راپۆرتی : محەمەد رەئوف

لەگەڵ بەردەوامی هێرش و لەشكركێشیەكانی توركیا بۆ هەرێمی كوردستان رۆژ لە دوای رۆژیش بنكەكانیان لە هەرێمی كوردستان زیاتر دەبن و  بەردەوامیش سەرۆكی توركیا و بەرپرسانی باڵای ئەو وڵاتە رایدەگەیەنن كە بەمزوانە ئۆپەراسیۆنی گەورە لە دژی پارتی كرێكارانی كوردستان لە قەندیل و شەنگال ئەنجامدەدەن، هەرچەندە پارتی كرێكارانی كوردستان بۆئەوەی نەبێتە پاساو بۆ هێرشی توركیا بۆسەر شەنگال گەریلاكانی خۆی لەو قەزایە كشاندەوە.
باڵیۆزی توركیا لە عێراق رایگەیاندووە كە هاتنە ناوەوەی سوپای توركیا بۆ سیدەكان بە رێكەوتن بووە لەگەڵ حكومەتی عێراق، زانیاریەكان ئەوە دەڵێن كە رێكەوتنێك لە نێوان بەغدا و ئەنكەرە كراوە بۆ هاتنە ناوەوەی سوپای توركیا بۆ روبەروبونەوەی پەكەكە، رێكەوتنەكەچەند هەفتەیەك پێش ئێستا كراوە حكومەتی عێراق بەپێی ئەو رێكەوتنە رێگەیداوە هێزێكی دیاریكراوی سوپای توركیا بێتە هەرێمی كوردستان و هەروەها حكومەتی عێراق زانیاری هەواڵگری دەربارەی گەریلاكانی پەكەكە دەدات بە توركیا ئاسمانی عێراقیش دەكاتەوە بەرووی فڕۆكەكانی توركیا بۆ ئەوەی بۆردومانی پەكەكە بكەن، سەرچاوەكان ئاماژە بەوە دەكەن كە ئەو هاوكاری و رێككەوتنەی حكومەتی عێراق لەبەرامبەر ئەو هاوكارییەی توركیایە كە لە رۆژانی 16ی ئۆكتۆبەردا بە هێزی عێراقی كردی لە پێدانی تەواوی زانیارییەكانی باەگاكانی پێشمەرگە بە سوپای عێراق لە رێگەی جی پی ئێس و تەكنەلۆژیای پێشكەوتووە. 
چەند سەرچاوەیەكیش رایدەگەیەنن هاتنە ناوەوەی سوپای توركیا بۆ هەرێمی كوردستان ئاماژەیەكە بۆ دەستپێكردنی ئۆپەراسیