درەو:
🔻 بە گوێرەی ڕاپۆرتێکی ڕێکخراوە ڕوونبین بۆ شەفافییەت لە پرۆسەکانی نەوتی هەرێم، لە ساڵی 2024دا، پشکی حکومەتی هەرێم لە نەوت و داهات بەم جۆرەبووە؛
🔹 لە ناوچەی گرێبەستی تاوکی (کێڵگەی تاوکی – پیشخاپور) پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە لە (19 ملیۆن و 907 هەزار و 200) بەرمیل نەوت، کۆی داهاتی ئەو نەوتەش دەکاتە (706 ملیۆن و 866هەزار و 915) دۆلار بەرێژەی (69.5٪).
🔹 لە کێڵگەی نەوتی سەرسەنگ پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە (6 ملیۆن و 58 هەزار و 187) بەرمیل، کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (242 ملیۆن و 400 هەزار و 611) دۆلار. بەڕێژەی (49.8%).
🔹 لە کێڵگەی نەوتی ئەتروش پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە (6 ملیۆن و 170 هەزار و 721) بەرمیل، کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (202 ملیۆن و 768 هەزار و 677) دۆلار. بەڕێژەی (67%).
🔹 لە کێڵگەی نەوتی شێخان پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە (8 ملیۆن و 461 هەزار و 868) بەرمیل، کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (229 ملیۆن و 604 هەزار و 88) دۆلار. بەڕێژەی (57%).
🔹 لە کێڵگەی نەوتی خورمەڵە پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە (35 ملیۆن و 768 هەزار) بەرمیل، کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (ملیارێک و 180 ملیۆن و 344 هەزار) دۆلار. بەڕێژەی (85%).
🔹 لە کێڵگەی نەوتی هەولێر پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە (2 ملیۆن و 297 هەزار و 513) بەرمیل، کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (69 ملیۆن و 501 هەزار و 442) دۆلار. بەڕێژەی (70.3%).
🔹 لە کێڵگەی گرێبەستی سەرقەڵا پشکی حکومەتی هەرێم بریتی بووە (2 ملیۆن و 19 هەزار و 48) بەرمیل، کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (78 ملیۆن و 742 هەزار و 872) دۆلار. بەڕێژەی (60%).                                  
１.    ناوچەی گرێبەستی تاوکی ( کێڵگەی تاوکی – پیشخاپور)
‌أ.    کێڵگەی تاوکی
ناوچەی گرێبەستی تاوکی دەکەوێتە پارێزگای دهۆکەوە لە هەرێمی کوردستان. پێک دێت لە هەردوو کێڵگەی نەوتی تاوکی و پیشخاپور. هەریەک لە کۆمپانیاکانی دی ئێن ئۆی نەرویجی ٧٥٪ و گەنێڵ ئەنێرجی تورکی ٢٥٪ ی خاوەنداری پشکەکان دەکەن لەو کێڵگەیەدا. یەکەم جار لە ناوەڕاستی ساڵی ٢٠٠٤ دا گرێبەست لەگەڵ کۆمپانای دی ئێن ئۆ DNO کرا . بەرهەمهێنانی ئەم کێڵگانە (تاوکێ لە ساڵی ٢٠٠٧ دەستیپێکردووە و پیشخاپور لە ساڵی ٢٠١٧) بە تێکڕا بەرهەمی رۆژانە لەساڵی ٢٠٢٤ دا  نزیکەی  ٨٠ هەزار بەرمیل نەوت بووە.
‌ب.    کێڵگەی نەوتی پیشخاپور
کێڵگەی نەوتی پیشخاپور لە چوارچێوەی گرێبەستی هاوبەشی بەرهەمهێنانی تاوکی (PSC) دایە. کێڵگەی پیشخاپور لە مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ دۆزرایەوە.
ئەم کێڵگەیە بە هاوبەشی لەلایەن کۆمپانیای D.N.A (75%، ك.سەرکار) و کۆمپانیای Genel Energy International (25%) خاوەندارێتی دەکرێت. بەرهەمهێنانی نەوت لەم کێڵگە لە ڕێگەی سیستەمی بەرهەمهێنانی سەرەتایی لە ساڵی ٢٠١٧ دەستیپێکرد.
بەرهەمهێنانی کێڵگەی پیشخاپور لە ساڵی 2018 لە شەش بیرەوە بە تێکڕای 54 هەزار بەرمیل نەوت لە ڕۆژێکدا بەرهەم دەهات.
لە ماوەی ئەمساڵەدا کۆی بەرهەمی کێڵگەکە ( 28ملیۆن و 774 هەزار و963 ) بەرمیل نەوت بووە. کۆی داهاتیش  (ملیارێک و 19 ملیۆن و 244 هەزار و 783) دۆلار بووە. پشکی دی ئێن ئۆ   (6,650,822) بەرمیل بووە بە داهاتی (234 ملیۆن و 508 هەزار و 401 )دۆلار، هەروەها پشکی گنێڵ ئەنێرجیش لە بەرهەم (2,216,941) بەرمیل بووە، داهاتەکەی لە ماوەی ساڵەکەدا بریتی بووە لە (78 ملیۆن و 169 هەزار و 467) دۆلار. ئەوەی لەماوەی ساڵەکەدا بۆ هەرێم ماوەتەوە لەم کێڵگەیە بریتی بووە لە (19,907,200) بەرمیل نەوت، کۆی داهاتی ئەو نەوتەش دەکاتە (706 ملیۆن  و  866هەزار و 915) دۆلار بەرێژەی (69.5٪).
خشتەی ژمارە (1)

２.    سەرسەنگ ( شاماران و ئێچ کەی ئێن )
بلۆکی سەرسەنگ دەکەوێتە پارێزگای دهۆکەوە، ڕوبەرەکەی (420) کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. دەکەوێتە بەشی باکوری بلۆکی ئەتروش و شێخانەوە.  پێک دێت لە دوو کێڵگەی بەرهەم هێنانی جیاواز سوارا تیکا و سوارا تیکا ڕۆژهەڵات، هەر کێڵگەیەک سێ حەشارگەی نەوتی سەربەخۆی ترایاسیک لەخۆدەگرێت.
کێڵگەی سوارا تیکا لە مانگی ئازاری ساڵی ٢٠١١ دۆزرایەوە، سوارا تیکای ڕۆژهەڵات لە مانگی نیسانی ٢٠١٥ دا دۆزرایەوە.
لە کێڵگەی سەرسەنگ هەریەک لە کۆمپانیاکانی ئێچ کەی ئێنی HKN  ئەمەریکی  خاوەنی 62٪ی پشکەکانە و کۆمپانیای شامارانی کەنەدی 18٪ ی پشکەکان (کۆمپانیای شامارانی کەنەدی لە کانوونی دووەمی 2021ەوە پشکاکانی  تۆتاڵی فەرەنسی کریوەتەوە، بەمەش شاماران لە هەردوو کێڵگەی ئەتروش و سەرسەنگ خاوەن پشکە).
بەرهەم و داهاتی ساڵی 2024
لەماوەی ئەمساڵەدا بڕی نەوتی بەرهەمهاتوو لە کێڵگەکە بریتی بووە لە (12,163,600) بەرمیل، کۆی داهاتی نەوتی فرۆشراوی کێڵگەکەش بریتی بووە لە (486,691,556) دۆلار ، لەم بڕەش (4,731,695 (  بەرمیلی پشکی ئێچ کەی ئێن HKN بووە بەداهاتی (189,325,487) و پشکی کۆمپانیای شامارانیش بڕی (1,373,718) بەرمیل بووە بە داهاتی (54,965,459) دۆلار ئەوەشی کە ماوەتەوە بۆ حکومەتی هەرێم (6,058,187) بەرمیل بووە کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (242,400,611) دۆلار. بەڕێژەی (49.8%).
لەسەرەتای پەرەپێدانی کێڵگەکەوە لە ساڵی ٢٠١٣ تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٤ کۆی نەوتی بەرهەمهاتوو  لە کێڵگەی سەرسەنگ نزیکەی (78.3) ملیۆن بەرمیل بووە.  
خشتەی ژمارە (2)

３.    کێڵگەی ئەتروش
کێڵگەی ئەترووش کەوتووەتە ٨٥ کم باکوری ڕۆژئاوای شاری هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستانەوە. رووبەری کێڵگەکە بریتیە لە ٢٦٩ کم چوارگۆشە. گرێبەستی بلۆکی ئەتروش لە ساڵی ٢٠٠٧ دا کراوە. کۆمپانیای شاماران لە ساڵی 2010 ەوە لە کێڵگەی ئەتروش وەبەرهێنان دەکات، کێڵگەی ئەتروش لە ساڵی ٢٠١١ دا نەوتی تێدا  دۆزرایەوە، لە کێڵگەکەدا  کۆی ٢٠ بیر لێدراوە بە هەموو جۆرەکانییەوە، بەڵام ١١ دانەیان  بیری بەرهەمهێنانی نەوتی تێدایە و دوو یەکەی چارەسەریش لەکێڵگەکەدا هەیە.
 لەکێڵگەی نەوتی ئەتروش 23.63%ی کۆی ئەو یەدەگەی کە دەتوانرێت دەربهێنرێت بەکارهاتووە، کێڵگەکە لە ساڵی 2020 دا گەشتووەتە لوتکەی بەرهەمهێنانی کە (47,000) بەرملی رۆژانە بووە.
بەرهەم و داهاتی ساڵی 2024
لەماوەی ساڵی ٢٠٢٤ دا کۆی بەرهەمی کێڵگەکە بریتی بووە لە (9,169,040) بەرمیل نەوت و داهاتی نەوتی فرۆشراویش لە کێڵگەکە بریتی بووە لە (301,191,253) دۆلار. لەم بڕەش (1,557,372) بەرمیلی پشکی کۆمپانیای شاماران بووە بە داهاتی ( 51,237,522) دۆلار و پشکی ئێچ کەی ئێن HKN  و تاقەی ئیماراتی (تائەوکاتەی لە کێڵگەکە دەرچوو) بڕی   (1,440,947) بەرمیل بووە بە داهاتی (47,185,055) دۆلار ئەوەشی کە ماوەتەوە بۆ حکومەتی هەرێم (6,170,721) بەرمیل بووە کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (202,768,677) دۆلار. بەڕێژەی (67%).

خشتەی ژمارە (3)

４.    کێڵگەی شێخان
  کێڵگەی شێخان دەکەوێتە پارێزگای دهۆکەوە، ٦٠ کیلۆمەتر لە باکوری رۆژئاوای هەولێر. کۆمپانیای گۆڵف کیستۆن کە کۆمپانیایەکی بەریتانییە پشکی ٨٠% کێڵگەکەی هەیە و کۆمپانیای MOL هەنگاری ٢٠% پشکەکانی هەیە. یەکەمجار لەمانگی ئابی ٢٠٠٩دا نەوت لەم کێڵگەیەدا  دۆزرایەوە، لەساڵی ٢٠١٣ وە بەرهەمهێنان دەستی پێکردووە. تا ٣١/١٢/٢٠٢٣زیاتر لە (128 ملیۆن) بەرمیل نەوت لەم کێڵگەیە بەرهەم هاتووە وە لە ٣١/١٢/٢٠٢٤ دا کۆی نەوتی بەرهەم هاتووی کێڵگەکە بریتی بووە لە (143 ملیۆن) بەرمیل.   
بەرهەم و داهاتی ساڵی ٢٠٢٤
لەماوەی ساڵی ٢٠٢٤ دا  تێکڕای بەرهەمی کێلگەکە بریتی بووە لە (40,688) بەرمیل بەمەش کۆی بەرهەمی کێڵگەکە بریتی بووە لە (14,891,780) بەرمیل نەوت و بەتێکڕا نرخی بەرمیلێک نزیکەی (27.134) دۆلار بووە، داهاتی نەوتی فرۆشراویش لە کێڵگەکە بریتی بووە لە (404,073,918) دۆلار. لەم بڕەش (5,358,260) بەرمیلی پشکی کۆمپانیای گۆڵف کیستۆن بووە بەداهاتی (145,391,524) دۆلار، پشکی کۆمپانیای ئێم ئۆ ئێڵ MOL بڕی (1,071,652) بەرمیل بووە بە داهاتی(29,078,305)  دۆلار ئەوەشی کە ماوەتەوە بۆ حکومەتی هەرێم (8,461,868) بەرمیل بووە کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (229,604,088) دۆلار. بەڕێژەی (57%).
خشتەی ژمارە (4)

５.    کێڵگەی خورمەڵە
قوبەی خورمەڵە لە بەشی باکووری کێڵگەی کەرکوکە و بە دووری ٣٥ کم لە باشووری ڕۆژئاوای شاری هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستانەوە هەڵکەوتووە. لە ساڵی 2007ەوە لەژێر دەسەڵاتی حکومەتی هەرێمی کوردستاندایە، کێڵگەکە لەلایەن کۆمپانیای کار (KAR Group)ەوە بەڕێوەدەبرێت، کە کۆمپانیایەکی خزمەتگوزاری نەوتی کوردستانە. دوای فراوانکردنی کێڵگەکە لە ساڵی 2018 توانای بەرهەمهێنانی کێڵگەکە گەشتە  200 هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا.
کێڵگەی نەوت خورمەڵە 35.45%ی کۆی ئەو یەدەگەی کە دەتوانرێت دەربهێنرێت بەکارهێناوە. پێشبینیش دەکرێت بەرهەمهێنان لە ساڵی 2026دا بگاتە لوتکە، بە پشتبەستن بە گریمانە ئابوورییەکان، بەرهەمهێنان بەردەوام دەبێت تا ئەو کێڵگەیە دەگاتە سنووری ئابووری لە ساڵی 2065 پاشان بەرهەم هێنان سوودی ئابووری نابێت.
کێڵگەی قوبەی خورمەڵە بەشێکە لە کێڵگەگەلی کەرکوك- ئاڤانا. یەدەگی نەوتی حەوزەکە بەیەکەوە بری ٨ ملیار و ٩١٠ ملیۆن بەرمیل نەوت مەزەندە دەکرێت بە پێی داتاکانی کۆمپانیی بریتیش پەترۆلیۆم.
کێڵگەی خورمەڵە نزیکەی 100-95 بیری تێدایە کە بەردەوام نزیکەی 50 بۆ 55 بیریان کاردەکەن بۆ بەرهەم هێنانی 120 بۆ 130 هەزار بەرمیلی رۆژانە.
ئاستی بەرهەم و داهات لە ٢٠٢٤دا
 لەماوەی ساڵی ٢٠٢٤ دا کۆی بەرهەمی کێڵگەکە بریتی بووە لە  42,080,000بەرمیل نەوت و داهاتی نەوتی فرۆشراویش لە کێڵگەکە بریتی بووە لە (1,388,640,000) دۆلار. لەم  کێڵگەیەدا تەنها یەک کۆمپانیا هەیەکە کار گروپە، بۆیە پشکەکان لە نێوان کار  و حکومەکدا دابەش دەکرێت. لەم بڕە نەوتەی بەرهەم هاتووە (6,312,000) بەرمیلی پشکی کۆمپانیای کار گروپ بووە بەداهاتی (208,296,000) دۆلار ئەوەشی کە ماوەتەوە بۆ حکومەتی هەرێم (35,768,000) بەرمیل بووە کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (1,180,344,000) دۆلار. بەڕێژەی 85%.
