠ و ٢٠٢٤دا دوو ئەوەندە زیاد کرد. ویلایەتە یەکگرتووەکان کاڵای چینی بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ لە ڕێگەی نێوەندگیرەکان و کارگە دروستکراوەکانی چینەوە لە دەیان وڵاتەوە هاوردە دەکات، لەوانەش مەکسیک. هەناردەی چین بۆ وڵاتانی کەم-داهات ئەمڕۆ نزیکەی چوار ئەوەندەی هەناردەیەتی بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان. کاتێک سەرۆک تڕەمپ بۆ یەکەمجار لە ٢٠١٧ دەستبەکار بوو، هەناردەی چین بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان ٤٪ی GDPیەکەی بوو، بەڵام لەو کاتەوە بۆ کەمێک زیاتر لە ٢٪ی GDPیەکەی دابەزیوە. بەڵام چین بەردەوامە لە هەناردەکردن بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان لە ڕێگەی وڵاتە بریکارەکانی دیکەوە.
بۆ داهاتوو، ئێمە پەیوەندیی ئابووریی ئەمریکا لەگەڵ چیندا هاوسەنگ دەکەینەوە، بە وەڵێنەییدان بە ئاڵوگۆڕی یەکسان و دادپەروەری بۆ گەڕاندنەوەی سەربەخۆیی ئابووریی ئەمریکا. بازرگانی لەگەڵ چین دەبێت هاوسەنگ بێت و تەرکیزی لەسەر فاکتەرە نا-هەستیارەکان بێت. ئەگەر ئەمریکا لەسەر ڕێڕەوی گەشە بمێنێتەوە—و بتوانێت ئەوە بپارێزێت لە کاتێکدا پەیوەندییەکی ئابووریی ڕاستەقینە و سوودبەخش بۆ هەردوولا لەگەڵ پەکیندا دەپارێزێت—ئێمە لە ئابووریی ئێستامان کە لە ٢٠٢٥ گەیشتووەتە ٣٠ تریلیۆن دۆلار، بەرەو ٤٠ تریلیۆن دۆلار لە دەیەی ٢٠٣٠ دەچین، کە وڵاتەکەمان دەخاتە پێگەیەکی زۆر باشەوە بۆ پاراستنی پێگەکەمان وەک ئابووریی پێشەنگی جیهان. ئامانجی کۆتاییمان دامەزراندنی بنەمایەکە بۆ بوژانەوەی ئابووریی درێژخایەن.
گرنگ ئەوەیە، ئەمە دەبێت هاوکات بێت لەگەڵ تەرکیزێکی بەهێز و بەردەوام لەسەر ڕێگریکردن لە جەنگ لە هیندۆ-پاسفیک. ئەم ڕێبازە تێکەڵاوییە دەتوانێت ببێتە سووڕێکی بەسود و چاک، کە تێیدا ڕێگریکردنی بەهێزی ئەمریکا دەرفەت بۆ ئاکتێکی ئابووریی ڕێکخراوتر دەکاتەوە، لە کاتێکدا ئاکتی ئابووریی ڕێکخراوتر دەبێتە هۆی زیادبوونی سەرچاوەکانی ئەمریکا بۆ پاراستنی ڕێگریکردن لە درێژخایەندا.
بۆ بەدیهێنانی ئەمە، چەند شتێک پێویستن:
•    یەکەم: ویلایەتە یەکگرتووەکان دەبێت ئابووری و گەلەکەمان لە زیان بپارێزێت و بەرگری لێبکات، لە هەر وڵاتێک یان سەرچاوەیەکەوە بێت. ئەمەش مانای کۆتاییهێنانە بە (لەنێو شتەکانی تردا):
    یارمەتییە داراییەکان و ستراتیژییە پیشەسازییە زیانبەخشەکان و ئاراستەکراوەکانی دەوڵەت.
    شێوازەکانی بازرگانیی نادادپەروەرانە.
    لەناوبردنی کار و ناپیشەسازیییەکان.
    دزینی سامانی فیکری و سیخوڕی پیشەسازیی بەرفراوان.
    هەڕەشەکان لەسەر زنجیرە بەردەوامییەکانمان کە مەترسی لەسەر دەستگەیشتنی ئەمریکا بە سەرچاوە گرنگەکان دروست دەکەن، لەوانەش کانزاکان و توخمە دەگمەنەکان.
    هەناردەکردنی مادە سەرەتاییەکانی فێنتانیل کە ئالودەبوون بە ئەفیۆنەکان لە ئەمریکا پەرەپێدەدات.
    پڕوپاگەندە، ئۆپەراسیۆنەکانی کاریگەری، و شێوازەکانی تری تێکدانی کولتووری.
•    دووەم: ویلایەتە یەکگرتووەکان دەبێت لەگەڵ هاوپەیمانەکان (ئەوانەی رێککەوتننامەی هەیە) کار بکات—کە پێکەوە ٣٥ تریلیۆن دۆلاری دیکە بۆ توانای ئابووریی ٣٠ تریلیۆن دۆلاریی نەتەوەیی خۆمان زیاد بکەین (کە پێکەوە زیاتر لە نیوەی ئابووریی جیهان پێکدەهێنن)—بۆ بەرپەرچدانەوەی شێوازە ئابوورییە زیانبەخشەکان و بەکارهێنانی توانای ئابووریی هاوبەشمان بۆ یارمەتیدان لە پاراستنی پێگەی سەرەکیمان لە ئابووریی جیهاندا و دڵنیابوون لەوەی کە ئابووریی هاوپەیمانان نەکەونە ژێر دەسەڵاتی هیچ هێزێکی ڕکابەرەوە. دەبێت بەردەوام بین لە باشترکردنی پەیوەندییە بازرگانییە (و هی دیکە) لەگەڵ هیندستان بۆ هاندانی نیوودێلهی بۆ بەشداریکردن لە ئاسایشی هیندۆ-پاسفیکدا، لەوانەش لە ڕێگەی هاوکاریی بەردەوامی چوارلایەنە لەگەڵ ئۆسترالیا، ژاپۆن، و ویلایەتە یەکگرتووەکان ("چوارینە" - Quad). سەرەڕای ئەوەش، کار دەکەین بۆ هەماهەنگی ئاکتەکانی هاوپەیمانان و هاوبەشەکانمان لەگەڵ بەرژەوەندیی هاوبەشمان بۆ ڕێگریکردن لە باڵادەستیی یەک نەتەوەی ڕکابەر.
