رێبەر ئەحمەد لە تارانەوە بۆ واشنتۆن
2023-06-12 07:29:07
(درەو):
وەزیری ناوخۆی هەرێمی كوردستان لە تاران گەڕایەوەو گەیشتە واشنتۆن، ئێران دوو داواكاری خستوەتە بەردەم پارتیو یەكێتیی، هێزە ئۆپۆزسیۆنەكانی ئێران لەناو خاكی هەرێم چەك بكرێنو لە دوو ئۆردوگای سەربە نەتەوە یەكگرتووەكان دابنرێن یاخود بەیەكجاری لە خاكی هەرێم بكرێنە دەرەوە.
لە تارانەوە بۆ واشنتۆن
رێبەر ئەحمەد وەزیری ناوخۆی هەرێمی كوردستان بەسەردانێك گەیشتە واشنتۆنی پایتەختی ئەمریكا. میدیاكانی پارتی دەڵێن، وەزیری ناوخۆی هەرێم چەند رۆژێك لە ئەمریكا دەمێنێتەوە، بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوە، بەرگری، خەزێنەو كۆشكی سپی ئەمریكا دەبینێت.
بڕیارە وەزیری ناوخۆ، لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوە، وەزارەتی بەرگری، وەزارەتی خەزێنە، كۆشكی سپی و ژمارەیەك ئەندامانی كۆنگرێسی ئەمریكا كۆ ببێتەوە، لە پەیمانگەی ئاشتی ئەمریكاش وتارێكی دەبێت سەبارەت بە دۆخی كوردستان.
رێبەر ئەحمەد وەزیری ناوخۆی هەرێم رۆژی 29ی ئایاری رابردوو لەگەڵ قاسم ئەعرەجی راوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی عێراق سەردانی تارانی كرد، سەردانەكە بۆ تاوتوێكردنی دواین رێوشوێنەكانی تایبەت بە ئاسایشی سنورەكان بوو، مەبەست لە ئاسایشی سنور، رێككەوتنێكی ئەمدواییەی عێراقو ئێرانە كە ناوی لێنراوە "كۆنوسی ئەمنیی"، رێككەوتنەكە تایبەتە بۆ كۆنترۆڵكردنی سنورەكانی هەرێمی كوردستان بە ئێرانەوە.
لەم سەردانەدا كە هیوا ئەحمەد سەرۆكی دەزگای ئاسایشی گشتی هەرێمیش لە پشكی یەكێتیی بەشداربوو، وەزیری ناوخۆی هەرێم دیداری لەگەڵ (عەلی ئەكبەر ئەحمەدیان) ئەمینداری گشتی ئاسایشی نەتەوەیی ئێران هەبوو، ئەحمەدیان بەمدواییە لە شوێنی (عەلی شەمخانی) دەستبەكاربووە.
بەپێی زانیارییەكانی (درەو)، لە دیدارەكەی تاراندا، بە ئامادەبوونی قاسم ئەعرەجی، عەلی ئەكبەر ئەحمەدیان دوو داواكاریی خستوەتە بەردەم وەزیری ناوخۆی هەرێم كە ئەمانەن:
• داواكاری یەكەم: هێزە ئۆپۆزسیۆنەكانی ئێران لەناو خاكی هەرێمی كوردستان چەك بكرێنو لە دوو ئۆردوگای سەربە نەتەوە یەكگرتووەكان لەسنوری سلێمانیو هەولێر دابنرێن.
• داواكاری دووەم: یاخود یەكجاری ئەو حزبانە چەك بكرێنو لەناو خاكی هەرێمی كوردستانو عێراق بكرێنە دەرەوە.
هیوا ئەحمەد بە نوێنەرایەتی یەكێتییو رێبەر ئەحمەدیش وەكو نوێنەری پارتی گوێیان لە دواین هەڵوێستی ئێران بوو سەبارەت بە چارەنوسی پارتە كوردییەكانی رۆژهەڵاتو بەپێی زانیارییەكان بە داواكارییەكانی ئێران رازی بوون، بەڵام داوایان كردووە پەلەیان لێ نەكرێت.
كوردستان لەنێوان تارانو واشنتۆندا
بەر لە سەردانەكەی تاران، رێبەر ئەحمەد بە قاسم ئەعرەجی راگەیاند، هەرێمی كوردستان پابەندە بە رێككەوتنی كۆنوسی ئەمنیی نێوان عێراقو ئێرانەوە.
سەرچاوەیەكی ئاگادار بە (درەو)ی راگەیاند، دوای سەردانەكەی تاران، پارتیو یەكێتیی داوایانكردووە وەفدێكی ئەمنی عێراق سەردانی ئەمریكا بكاتو لەبارودۆخەكە ئاگاداریان بكاتەوە، بۆ ئەوەی لەحاڵی جێبەجێكردنی داواكارییەكانی ئێراندا، ئەمریكا فشار لە هەرێمی كوردستان نەكات، رەنگە وەفدی ئەمنیی عێراق ئامادەی سەردانی واشنتۆن نەبوبێت، بۆیە رێبەر ئەحمەد خۆی سەردانەكەی كردووە.
هەرێمو نیگەرانییەكانی ئێران
لەدوای خۆپیشاندانەكانی ساڵی رابردوو كە بەهۆی كوژرانی كچە كوردێكەوە بەناوی "ژینا ئەمینی" سەریهەڵدا، كۆماری ئیسلامی ئێران دەستیكرد بە بۆردومانكردنی بارەگای حزبەكانی رۆژهەڵات لە هەرێمی كوردستان، سەرباری ئەمە هەرێمی تۆمەتبار كرد بەوەی رێگەی داوە لە سنورەكانییەوە چەك بگوازرێتەوە بۆ خۆپیشاندەران لەناو خاكی ئێران، حكومەتی هەرێم لەكاتی خۆیدا ئەم تۆمەتەی رەتكردەوە، بەڵام لەوكاتەوە ئێران فشارێكی تری بۆ كردنەدەرەوەی هێزەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان لەناو هەرێمی كوردستان دەستپێكردووە.
بەمدواییە كە یادگەی نیشتمانی بارزانی لە دهۆك كرایەوە، بەرپرسانی ئێرانی بەشێوەیەكی كتوپڕ مەراسیمەكەیان بەجێهێشت، ئەمە وەكو ناڕەزایەتییەك بوو دژی بانگهێشتكردنی سەركردەی حزبەكانی رۆژهەڵات بۆ ئەو مەراسیمە.
بەهۆی ئەم نیگەرانییەوە، چەند رۆژێك دواتر وەزارەتی دەرەوەی ئێران باڵیۆزی عێراقی لە تاران بانگهێشتكردو ناڕەزایەتییەكەی پێگەیاند، دواتر ئاژانسی "میهر"ی ئێران ئاشكرایكرد، وەفدێكی مەكتەبی سیاسی پارتی سەردانی كونسوڵگەری ئێرانیان كردووە لە هەولێرو بەفەرمی داوای لێبوردنیان كردووە سەبارەت بە رووداوەكەی مەراسیمی كردنەوەی یادگەی بارزانی.
كۆماری ئیسلامی تەنیا لە بوونی هێزەكانی رۆژهەڵات لەناو خاكی هەرێم نیگەران نییە، ناو بەناویش هەرێم تۆمەتبار دەكات بەوەی بووەتە لانەی سیخوڕەكانی ئیسرائیل، رۆژی 13ی ئازاری 2022، تۆپخانەكانی ئێران ماڵی (شێخ باز) بەڕێوەبەری كۆمپانیای (كار گروپ)یان لە هەولێر بۆردومان كردو رایانگەیاند، چەند بەرپرسێكی ئیسرائیلییان لەو شوێنەدا كردوەتە ئامانج.
موشەكبارانەكەی ماڵی شێخ باز، پەیوەندییەكانی بارزانیو ئێرانی ئاڵۆزتر كرد، بەڵام رۆژی 10ی نیسانی 2022، مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتیو مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتو نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێم لە هەولێر چاویان بە وەفدێكی ئێرانی كەوت كە (حەسەن دانایی فەڕ) باڵیۆزی پێشووی ئێران لە عێراق سەرۆكایەتیی دەكرد، میدیاكانی پارتی ئەم هەواڵەیان لەكاتی خۆیدا شاردەوە، بەڵام كونسوڵگەری ئێران لە هەولێر وێنەی دیدارەكانی بڵاوكردەوە.
ئەوكات ئێرانییەكان لە بارزانی نیگەران بوون، هۆكاری نیگەرانییەكەش بۆ ئەوە دەگەڕایەوە بارزانی هاوپەیمانێتی لەگەڵ سەدر كردبوو، كۆماری ئیسلامی ئەمەی بە هەوڵدان بۆ تێكدانی ناو ماڵی شیعەی عێراق وێنا دەكرد، هەروەك لێكدانەوەیان بۆ هاوپەیمانێتییەكە ئەوە بوو گوایا پارتیو سوننەكان بەشێكن لە پرۆژەیەكی هەرێمی بۆ پەرتكردنی ناو ماڵی شیعە لە عێراقو ئەمەش مەترسی لەسەر ئاسایشی ئێران دروستدەكات، بەڵام بە كشانەوە سەدر لە پرۆسەی سیاسی ئەم گرێیە كرایەوەو ئارامی بۆ پەیوەندییەكانی هەردوولا گەڕایەوە.
ئێستا پارتیو یەكێتیی هاوبەشن لە حكومەتی لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگیدا، كە ژمارەیەك لایەنی شیعەی نزیك لە ئێرانن، بۆیە ئێران زیاتر فشارەكانی لەسەر بوونی هێزەكانی رۆژهەڵات لەناو خاكی هەرێم توندكردوەتەوە.