پشکی کار گروپ دەکرێت  لەنێوان ٣ ٪بۆ ٥٪ کەمتر بێت لە وەی دیاریمان کردووە،  لەبەرئەوەی  گرێبەست یان راپۆرتی دارایی کۆمپانیای کار گروپمان لەبەردەست نییە هەروەها بەهای بەرمیلێک نەوتی کێڵگەکەمان تێکڕا بە  ٣٣ دۆلار داناوە بە گریمانەیی، کە ئەمەش بەتێکڕا ٣ دۆلار کەمترە لە بەهای کێڵگەی تاوکی کە کوالیتی نەوتەکەی قورسترە ).
خشتەی ژمارە (5)

６.    ناوچەی گرێبەستی هەولێر
 ناوچەی گرێبەستی هەولێر دەکەوێتە 30 کیلۆمەتری ڕۆژئاوای هەولێرەوە، چوار ناوچەی دۆزراوی نەوتی تێدایە کە بریتین لە: دەمیر داغ، زێی گەورە، بەنان، عەین ئەلسەفرە.
ئاستی بەرهەم لەساڵی ٢٠٢٤ دا بە رێژەی  ٧٠٪ی ئاستی پێش وەستانی هەناردە بووە کە (12,800) بەرمیل بووە.
لەساڵی 2024 دا بەرهەمی ناوچەی گرێبەستی  هەولێر لە سێ کێڵگەی بەنان، دەمیرتدغ و زێی گەورەوە لە نێوان 40 بۆ 48 تەنکەردابووە و ماوەیەکی کەمیش 50 تەنکەربووە ڕۆژانە.  هەرتەنکەرەو نزیکەی 205 بەرمیل نەوت باردەکات.
لە کانوونی یەکەمی ساڵی 2025 دا بەرهەمی ناوچەی گرێبەستی هەولێر بریتی بووە لە 46 تەنکەری رۆژانە کە دەکاتە 430.9 بەرمیلی رۆژانە.
ئاستی بەرهەم و داهات لە ٢٠٢٤دا
لەماوەی ساڵی 2024 دا کۆی بەرهەمی کێڵگەکە بریتی بووە لە (3,266,400) بەرمیل نەوت و داهاتی نەوتی فرۆشراویش لە کێڵگەکە بریتی بووە لە (98,811,000) دۆلار. لەم  کێڵگەیەدا تەنها یەک کۆمپانیا هەیەکە کۆمپانیای زێگ ئۆیلە Zeg Oil  and Gas ( فۆرزا  پێشوو)، بۆیە پشکەکان لە نێوان زێگ ئۆیل و حکومەکدا دابەش دەکرێت . لەم بڕە نەوتەی بەرهەم هاتووە (968,887) بەرمیلی پشکی کۆمپانیای زێگ ئۆیل بووە بەداهاتی (29,309,558) دۆلار ئەوەشی کە ماوەتەوە بۆ حکومەتی هەرێم (2,297,513) بەرمیل بووە کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (69,501,442) دۆلار. بەڕێژەی ((70.3%

خشتەی ژمارە (6)

７.    ناوچەی گرێبەستی گەرمیان (سەرقەڵا)
ناوچەی  گرێبەستی گەرمیان دەکەوێتە ناحیەی سەرقەڵا، لە قەزای کفری لە  ناوچەی ئیدارەی سەربەخۆی  گەرمیان. بلۆکەکە ١٣١ کیلۆمەتر چوارگۆشە دەگرێتەوە.کێڵگەی نەوتی گەرمیان بە سەرقەڵا ناسراوە. لە ساڵی ٢٠١١ لەلایەن کۆمپانیای وێستەرنزاگرۆسەوە دۆزرایەوە، بیرەکان توانای  بەرهەمهێنانی نەوتی زۆری هەیە.  جۆری نەوتی ئەم کێڵگەیە  سووکە و شیرینە (هیدرۆجین و گۆگردی نییە). پێش وەستانی هەناردە نەوتی خاوی کێڵگەکە بە بارهەڵگر دەگوازرایەوە بۆ خورمەڵە بۆ هەناردەکردن لە ڕێگەی بۆری نەوتی هەرێمی کوردستانەوە. لە ئێستادا بەرهەمی کێڵگەکە بە تانکەر دەگوازرێتەوە بۆ پاڵاوگەی دووکان و بەرهەمی کێڵگەکە لە لایەن کۆمپانیای قەیوانەوە دەکڕدرێت.  ئەو غازە سروشتییە کە لەگەڵ نەوتەوە دێت، جیا دەکرێتەوە و  دەگوازرێتەوە بۆ ویستگەیەکی بەرهەم هێنانی کارەبای ١٦٠ میگا واتی وەزارەتی سامانە سروشتییەکان و کارەبای لێ بەرهەم دێت.