ویلایەتە یەکگرتووەکان دەبێت لە هەمان کاتدا لە توێژینەوەدا وەبەرهێنان بکات بۆ پاراستن و پێشخستنی پێشکەوتنەکەمان لە تەکنەلۆژیای سەربازی و بەکارهێنانی پێشکەوتوودا، بە جەختکردنەوە لەسەر ئەو بوارانەی کە پێشکەوتنەکانی ئەمریکا تێیدا بەهێزترینن. ئەم بوارانە بریتین لە 'ژێردەریا، بۆشایی ئاسمان، و وزەی ناوەکی، هەروەها بوارەکانی تر کە داهاتووی هێزی سەربازی دیاری دەکەن، وەک "زیرەکیی دەستکرد (AI)، فیزیای کوانتۆم، و سیستەمە سەربەخۆکان"، لەگەڵ ئەو وزەیەی کە بۆ بەگەڕخستنی ئەم بوارانە پێویستە.

سەرەڕای ئەوەش، پەیوەندییە گرنگەکانی حکومەتی ئەمریکا لەگەڵ "کەرتی تایبەتی ئەمریکا" یارمەتیدەرن بۆ پاراستنی چاودێریی بەردەوام لەسەر هەڕەشەکان بۆ سەر تۆڕەکانی ئەمریکا، لەوانەش ژێرخانی وڵات. ئەمەش لە بەرامبەردا توانای حکومەتی ئەمریکا بەهێز دەکات بۆ ئەنجامدانی "دۆزینەوە، جێگیریی، و وەڵامدانەوەی ڕاستەقینە" (واتە، بەرگریی تۆڕ و ئۆپەراسیۆنە ئەلکترۆنییە هێرشبەرەکان) لە کاتێکدا پێشبڕکێکاریی ئابووریی ئەمریکا دەپارێزێت و توانای بەرگەگرتنی کەرتی تەکنەلۆژیای ئەمریکا بەهێز دەکات.
هەروەها باشترکردنی ئەم توانایانە پێویستی بە ڕێکخستنەوەیەکی بەرچاو دەبێت بۆ زیاتر باشترکردنی توانای کێبڕکێمان، هاندانی داهێنان و زیادکردنی دەستڕاگەیشتن بە سەرچاوە سروشتییەکانی ئەمریکا. لەم کارەدا پێویستە ئامانجمان گەڕاندنەوەی هاوسەنگی سەربازی لەبار بێت بۆ ئەمریکا و هاوپەیمانەکانمان لە ناوچەکەدا.
سەرەڕای پاراستنی باڵادەستیی ئابووری و کۆکردنەوەی هاوپەیمانییەکانمان لە گروپێکی ئابووری دا، ویلایەتە یەکگرتووەکان دەبێت **" دیپلۆماسیی بەهێز و بە سەرۆکایەتیی کەرتی تایبەت" لەو وڵاتانەدا جێبەجێ بکات کە زۆرترین گەشەی ئابووریی جیهانی لە دەیەکانی داهاتوودا تێیاندا ڕوودەدات.
دیپلۆماسیی " یەکەم ئەمریکا " هەوڵی هاوسەنگکردنەوەی پەیوەندییە بازرگانییە جیهانییەکان دەدات. ئێمە بۆ هاوپەیمانانمان ڕوونمان کردووەتەوە کە کورتهێنانی ئێستای ئەمریکا "نادادپەروەرە". دەبێت ئەوروپا، ژاپۆن، کۆریا، ئۆسترالیا، کەنەدا، مەکسیک، و نەتەوە دیارەکانی دیکە هان بدەین بۆ پەسەندکردنی سیاسەتە بازرگانییەکان کە یارمەتی "هاوسەنگکردنەوەی ئابووریی چین" دەدەن بە ئاراستەی بەکاربردن لەلایەن خێزانەکانەوە، چونکە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا، ئەمریکای لاتین، و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە تەنیا ناتوانن ئەو "توانای زۆرو زەوەندەی چین بگرنەخۆ. وڵاتانی هەناردەکاری ئەوروپا و ئاسیا دەتوانن سەیری وڵاتانی مامناوەندیی-داهات بکەن وەک بازاڕێکی سنووردار -بەڵام لە گەشەسەندندا- بۆ هەناردەکانیان.
کۆمپانیاکانی چین کە لەلایەن دەوڵەتەوە سەرکردایەتی دەکرێن و پشتیوانی دەکرێن، لە دروستکردنی ژێرخانی فیزیایی و دیجیتاڵیدا سەرکەوتوون، و چین ڕەنگە ١.٣ تریلیۆن دۆلار لە زیادەی بازرگانیی خۆی کردبێتە قەرز بۆ هاوبەشە بازرگانییەکانی. ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی هێشتا پلانێکی داڕێژرای هاوبەشیان بۆ ئەو شوێنەی کە پێی دەوترێت "باشووری جیهانی" نییە، یان هەر هیچ کاری لەسەرنەکراوە، بەڵام پێکەوە سەرچاوەیەکی بێ ئەندازەیانهەیە. ئەوروپا، ژاپۆن، کۆریای باشوور، و ئەوانی دیکە ٧ تریلیۆن دۆلار سەرمایەی دەرەکییان هەیە. دامەزراوە داراییە نێودەوڵەتییەکان، لەوانەش بانکەکانی گەشەپێدانی فرەلایەنە، پێکەوە ١.٥ تریلیۆن دۆلار سەرمایەیان هەیە. لە کاتێکدا کە فراوانکردنی لەسەرخۆی بەرپرسیاریەتییەکان کاریگەریی هەندێک لەم دامەزراوانەی لاواز کردووە، ئەم ئیدارەیە پابەندە بە بەکارهێنانی پێگەی سەرکردایەتیی خۆی بۆ چاکسازییەکان کە دڵنیا دەبێتەوە لە خزمەتکردنی بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا.
