راپۆرت: درەو
فەڕەنسییەكان لەبەردەم دوو بژاردەدان، سەرۆكێك هەڵبژێرن كە خۆیان دەڵێن تەنیا "سەرۆكی دەوڵەمەندەكان"ە، یاخود سەرۆكێك  هەڵبژێرن كە تۆمەتبار دەكرێت بەوەی دۆستی سەرۆكی روسیا‌و دەیەوێت یەكێتی ئەوروپا هەڵوەشێنێتەوە.

دەنگی سپی‌و بایكۆت براوە دیاری دەكات 
دەنگدەرانی فەڕەنسا بۆ خولی دووەمی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی، ئەمڕۆ روویان لە سندوقەكانی دەنگدان كردەوە. 
ئەمڕۆ  فەڕەنسییەكان لەنێوان دوو بژاردەدا بڕیار دەدەن، بژاردەی یەكەم: هەڵبژاردنەوەی (ئیمانوێل ماكرۆن) كاندیدی میانڕەو بۆ پێنج ساڵی تری سەرۆكایەتی یاخود بژاردەی دووەم: كە پێدانی دەرفەتە بە  خاتوو (مارین لۆپان) كاندیدی رەوتی راستڕەوی توندڕەودا بۆ ئەوەی بۆ یەكەمجار لە مێژووی فەڕەنسادا پۆستی سەرۆكایەتی وڵات وەربگرێت. 
خاتوو لۆپان روبەڕووی جەنگێكی قورس بوەتەوە، چونكە راپرسییەكان ئاماژە بەوە دەكەن ركابەرەكەی بەجیاوازی (10) پۆینت لەپێش ئەوەوەیە. هەریەكە لە ماكرۆن‌و مارین لۆپان پێویستیان بەوەیە دەنگی ئەو دەنگدەرانە بەلای خۆیاندا رابكێشن كە لە گەڕی یەكەمی هەڵبژاردندا دەنگیان بە كاندیدەكانی تری هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی داوە. 
هەردوو كارەكتەرەكە توانای جەمسەرگیرییان هەیە، بەڵام دەنگەكانیان گرەنتی نەكردووە، ماكرۆن لەلایەن نەیارە سیاسییەكانییەوە بە "لوتبەرز"‌و "سەرۆكی دەوڵەمەندەكان" ناودەبرێت، لەبەرامبەردا خاتوو لۆپان بەوە تۆمەتبار دەكرێت پەیوەندی توندوتۆڵی لەگەڵ ڤیلادیمیر پوتین سەرۆكی روسیا هەیە. ماكرۆن كە سەرۆكی پێنج ساڵی رابردووی فەڕەنسا بووە، بەبەڵێنی گەورەی ئەنجامدانی گۆڕانكاری گەیشتە كۆشكی ئیلیزێ، بەڵام زۆرێك لە فەڕەنسییەكان گلەیی ئەوەی لێ دەكەن بەڵێنەكانی بەجێ نەگەیاندووە، سەردەمی سەرۆكایەتییەكەی ماكرۆن ناڕەزایەتی‌و قەیرانی پەتای كۆرۆنای بەخۆوە بینی‌و ئێستاش بەرزبونەوەی نرخ. 
لەبەرامبەردا خاتوو مارین لۆپان لەو هەڵانەوە كە لە هەڵبژاردنی رابردوودا (2017) لەبەرامبەر ماكرۆن كردی‌و بەهۆیەوە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی دۆڕاند، ئەمجارە وانەی وەرگرتووە. ئەم خاتونە كە رێبەری راستڕەوی توندڕەوە، ئەمە جاری سێیەمە دەچێتە ناو هەڵبژاردنی سەرۆكایەتییەوە، ئەگەر ئەمجارە بدۆڕێت، ئیتر مافی خۆكاندیدكردنی بۆ پۆستی سەرۆكایەتی فەڕەنسا نامێنێت. دیارترین پاڵنەری نادیار لەم گەڕەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی فەڕەنسادا، ژمارەی ئەو دەنگدەرانەیە كە رەتی دەكەنەوە پاڵپشتی هیچ یەكێك لە كاندیدەكان بكەن‌و دەیانەوێت كارتی سپی بخەنە ناو سندوقەكانی دەنگدانەوە یاخود هەر بەشداری دەنگدان نەكەن‌و بایكۆت بكەن، ئەمڕۆ پشووی فەرمییە لەسەرتاسەری فەڕەنسا، بەوبۆنەیەوە تائێستا ئاستێكی كەمی بەشداری لە هەڵبژاردندا تۆماركراوە. 