کۆمپانیای گازپرۆم روسی  و وێستەرن زاگرۆسی کەنەدی وەبەرهێنانی تێدا دەکەن و هەریەکە خاەنی 40٪ ی پشکەکانن و حکومەتی هەرێمیش 20%ی پشکەکان .
ئەم کێڵگەیە ئێستا ئاستی بەرهەمی لە (33 هەزار) بەرمیلی ڕۆژانەوە بۆ (12 هەزار) بەرمیل لە چارەکی یەکەم و پاشان لە چارەکی سێ و چواردا لە نێوان (10,200 بۆ 9,200) دابەزیوە.  بیرە نەوتییەکانی گەرمیان  لە ئێستادا ژمارەیان پێنج بیری نەوتە .
بەهەمان شێوەی کۆمپانیای کار ئەو کۆمپانیایانەی لێرە کاردەکەن شایستە داراییەکانیان ڕانەگەیاندووە بەڵام ساڵی چەند جارێک زانیاری لەسەر چالاکی و ئاستی بەرهەمیان ڕادەگەیاند، ماوەیەکە ئەو زانیاریانەش بوونی نەماوە.   
ئاستی بەرهەم و داهات لە ٢٠٢٤دا
لە ساڵی ٢٠٢٤ دا رۆژانە لە نێوان 40 تا 42 تەنکەر نەوتی کێڵگەکەی  گواستووەتەوە بۆ پاڵاوگەی  دووکان بۆ پاڵاوتن ، نەوتی ئەم کێڵگەیەوە لە لایەن کۆمپانیای قەیوانەوە لە کێڵگەکەدەکڕدرێت و  پاشان بەتەنکەر دەبرێت بۆ پاڵاوگەکە.
لەماوەی ئەم ساڵەدا تێکڕای بەرهەمی رۆژانەی کێڵگەکە (9,194) بەرمیل نەوت بووە.  بۆیە کۆی نەوتی بەرهەم هاتووی کێڵگەکە لە ساڵی 2024 دا بریتی بووە لە (3,365,080) بەمیل نەوت. کۆی داهاتی نەوتی فرۆشراو لە کێڵگەکە بریتی بووە لە  (131,238,120) دۆلار. لەم بڕەش (1,346,032) بەرمیلی پشکی کۆمپانیای گاز پرۆم و وێستێرن زاگرۆس بووە. بەداهاتی (52,495,248) دۆلار. ئەوەشی کە ماوەتەوە بۆ حکومەتی هەرێم (2,019,048) بەرمیل بووە کە کۆی داهاتی کێڵگەکە بۆ حکومەت بریتی دەبێت لە (78,742,872) دۆلار. بەڕێژەی 60%.

خشتەی ژمارە (7)

８.    کێڵگەی کوردەمیر
بلۆکی کوردمیر دەکەوێتە باشووری ڕۆژهەڵاتی هەرێمی کوردستان، لە دامێنی بەرزاییەکانی ڕۆژئاوای زنجیرە چیای زاگرۆس. بلۆکەکە 245 کیلۆمەتر چوارگۆشە دەگرێتەوە.
وێستەرنزاگرۆس لە ساڵی 2009 بیری دۆزینەوەی کوردمیری لێداوە، کاپێکی گەورەی گازی سروشتی دۆزیوەتەوە. لە ساڵانی دواتردا  کۆمپانیاکە لە ئەنجامی گەڕان و پشکنین بوونی  نەوتێکی بەرچاو لە ژێر گازەکەدا پشتڕاستکردەوە.
شیکاری سەربەخۆی یەدەگەکان دەریدەخەن کە کێڵگەی کوردمیر کێڵگەیەکی زۆر گەورەی نەوت و گازی سروشتی و کۆندێنسێت بێت.
کێڵگەی کوردەمیر  کێڵگەیەکی گەورەیە بە پێی هەڵسەنگاندنەکانی وێستێرن زاگرۆس  دەتوانرێت بڕی 1.8ترلیۆن پێ سێجا گازی لێ بەرهەم بێت و بڕی 420 ملیۆن بەرمیل نەوتیش.
وێستەرن زاگرۆس کێڵگەی کوردمیر بەڕێوەدەبات، بە ڕێژەی 80٪ی کارکردن. حکومەتی هەرێمی کوردستان خاوەنی پشکەکانی ترە، هیچ زانیارییەکی فەرمی لە بەردەست نییە سەبارەت بە بەرەوپێشچوون وئاستی کارەکان لەکێڵگەکە.
９.    کێڵگەی  ئاکرێ- بجیل
کێڵگەی بجیل دەکەوێتە نزیک هەریر و لە ساڵی  2010نەوتی لێ دۆزراوەتەوە کۆمپانیای رۆسنەفت لە ساڵی 2017 دا گرێبەستی هاوبەشی کردنی لەبەرهەم لەگەڵ هەرێم کردووە بۆ پەرەپێدانی کێڵگەکە و پشکی ٨٠٪ی کێڵگەکەی هەیە. کێڵگەکە لە کۆتایی مانگی کانوونی دووەمی 2023 دا ئاستی بەرهەمی بریتی بووە لە 6,000 بەرمیل نەوتی رۆژانە . کۆمپانیا رووسییەکە هیچ زانیارییەکی لەسەر ئاستی بەرهەم و خەرجی و داهاتی کێڵگەکە و کۆمپانیاکە بڵاونەکردووەتەوە. کێڵگەکە ٢ بیری وەبەرهێنی تێدایە و لە دوای راوەستانی هەناردە بەرهەمی ئەم کێڵگەیەش وەکو هەندێ کێڵگەی تر وەستاوە و تائێستاش نەکەوتووەتە بەرهەم هێنان.
بەرهەمهێنان لە ئاکری-بیجیل
بڕیارە لە ساڵی 2025 بەرهەمهێنان لە پرۆژەی پەرەپێدانی نەوتی ئاسایی ئاکری- بیجیل دەستپێبکات و پێشبینی دەکرێت لە ساڵی 2028دا بگاتە لوتکە، بە پشتبەستن بە گریمانە ئابوورییەکان، بەرهەمهێنان بەردەوام دەبێت تاوەکو کێڵگەکە دەگاتە ئەو ئاستەی چیتر بەرهەمێنان ئابووریی نابێت لە ساڵی 2061 دا.
１０.    کێڵگەی ئێسفنی یان عەین سیفنی
ئەم کێڵگەیە کەوتووەتە نزیک شارۆچکەی شێخان لە پارێزگای دهۆک، کۆمپانیای هەنت ئۆیل وەبەرهێنانی تێدا دەکات پشکی 80٪ی کێڵگەکەکی هەیە  ئەم کێڵگەیە لەساڵی 2011دا نەوتی تێدا دۆزراوەتەوە. جۆری نەوتەکەی قورسە وAPI 21  . ولە کۆتایی کانوونی دووەمی 2023 دا ئاستی بەرهەمی ئەم کێڵگەیە 6,500 بەرمیلی رۆژانە بووە.  زانیاری ئەوتۆ بەردەست نییە  کە لەگەڵ وەستانی هەناردەدا ئایا بەرهەمی ئەم کێڵگەیە وەستاوە یان نا، وەگەر وەستابوو ئایا ئێستا لە بەرهەمدایە یان نا؟
１１.    کێڵگەی چیا سورخ
ئەم کێڵگەیە ده‌كه‌وێته‌ سنوری ناحیه‌ی قۆره‌تو، ئه‌گه‌رچی ئه‌م ناحیه‌یه‌ سه‌ر به‌ قه‌زای خانه‌قینه‌، به‌ڵام به‌وپێیه‌ی له‌ راپه‌ڕینی ساڵی 1991 دا به‌شێكی زۆری ئازادكراوه‌، ئیداره‌دانی له‌سه‌ر هه‌رێمی كوردستانه‌ و راسته‌وخۆ په‌یوه‌سته‌ به‌ ئیداره‌ی گه‌رمیانه‌وه‌.