ئەوەی ئەمریکا لە شوێنەکانیتری جیهان جیا دەکاتەوە—کراوەیی، شەفافییەت، متمانەپێکراوی، پابەندبوون بە ئازادی و داهێنان، و سەرمایەداریی بازاڕی ئازاد—بەردەوام دەبێت لەسەر ئەوەی ئێمە بکاتە هاوبەشی یەکەمی جیهانی. 
ئەمریکا هێشتا پێگەی باڵادەستی لە تەکنەلۆژیا سەرەکییەکاندا هەیە کە جیهان پێویستی پێیەتی. دەبێت کۆمەڵێک هاندان پێشکەش بە هاوبەشەکان بکەین—بۆ نموونە، هاوکاریی تەکنەلۆژیای ئاستبەرز، بەرگری، و دەستراگەیشتن بە بازاڕەکانی سەرمایە—کە بڕیارەکان بە قازانجی ئێمە دەشکێنێتەوە.
سەردانە فەرمییەکانی سەرۆک تڕەمپ بۆ وڵاتانی کەنداولە ئایاری ٢٠٢٥، هێز و سەرنجڕاکێشیی تەکنەلۆژیای ئەمریکای دەرخست. لەوێ، سەرۆک پشتگیریی وڵاتانی کەنداوی بۆ تەکنەلۆژیای باڵاتری زیرەکی دەستکرد (AIی ئەمریکا بەدەست هێنا، و هاوبەشییەکانمان قووڵتر کردەوە. 
دەبێت ئەمریکا بە هەمان شێوە هاوپەیمانان و هاوبەشە ئەوروپی و ئاسیاییەکانمان، لەوانەش هیندستان، خرێتە چوارچێوەی هاوپەیمانییەوە بۆ چەسپاندن و باشترکردنی پێگەی هاوبەشمان لە نیوەگۆی ڕۆژئاوا و، لە پەیوەندیدار بە کانزا گرنگەکانەوە، لە ئەفریقادا، دەبێت هاوپەیمانی بونیاد بنێین کە سوود لە پێشکەوتنە ڕێژەییەکانمان لە دارایی و تەکنەلۆژیادا وەربگرێت بۆ دروستکردنی بازاڕەکانی هەناردە لەگەڵ وڵاتانی هاوکاردا. 
چیتر نابێت هاوبەشە ئابوورییەکانی ئەمریکا چاوەڕێی ئەوە بکەن کە لە ویلایەتە یەکگرتووەکانەوە داهات بەدەست بهێنن لە ڕێگەی توانای بەبازارخراو و ناوهاوسەنگییەوە، بەڵکو دەبێت بەدوای گەشەدا بگەڕێن لە ڕێگەی هاوکاریی لەسەر ئاڕاستەی-هەماهەنگی ستراتیژی بە وەرگرتنی وەبەرهێنانی درێژخایەنی ئەمریکاوە بەستراوەتەوە.
بە هەبوونی قووڵترین و کاراترین بازاڕەکانی سەرمایەی جیهان، ئەمریکا دەتوانێت یارمەتی وڵاتانی کەم-داهات بدات بۆ پەرەپێدانی بازاڕەکانی سەرمایەی خۆیان و پەیوەستکردنی دراوەکانیان بە دۆلارەوە، بەمەش داهاتووی دۆلار وەک دراوی یەدەگی جیهان مسۆگەر دەکات. گەورەترین پێشکەوتنەکانمان هەر بە سیستەمی حکومەت و ئابووریی بازاڕی ئازاد دەمێننەوە. 
بەڵام ناتوانین گریمانە بکەین کە پێشکەوتنەکانی سیستەمەکەمان بە شێوەیەکی خودکار بەهێز و باڵادەست دەبن. بۆیە، ستراتیژییەتی ئاسایشی نیشتمانیزۆر پێویستە.
ڕێگریکردن لە هەڕەشە سەربازییەکان
لە درێژخایەندا، پاراستنی باڵادەستیی ئابووری و تەکنەلۆژیی ئەمریکا دڵنیاترین ڕێگەیە بۆ ڕێگریکردن و خۆپاراستن لە ململانێیەکی سەربازیی گەورە.
هاوسەنگییەکی سەربازیی لە بەرژەوەندیی ئێمەدا پێکهاتەیەکی سەرەکیی ڕکابەریی ستراتیژییە. بە شێوەیەکی ڕەوا، گرنگییەکی زۆر لەسەر تایوان هەیە، بەشێک لەبەر باڵادەستیی تایوان لە بەرهەمهێنانی نیمچەگەیەنەرەکان (semiconductor)، بەڵام زۆرتر لەبەر ئەوەی تایوان دەستراگەیشتنی ڕاستەوخۆ بە زنجیرەی دووەمی دوورگەکان هەیە و باشووری ڕۆژهەڵات و باشووری ڕۆژاوای ئاسیا دەکات بە دوو سەکۆی جیاوازەوە. بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە یەک لەسەر سێی گواستنەوەی دەریایی جیهان ساڵانە بە دەریای چینی باشووردا تێدەپەڕێت، ئەمە کاریگەریی گەورەی لەسەر ئابووریی ئەمریکا هەیە. بۆیە، ڕێگریکردن لە ململانێیەک لەسەر تایوان، بە باشترین شێوە لە ڕێگەی پاراستنی باڵادەستیی سەربازیی هەمەچەشن، یەکێکە لە وەڵێنەییەکان. هەروەها سیاسەتی ڕاگەیاندنی درێژخایەنی خۆمان لەسەر تایوان دەپارێزین، بەو مانایەی کە ویلایەتە یەکگرتووەکان پشتگیری لە هیچ گۆڕانکارییەکی یەک لایەنە لە دۆخی ئێستای گەرووی تایواندا ناکات.
ئێمە سوپایەک دروست دەکەین کە توانای ڕێگریکردن لە هەر جۆرە دەستدرێژییەک لە زنجیرەی دوورگەکاندا هەبێت. بەڵام سوپای ئەمریکا ناتوانێت، و نابێت پێویستی بەوە بێت، ئەمە بە تەنیا ئەنجام بدات. هاوپەیمانەکانمان دەبێت بێنە پێشەوە و ئەوانیش توانای خۆیان سەرفبکەن، —و گرنگتر لەوە کاری جدیی ئەنجام بدەن—زۆر زیاتر بۆ بەرگریی هاوبەش. هەوڵە دیپلۆماسییەکانی ئەمریکا دەبێت تەرکیزی لەسەر فشارخستنە سەر هاوپەیمان و هاوبەشەکانی زنجیرەی یەکەمی دوورگەکان بێت بۆ ڕێگەدان بە دەستگەیشتنی زیاتری سوپای ئەمریکا بە بەندەر و دامەزراوەکانی دیکەیان، بۆ سەرفکردنی زیاتر بۆ بەرگریی خۆیان، و گرنگتر لە هەموویان، بۆ وەبەرهێنان لەو توانایانەی کە ئامانجیان ڕێگریکردن لە دەستدرێژییە. ئەمە پرسی ئاسایشی دەریایی لە بەردەم زنجیرەی یەکەمی دوورگەکاندا بەیەکەوە گرێدەدات لە کاتێکدا توانای ئەمریکا و هاوپەیمانان "بۆ ڕێگریکردن لە هەر هەوڵێک بۆ داگیرکردنی تایوان یان گەیشتن بە هاوسەنگییەکی هێز کە ئەوەندە ناساز بێت بۆ ئێمە کە بەرگریکردن لەو دوورگەیە بکاتە شتێکی مەحاڵ،" بەهێز دەکات.
کێشەیەکی پەیوەندیداری ئاسایشیی ئەوەیە کە هەر ڕکابەرێک کۆنترۆڵی دەریای چینی باشوور بکات. ئەمە دەتوانێت ڕێگە بدات بە هێزێکی نەیار کە سیستەمی باج بەسەر یەکێک لە گرنگترین ڕێڕەوەکانی بازرگانیی جیهاندا بسەپێنێت یان—خراپتر—بە ئارەزووی خۆی دایبخات و بیکاتەوە. هەر یەکێک لەو دوو ئەنجامە زیانبەخش دەبێت بۆ ئابووریی ئەمریکا و بەرژەوەندییە فراوانەکانی ئەمریکا. دەبێت ڕێوشوێنی بەهێز لەگەڵ ئەو ڕێگریکردنە پێویستەدا پەرەپێبدرێت بۆ ئەوەی ئەو ڕێڕەوانە کراوە، بێ "باج"، و دوور لە داخستنی هەڕەمەکی لەلایەن یەک وڵاتەوە بمێننەوە. ئەمە نەک تەنها پێویستی بە زیادکردنی وەبەرهێنان لە توانای سەربازی—بە تایبەتی هێزی دەریایی—مان هەیە، بەڵکو پێویستی بە هاوکارییەکی بەهێز لەگەڵ هەموو نەتەوەیەک هەیە کە ئەگەر ئەم کێشەیە چارەسەر نەکرێت زیانی پێدەگات، لە هیندستانەوە تا ژاپۆن و دوورتر.
بە لەبەرچاوگرتنی جەختکردنەوەی سەرۆک تڕەمپ لەسەر زیادکردنی هاوبەشیکردنی ئەرک لەلایەن ژاپۆن و کۆریای باشوورەوە، دەبێت داوا لەم وڵاتانە بکەین کە بودجەی بەرگری زیاد بکەن، بە تەرکیزکردن لەسەر ئەو توانایانە—لەوانەش توانای نوێ—کە بۆ ڕێگریکردن لە دوژمنان و پاراستنی زنجیرەی یەکەمی دوورگەکان پێویستن. هەروەها بوونی سەربازیی خۆمان لە ڕۆژئاوای پاسفیک بەهێز و جێگیر دەکەین، لە کاتێکدا لە مامەڵەکانمان لەگەڵ تایوان و ئۆسترالیا بڕیاری کۆتاییمان لەسەر "زیادکردنی تێچووی بەرگری" جارێ دەهێڵینەوە.
ڕێگریکردن لە ململانێ پێویستی بە هەڵوێستێکی وشیار لە هیندۆ-پاسفیک، بووژاندنەوەی بنکەیەکی نوێی پیشەسازیی بەرگری، وەبەرهێنانی سەربازیی زیاتر لەلایەن خۆمان و هاوپەیمانان و هاوبەشەکانمانەوە، و بردنەوەی ڕکابەریی ئابووری و تەکنەلۆژی لە درێژخایەندا هەیە.
C. پێشخستنی گەورەییی ئەوروپا:
بەرپرسانی ئەمریکی ڕاهاتوون لەسەر ئەوەی بە پرسی کەمبوونەوەی خەرجیی سەربازی و پەککەوتوویی ئابووری سەیری کێشەکانی ئەوروپا بکەن. ڕاستییەک لەمەدا هەیە، بەڵام کێشە ڕاستەقینەکانی ئەوروپا قووڵترن.
پشکی کیشوەری ئەوروپا لە GDPی جیهاندا کەم بووەتەوە—لە ٢٥٪ لە ١٩٩٠ گەیشتووەتە ١٤٪ لەمڕۆدا—بەشێکی بەهۆی ئەو ڕێسایانەی نەتەوەیی و نێودەوڵەتییەکانەوە (سنوور بڕەکانەوە) کە داهێنان و هەوڵدان لەناودەبەن.
بەڵام ئەم داکشانە ئابوورییە چاوی خراوەتە سەر کە رەنگە ببێتە هۆ و ئەگەرێکی ڕاستەقینە و ڕوونی تێکشکاندنی شارستانییەت. کێشە گەورەکان کە ڕووبەڕووی ئەوروپا دەبنەوە بریتین لە: چالاکییەکانی یەکێتیی ئەوروپا و دەزگا نێودەوڵەتییەکانەوە (سنوور بڕەکانەوە) کە ئازادیی سیاسی و سەروەری لەناودەبەن، سیاسەتەکانی کۆچبەری کە کیشوەرەکە دەگۆڕن و ناکۆکی دروست دەکەن، سانسۆرکردنی ئازادیی ڕادەربڕین و سەرکوتکردنی ئۆپۆزسیۆنی سیاسی، داڕمانی ڕێژەی لەدایکبوون، و لەدەستدانی ناسنامەی نەتەوەیی و متمانە بەخۆبوون.
ئەگەر ڕێڕەوەکانی ئێستا بەردەوام بن، کیشوەرەکە لە ماوەی ٢٠ ساڵ یان کەمتردا ناناسرێتەوە. بەم پێیە، ڕوون نییە کە ئایا هەندێک وڵاتی ئەوروپی، ئابووری و سوپایان ئەوەندە بەهێز دەبێت کە وەک هاوپەیمانی جێی متمانە بمێننەوە. زۆربەی ئەم نەتەوانە لە ئێستادا بەردەوامن لەسەر ڕێڕەوی ئێستایان. ئێمە دەمانەوێت ئەوروپا بە ئەوروپی بمێنێتەوە، متمانە بەخۆبوونی شارستانیی خۆی بەدەست بهێنێتەوە، و دەستبەرداری ئەو پەنابردنە شکستخواردووەی ببێت کە نەیتوانیوە خۆی رێکبخاتەوە.
ئەم لاوازی متمانەبەخۆبوونە زۆرترین کاریگەری نێگەتیڤی لە پەیوەندیی ئەوروپا لەگەڵ ڕووسیادا بەجێهێشتووە. هاوپەیمانە ئەوروپییەکان بە هەموو پێوەرێکەوە پێشکەوتنێکی بەرچاوی هێزی سەربازییان بەسەر ڕووسیادا هەیە، جگە لە چەکی ئەتۆمی. لە ئەنجامی جەنگی ڕووسیا لە ئۆکرانیا، پەیوەندییەکانی ئەوروپا لەگەڵ ڕووسیا ئێستا زۆر لاواز بوون، و زۆربەی ئەوروپییەکان سەیری ڕووسیا دەکەن وەک هەڕەشەیەکی سەرەکی و حەتمی ، رێکخستنەوەی پەیوەندییەکانی ئەوروپا لەگەڵ ڕووسیا پێویستی بە دەستتێوەردانی دیپلۆماسیی بەرچاوی ئەمریکا دەبێت، بۆ دووبارە دامەزراندنەوەی سەقامگیری ستراتیژی لە سەرانسەری کیشوەری یۆرۆاسیا، و بۆ کەمکردنەوەی مەترسیی ململانێ لە نێوان ڕووسیا و دەوڵەتانی ئەوروپیدا.
یەکێک لە بەرژەوەندییە سەرەکییەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان بریتییە لە دانوستان بۆ ڕاگرتنێکی خێرا بۆ هێرشە دوژمنکارییەکان لە ئۆکرانیا، بۆ مەبەستی سەقامگیری ئابوورییەکانی ئەوروپا، ڕێگریکردن لە زیادبوونی نەخوازراو یان فراوانبوونی جەنگ، و دووبارە بەرپاکردنەوەی سەقامگیری ستراتیژی لەگەڵ ڕووسیا، هەروەها بۆ چالاککردنی دووبارە بنیادنانەوەی ئۆکرانیا دوای کۆتایی هاتنی دوژمنکارییەکان بۆ ئەوەی وەک دەوڵەتێکی توانادار بمێنێتەوە.
جەنگی ئۆکرانیا کاریگەرییەکی پێچەوانەی هەبوو کە بریتی بوو لە زیادکردنی وابەستەیی دەرەوەیی ئەوروپا، بەتایبەتی ئەڵمانیا. ئەمڕۆ، کۆمپانیا کیمیاییەکانی ئەڵمانیا گەورەترین کارگەی وەبەرهێنانی جیهان لە چین دروست دەکەن، بە بەکارهێنانی گازی ڕووسی کە ناتوانن لە وڵاتی خۆیان دەستیان بکەوێت. ئیدارەی سەرۆک ترەمپ خۆی لە ناکۆکیدا دەبینێتەوە لەگەڵ بەرپرسانی ئەوروپا کە چاوەڕوانی واقیعییانە بۆ جەنگەکە هەیە لە حکومەتە ناجێگیرەکاندا، کە زۆرێکیان بنەما سەرەکییەکانی دیموکراسی پێشێل دەکەن بۆ سەرکوتکردنی ئۆپۆزسیۆن. زۆرینەیەکی گەورەی ئەوروپا ئاشتییان دەوێت، بەڵام ئەم خواستە نەگوازرایەوە بۆ سیاسەت، بەشێکی زۆری دەگەڕێتەوە بۆ تێکدانی پڕۆسە دیموکراسییەکان لەلایەن ئەو حکومەتانەوە. ئەمە لە ڕووی ستراتیژییەوە بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان گرنگە، بەو پێیەی دەوڵەتانی ئەوروپا ناتوانن خۆیان چاکسازی بکەن ئەگەر لەناو قەیرانی سیاسیدا گیریان خواردبێت.