ماوەی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ گەڕی دووەمی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی كورت بوو، بەڵام بژاردەی دەنگدەران روونە لەنێوان سەرۆكی ئێستا كە پاڵپشتی لە یەكێتی ئەوروپا دەكات هەروەها كاندیدە ژنە نەتەوەپەرەستەكە كە هەوڵی قەدەغەكردنی (حیجاب)‌و كۆتوبەندكردنی (كۆچ) دەدات. ئەنجامی هەڵبژاردن هەرچۆنێك بێت، ئێوارەی ئەمڕۆ ماكرۆن دەچێتە سەر شانۆی بورجی ئیڤڵ‌و قسەی خۆی بۆ دەنگدەرەكانی دەكات. 

شوێنە مردووەكەی دوای كاتژمێر حەوتی ئێوارە
توانای كڕین پرسی یەكەمە بەلای دەنگدەرانی فەڕەنسییەوە، مارین لۆپان بەڵێنیداوە ئەم كێشەیە چارەسەر بكات، ئەگەر هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی بباتەوە. ئاستی لۆپان لە شارۆچكە بچوكەكان‌و ناوچە گوندنشینەكاندا باشە، چونكە ئەم ناوچانە لەسەردەمی سەرۆكایەتی ماكرۆندا لەڕووی ئابورییەوە دۆخیان باش نەبووە، لە شارۆچكەیەكی بچوكی وەكو "لاڤیرتی سو جوار" كە دەكەوێتە سەر روباری مارن‌و كاتژمێرێك لە خۆرهەڵاتی پاریسی پایتەختەوە دورە، مارین لۆپان پلەی یەكەمی بەدەستهێناوە. 
خاتوو سیسیل كە لە دەرەوەی یەكێك لە قاوەخانەكان دانیشتووە دەڵێ" پەتای كۆرۆنا كاریگەری لەسەر ناوچەكە هەبوو، بەر لە كۆڤید  یانەیەك هەبوو ناوی (ئەڤونیو دو لا شامپانیۆ) بوو، بەڵام داخراو ئێستا شوێنەكە لەدوای كاتژمێر حەوتی ئێوارەوە مردووە"، سیسیل لەبەرژەوەندی لۆپان دەنگدەدات، (فرید)یش كە كارمەندە لە تۆڕی شەمەندەفەری پاریس دەنگ بە ركابەرەكەی ماكرۆن دەدات‌و دەڵێ" خەڵك ناتوانن پارەی غازو كارەبا بدەن، من كاتێك لە پاریسم شتەكان زۆر گرانن، تۆ دەبێت نان بخۆیت"، باسی لەوەكرد، ئەو كۆچبەرە ئەفریقیانەی كە ئەو لە پاریس دەیانناسێت دەنگ بۆ لۆپان دەدەن. 
زۆرێك لە دەنگدەرە شەرمنەكانی لۆپان لە شارۆچكەكەدا هەن كە دەڵێن فەڕەنسا پێویستی بە گۆڕانكارییە، تەنیا ئەم قسەیە دەكەن. 
لۆپان بە وردی بۆچونەكانی خۆی راستكردوەتەوە، بەڵام هێشتا پلان بۆ ئەوە دادەنێت ریفراندۆمێك رێكبخات بۆ دانانی رێوشوێنی توند دژ بە دیاردەی كۆچبەری، رەنگە ئەم بیرۆكەی ئەو بۆ "ئەوروپای وڵاتان" ببێتەهۆی لێكهەڵوەشاندنەوە یەكێتی ئەوروپا. رەنگە جان كلود (66 ساڵ) لەگەڵ دوژمنایەتی یەكێتی ئەوروپادا كۆك نەبێت، بەڵام سكاڵای هەیە لەوەی زۆرێك لە خەڵك سیستمی چاودێری كۆمەڵایەتی لە فەڕەنسا دەقۆزنەوە‌و مادەی هۆشبەر بەكاردەهێنن. 