 لەم بلۆکە نەوتیە دا 9 بیری کۆن هەیە، كه‌ له‌ ساڵی 1902تا 1954 له‌لایه‌ن (ئه‌نگلۆ-پێرژه‌ن) كه‌ كۆمپانیایه‌كی هاوبه‌شی به‌ریتانی-ئێرانیه‌ كاری تێداكراوه‌، له‌ كۆتای ساڵی 2009 كۆمپانیای (GGFZ)ی چینی كاری به‌دواداگه‌رانی بۆكرد(سایزمیك)، به‌سه‌رپه‌رشتی كۆمپانیای گه‌نه‌ڵ ئینێرجی(توركی-به‌ریتانی) له‌ كۆتایی ساڵی 2012، بیری ژماره‌(10، 11، 12) تێدا لێدراوە. بەرهەمی رۆژانەی ئەم بلۆکە نەوتیە بەپێی زانیارییەکان  لە کۆتایی 2022 دا‌ (2 هه‌زار) به‌رمیلی رۆژانه‌ بووە و کۆمپانیای پیت ئۆیل پشکی 80٪ی پشکەکانی هەیە و  چاوەڕێ دەکرا تا ناوەڕاستی ئەمساڵ بەرهەمی ببێت بە دوو هێندە.  بەپێی زانیارییەکان  لە ئێستادا بەرهەمی ئەم کێڵگەیە بەتەواوەتی وەستاوە.
１２.    کێڵگەی تەق تەق
ناوچەی مۆڵەتپێدانی تەق تەق دەکەوێتە 60 کم لە باکووری ڕۆژهەڵاتی کێڵگەی نەوتی کەرکوک و شاری کەرکوک و 85 کم لە باشووری ڕۆژهەڵاتی هەولێر و 120 کم لە باکووری ڕۆژئاوای سلێمانی. کۆی ڕووبەری مۆڵەتی تەق تەق نزیکەی 951 کیلۆمەتر چوارگۆشەیە.
•    تەق تەق یەکێک  بوو لە گەورەترین کێڵگەکانی نەوتی هەرێم  و باشترین جۆری نەوت چیتر توانای بەرهەمی نییە.
لە ئێستادا کۆمپانیای گێنێل ئینێرجی بە رێککەوتن لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان گرێبەستی گەڕان و پەرەپێدانی کێڵگەی  تەق تەق ( PSC) ڕادەستی حکومەتی هەرێم کردووەتەوە و کێڵگەکەی جێهێشتووە.
کێڵگەی تەق تەق لە ساڵی 2008 دەستی بە بەرهەمهێنانی کردووە، تا وەستانی هەناردە لە 25ی ئازاری 2023دا کێڵگەی تەق تەق زیاتر لە (225 ملیۆن) بەرمیل نەوتی بەرهەمهێناوە.

سەرچاوە؛
یادگار سدیق گەڵاڵی، بەرهەم و داهاتی کێڵگە نەوتییەکان لە ساڵی 2024دا... ئاستی بەرهەم پشکی کۆمپانیا نەوتییەکان لە بەرهەم و داهات... پشکی حکومەتی هەرێم لە بەرهەم و داهات، رێکخراوی روونبین بۆ شەفافییەت لە پرۆسەکانی نەوت، کانونی دووەمی 2025.