لەگەڵ ئەوەشدا، ئەوروپا هەر لە ڕووی ستراتیژی و کلتوورییەوە بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان پێویست و گرنگە. بازرگانی نێوان هەردوو دیوی زەریای ئەتڵەسی یەکێکە لە کۆڵەکە سەرەکییەکانی ئابووری جیهانی و خۆشگوزەرانی ئەمریکا. سێکتەرەکانی ئەوروپا لە پیشەسازی، تەکنەلۆجیا، تا وزە، هەر لە بەهێزترینەکانی جیهانن. ئەوروپا لانکەی توێژینەوە زانستییە پێشەنگەکان و دامەزراوە کلتوورییە سەرکەوتووەکانی جیهانە. نەک تەنها ناتوانین پشت لە ئەوروپا بکەین—بەڵکو ئەگەر وابکەین، بڕیارەکەمان دژ بەو ئامانجە دەبێت کە ئەم ستراتیژییەتە هەوڵی بۆ دەدات.
دیپلۆماسیی ئەمریکا دەبێت بەردەوام بێت لە پشتگیریکردنی دیموکراسیی ڕاستەقینە، ئازادیی ڕادەربڕین، و شکۆمەندی کەسایەتی تاک و مێژووی نەتەوە ئەوروپییەکان. ئەمریکا هانی هاوپەیمانە سیاسییەکانی لە ئەوروپا دەدات کە ئەم بووژانەوە ڕۆحییە پەرەپێبدەن، و بەڕاستی کاریگەریی گەشەسەندنی پارتە نیشتیمانپەروەرەکانی ئەوروپا هۆکارێکە بۆ گەشبینییەکی گەورە.
ئامانجمان دەبێت یارمەتیدانی ئەوروپا بێت بۆ ڕاستکردنەوەی ڕێڕەوی ئێستای. پێویستمان بە ئەوروپایەکی بەهێز دەبێت بۆ ئەوەی یارمەتیمان بدات بە سەرکەوتوویی ڕکابەری بکەین، و بۆ ئەوەی هاوکارمان بێت بۆ ڕێگریکردن لە هەر نەیارێک لە زاڵبوون بەسەر ئەوروپادا.
ئەمریکا، بە شێوەیەکی تێگەیشتوو، ئەو راستییە دەبینێت کە لە پەیوەستە بە کیشوەری ئەوروپا- و بێگومان بە بەریتانیا و ئێرلەنداوە. هەروەها بوونی ئەم وڵاتانە لە ڕووی ستراتیژییەوە گرنگە، چونکە ئێمە حساب بۆ هاوپەیمانی داهێنەر، بەتوانا، متمانەپێکراو، و دیموکراسی دەکەین بۆ دامەزراندنی هەلومەرجی سەقامگیری و ئاسایش. ئێمە دەمانەوێت لەگەڵ وڵاتانی هاوتەریب کاربکەین کە دەیانەوێت گەورەیی پێشوویان بگەڕێننەوە.
لە درێژخایەندا، ئەگەری زۆرە کە لە ماوەی چەند دەیەیەکی داهاتوودا، هەندێک لە ئەندامانی ناتۆ ببنە زۆرینەیەکی نا-ئەوروپی. لەبەر ئەوە، پرسیارێکی کراوەیە ئایا ئەوان سەیری شوێنی خۆیان لە جیهاندا، یان هاوپەیمانێتییان لەگەڵ ویلایەتە یەکگرتووەکان، بە هەمان شێوەی ئەو وڵاتانە دەکەن کە میساقی ناتۆیان واژۆ کردووە.
سیاسەتی گشتیمان بۆ ئەوروپا دەبێت ئەم ئاڵۆزییانە بکاتە وەڵێنەیی:
•    دووبارە دامەزراندنەوەی مەرجەکانی سەقامگیری لەناو ئەوروپا و سەقامگیری ستراتیژی لەگەڵ ڕووسیا.
•    توانادارکردنی ئەوروپا بۆ ئەوەی لە دۆخێکی سەروەریدا بوەستێت و وەک گرووپێک لە نەتەوەی هاوئاراستە کار بکات، لەوانەش بە وەرگرتنی بەرپرسیارێتی سەرەکی بۆ بەرگری لەخۆی، بەبێ ئەوەی هیچ هێزێکی دژبەر زاڵ بێت بەسەریدا.
•    پەرەپێدانی بەرگری لە دژی ئاراستەی ئێستای ئەوروپا لەناو نەتەوە ئەوروپییەکاندا.
•    کردنەوەی بازاڕەکانی ئەوروپا بە ڕووی کاڵا و خزمەتگوزارییەکانی ئەمریکادا و دڵنیابوون لە مامەڵەی دادپەروەرانە لەگەڵ کرێکاران و بزنسەکانی ئەمریکا.
•    بەهێزکردنی نەتەوە بەهێزەکانی ئەوروپای ناوەڕاست، ڕۆژهەڵات، و باشوور لە ڕێگەی پەیوەندییە بازرگانییەکان، فرۆشتنی چەک، هاوکاری سیاسی، و ئاڵوگۆڕی کلتووری و پەروەردەیی.
•    کۆتاییهێنان بەو تێگەیشتنە، و ڕێگریکردن لەو ڕاستییە، کە ناتۆ هاوپەیمانییەکی بێت کە بەردەوام لە  فراوانبووندا بێت.