لۆپان‌و پوتین  
ئاستی جەماوەریی ئیمانوێل ماكرۆن لەناو لاوان‌و ئەو دەنگدەرانەی كە تەمەنیان كەمە، زیاد دەكات، دۆخەكە لە "لا ڤیرتی"یش بەمشێوەیە. خاتوو سیرینا (18 ساڵ) كە ژمێریارێكی تازە كارە، لەبارەی جەنگی ئۆكرایناوە نیگەرانە‌و دەڵێ" بەڕاستی نازانین هەستی لۆپان بەرامبەر بە پوتین چۆنە. گۆڕینی سەرۆك لە ئێستادا رەنگە ببێتەهۆی ناسەپامگیریی". 
نیكۆل (76 ساڵ) كە كتێبخانەیەك لە گوندێكی نزیك بەڕێوەدەبات، تێبینی ئەوەی كردووە زۆرێك لە خەڵك بەرەو ئاڕاستەی راستڕەوی توندڕەو دەڕۆن. نیكۆل دەڵێ" من لەبارەی لۆپانەوە نیگەران نیم، نیگەرانم لەوانەی لە پشتی لۆپانەوە- یاریدەدەرەكانی". 
ئاستی مارین لۆپان لە شارە گەورەكاندا باش نییە لەوانە پاریس‌و لیۆن، ركابەرەكەی لە راپرسییەكانی گەڕی دووەمی هەڵبژارداندا پێشی كەوتووە. بەڵام پاڵنەری یەكلاكەرەوە لەم هەڵبژاردنەدا، دەچێتە بەرژەوەندی ئەو كاندیدەی كە پاڵپشتی 22%ی دەنگدەران بۆخۆی زامن دەكات، ئەم دەنگدەرانە ئەوانەن كە دەنگیانداوە بۆ كاندیدی چەپی توندڕەو (جان لوك میلنشون). میلنشون بە جیاوازییەكی كەم بە لۆپان دۆڕا، بەڵام لە چەند شارێك هەڵبژاردنی بردەوە لەوانە (مارسیلیا)‌و (نانت)، لە شارۆچكەی (تراب) كە زێدی میلنشون-ە لە باشوری خۆرئاوای پاریس، كورتهێنان لە دەنگدەرانی لۆپاندا هەیە. 
یەكێك لە خاتونە لەچكبەرەسەرەكان لەبەردەم بازاڕێكی لۆكاڵیدا راوەستاوە‌و ئیدانەی سیاسەتەكانی راستڕەوی توندڕەو دەكات‌و بە "رەگەزپەرەستانە" ناوی دەبات، دەڵێ" بۆچوونی باو ئەوەیە وەكو ناڕەزایەتیی بەشێوەیەك دەنگ بدرێت كە لە سودی هیچ یەكێك لە كاندیدەكاندا نەبێت، بەڵام رەنگە دەنگ بە ماكرۆن بدەم یان هەر دەنگ نەدەم". 
پێدەچێت زۆرێك لە دەنگدەرەكانی میلنشون لەم شارۆچكەیەدا، هێشتا لەبارەی دەنگدانەوە دوودڵ بن. موراد دەڵێ رەنگە ئەو بە كارتی سپی دەنگبدات، ئاماژە بەوە دەكات" ماكرۆن بۆ دەوڵەمەندەكانە زیاتر لەوەی بۆ هەژاران بێت" هەرچەندە هێشتا پێیوایە رەنگە لە بەرژەوەندی ماكرۆن دەنگ بدات. 
پێدەچێت تێكڕای بێكاریی روو لە كەمبونەوە بكات‌و توانای كڕین بەبەراورد بە ساڵی 2017 زیاد بكات، بەڵام زۆرێك لەو دەنگدەرانەی پاڵپشتی چەپەكان دەكەن، هەست بە نائومێدی لە سەرۆكی ئێستا دەكەن، ئەمەش بەهۆی كەمبونەوەی ئاستی یارمەتی نیشتەجێبوون بۆ ملیۆنان كەس لەوانەی كە داهاتیان كەمە، هەروەها هەڵوەشاندنەوەی باجی سامان كە دەوڵەمەندەكانی كردبووە ئامانج. 
كاتێك  ئیمانوێل ماكرۆن گەیشتە دەسەڵات، بەڵێنی گۆڕانكاری هەبوو. بەڵام ئەو تێبینییەی كە لە هەموو شوێنێكدا گوێبستی دەبیت ئەوەیە هەرگیز هیچ شتێك نەگۆڕاوە. ئەگەر راپرسییەكان وردبن‌و ماكرۆن سەركەوێتەوە، بەدڵنیایی بەهیچ جۆرێك ویلایەتی دووەمی سەرۆكایەتییەكەی ئاسان نابێت. 

سەرچاوە: BBC