•    هاندانی ئەوروپا بۆ گرتنەبەری ڕێوشوێنی پێویست بۆ بەرەنگاربوونەوەی زیادبوونی توانای بەرهەمهێنان بە مەبەستی بازرگانیکردن (، دزی تەکنەلۆجی، سیخوڕیی ئەلیکترۆنیی، و شێوازە ئابوورییە دوژمنکارییەکانی دیکە.
D. ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست: کۆتاییهێنان بە بارگرانییەکان، و بنیاتنانی ئاشتی
لانیکەم بۆ ماوەی نیو سەدەیە، سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی لە پێش هەموو ناوچەکانی دیکەوە داناوە. هۆکارەکان ڕوونن: ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ دەیان ساڵ گرنگترین سەرچاوەی وزە بوو لە جیهاندا، گۆڕەپانی سەرەکی ڕکابەریی زلهێزەکان بوو، و پڕ بوو لە ململانێ کە هەڕەشەی تەقینەوەی دەکرد بۆ ناو جیهانێکی فراوانتر و تەنانەت بۆ کەناراوەکانی خۆمان.
ئەمڕۆ، لانیکەم دوو لەم هۆکارانە چیتر بەردەوام نین. دابینکردنی وزە زۆر فراوان بووە، و ویلایەتە یەکگرتووەکان جارێکی دیکە بووەتەوە هەناردەکارێکی پوختی وزە. ڕکابەریی زلهێزەکان جێگەی خۆی بە ململانێی زلهێزە گەورەکان داوە، کە تێیدا ویلایەتە یەکگرتووەکان باشترین و سەرنجراکێشترین پێگەی پاراستووە، بەهێزە بە دەستپێشخەرییە سەرکەوتووەکەی سەرۆک ترەمپ بۆ هاوپەیمانییەکانمان لە کەنداو، لەگەڵ هاوبەشە عەرەبییەکانی دیکە، و لەگەڵ ئیسرائیل.
ململانێ وەک بەربەستترین دیاردەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەمێنێتەوە، بەڵام ئەمڕۆ قەبارەی ئەم کێشەیە کەمترە لەوەی کە سەردێڕی هەواڵەکان وامان لێدەکەن بیری لێ بکەینەوە. ئێران—هێزی سەرەکی تێکدانی سەقامگیریی ناوچەکە—زۆر لاواز بووە بەهۆی کردەوەکانی ئیسرائیل لەدوای ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣، و ئۆپەراسیۆنی چەکوشە نیوەشەوەکەی سەرۆک ترەمپ لە حوزەیرانی ٢٠٢٥، کە بە شێوەیەکی بەرچاو پڕۆگرامی ناوکی ئێرانی پەکخست، ململانێی ئیسرائیل-فەلەستین هەر بە ئاڵۆزیی و پڕکێشەیی دەمێنێتەوە، بەڵام بەهۆی ئاگربەست و ئازادکردنی بارمتەکان کە سەرۆک ترەمپ دانوستانی لەسەر کرد، هەنگاوی باش نراون بەرەو ئاشتییەکی سەقامگیرتر. پشتیوانییە سەرەکییەکانی حەماس لاواز بوون یان خۆیان بەدوور گرتووە. سوریا وەک کێشەیەکی ئێستایی دەمێنێتەوە، بەڵام بە پشتگیریکردنی ئەمریکا، عەرەبەکان، ئیسرائیل، و تورکیا ڕەنگە سەقامگیر بێت و شوێنی شایستەی خۆی وەک گەمەکەرێکی کاریگەر و ئەرێنی لە ناوچەکەدا وەربگرێتەوە.
لەگەڵ هەڵوەشاندنەوە یان سووککردنی سیاسەتە سنووردارکەرەکانی وزە لەلایەن ئەم ئیدارەیەوە و زیادبوونی بەرهەمهێنانی وزەی ئەمریکی، هۆکاری لەمێژینەی ئەمریکا بۆ گرنگیدانی سەرەکی بە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کەم دەبێتەوە. لەبری ئەوە، ناوچەکە بە شێوەیەکی زیاد دەبێتە سەرچاوە و شوێنی وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی، و لە پیشەسازییەکاندا کە زۆر لە نەوت و گاز تێپەڕ دەبن—لەوانەش وزەی ناوکی، زیرەکی دەستکرد (AI)، و تەکنەلۆجیای بەرگری. هەروەها دەتوانین لەگەڵ هاوبەشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کار بکەین بۆ پێشخستنی بەرژەوەندییە ئابوورییەکانی دیکە، لە دڵنیاکردنی زنجیرەی دابینکردن تا بەهێزکردنی دەرفەتەکان بۆ پەرەپێدانی بازاڕی هاوڕێیانە و کراوە لە بەشەکانی دیکەی جیهان وەک ئەفریقا.
هاوبەشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پابەندبوونی خۆیان بە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و توندڕەوی نیشان دەدەن، ئەم ئاراستەیە دەبێت سیاسەتی ئەمریکا بەردەوام بێت لە هاندانیدا. بەڵام ئەمە پێویستی بە وازهێنان لە تاقیکردنەوە هەڵە و چەواشەکارەکانی ئەمریکا دەبێت کە بە چەواشەکاری ئەم نەتەوانە—بە تایبەتی شانشینەکانی کەنداو—ناچار بکات دەستبەرداری نەریت و شێوە مێژووییەکانی حکومڕانی خۆیان ببن. دەبێت هان بدەین و دەستخۆشی لە چاکسازی بکەین کاتێک و لەو شوێنانەدا کە بە شێوەیەکی سروشتی سەرهەڵدەدات، بەبێ ئەوەی هەوڵ بدەین لە دەرەوە بیسەپێنین. کلیل بۆ پەیوەندییەکی سەرکەوتوو لەگەڵ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بریتییە لە قبوڵکردنی ناوچەکە، سەرکردەکانی، و نەتەوەکانی وەک ئەوەی کە هەن لە کاتێکدا پێکەوە کار دەکەین لەسەر بوارەکانی بەرژەوەندی هاوبەش.
ئەمریکا هەمیشە بەرژەوەندییە سەرەکیی دەبێت لە دڵنیابوون لەوەی کە سەرچاوەی وزەی کەنداو نەکەوێتە دەستی دوژمنێکی سەرسەخت، کە گەرووی هورمز کراوە بمێنێتەوە، کە دەریای سوور شیاوی کەشتیوانیی بێت، کە ناوچەکە نەبێتە پشتیوان، پەرەپێدەر یان هەناردەکارێکی تیرۆر دژی بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا، و کە ئیسرائیل پارێزراو بمێنێتەوە. دەتوانین و دەبێت بە شێوەیەکی ئایدیۆلۆژی و سەربازی بەرەنگاری ئەم هەڕەشەیە ببینەوە بەبێ جەنگە بێسوداوەکانی دەیان ساڵە لە ژێر ناوی "بونیادنانی نەتەوە". هەروەها بەرژەوەندییەکی ڕوونمان هەیە لە فراوانکردنی ڕێککەوتنامەی ئیبراهیمی بۆ نەتەوەکانی دیکەی ناوچەکە و بۆ وڵاتانی دیکەی جیهانی ئیسلامیی.
بەڵام ئەو ڕۆژانەی کە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست وەڵێنەیی هەبوو لە ناو سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکادا لە هەردوو پلاندانانی درێژخایەن و کارکردنیی ڕۆژانە، بە خۆشییەوە بەسەرچوون—نەک لەبەر ئەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست چیتر گرنگ نییە، بەڵکو لەبەر ئەوەی چیتر ئەو سەرچاوە بەردەوامەی بێزاری و کارەساتە نزیکەییە نییە کە جاران هەبوو. بەڵکو وەک شوێنێک بۆ هاوبەشی، دۆستایەتی، و وەبەرهێنان سەرهەڵدەداتەوە—ئاراستەیەک کە دەبێت پێشوازی لێ بکرێت و هان بدرێت. لە ڕاستیدا، توانای سەرۆک ترەمپ بۆ یەکخستنی جیهانی عەرەبی لە شەرم ئەلشێخ لە پێناو ئاشتی و ئاساییکردنەوەدا ڕێگە بە ویلایەتە یەکگرتووەکان دەدات کە لە کۆتاییدا بەرژەوەندییە سەرەکییەکانی ئەمریکا بخاتە پێشینەوە.
E. ئەفریقا
بۆ ماوەیەکی زۆر، سیاسەتی ئەمریکا لە ئەفریقا سەرنجی لەسەر دابینکردن، و دواتر بڵاوکردنەوەی، ئایدیۆلۆژیای لیبڕاڵی بووە. لەبری ئەوە دەبێت ویلایەتە یەکگرتووەکان بەدوای هاوبەشی لەگەڵ وڵاتانی هەڵبژێردراودا بگەڕێت بۆ کەمکردنەوەی ململانێ، پەیوەندی بازرگانی هەردوولا-سودمەند پەرەپێبدات، و بگوازرێتەوە لە شێوازی یارمەتی دەرەکی بۆ شێوازی وەبەرهێنان و گەشە کە توانای بەکارهێنانی سەرچاوە سروشتییە زۆرەکانی ئەفریقا و یارایی ئابووریی شاراوەی هەبێت.
دەرفەتەکانی پەیوەندی دەتوانێت دانوستان بۆ چارەسەرکردنی ململانێ بەردەوامەکان (بۆ نموونە، کۆماری دیموکراتی کۆنگۆ-ڕواندا، سودان)، و ڕێگریکردن لە ململانێ نوێیەکان (بۆ نموونە، ئەسیوبیا-ئەریتریا-سۆماڵ) لەخۆ بگرێت، هەروەها کارکردن بۆ هەموارکردنی ستراتیژەکەمان بۆ یارمەتی و وەبەرهێنان (بۆ نموونە، یاسای گەشە و دەرفەتی ئەفریقا). و دەبێت وریای سەرهەڵدانەوەی چالاکییە تیرۆریستییە ئیسلامییەکان بین لە بەشێک لە ئەفریقا لە کاتێکدا خۆمان بەدوور بگرین لە هەر جێگیریی یان پابەندبوونێکی درێژخایەنی ئەمریکی.
ویلایەتە یەکگرتووەکان دەبێت لە پەیوەندییەکی یارمەتی-میحوەری لەگەڵ ئەفریقا بگوازرێتەوە بۆ پەیوەندییەکی بازرگانی-و-وەبەرهێنان-میحوەری، کە گرنگی بە هاوبەشی لەگەڵ دەوڵەتە توانادارەکان و جێی متمانەکان بدات کە پابەندن بە کردنەوەی بازاڕەکانیان بە ڕووی کاڵا و خزمەتگوزارییەکانی ئەمریکادا. بوارێکی دەستبەجێ بۆ وەبەرهێنانی ئەمریکا لە ئەفریقا، لەگەڵ پێشبینی بۆ گەڕانەوەی باشی وەبەرهێنان (ROI)، سێکتەری وزە و پەرەپێدانی کانزا گرنگەکان لەخۆ دەگرێت. پەرەپێدانی تەکنەلۆجیاکانی وزەی ناوکی، گازی نەوتی شل (LPG)، و گازی سروشتی شلکراو (LNG) کە لەلایەن ئەمریکاوە پشتگیری دەکرێن دەتوانێت قازانج بۆ بزنسەکانی ئەمریکا دروست بکات و یارمەتیمان بدات لە ڕکابەری بۆ کانزا گرنگەکان و سەرچاوەکانی دیکە.

دەقی راپۆرتەكە بە زمانی ئینگلیزی 

بابه‌تی په‌یوه‌ندیدار
مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand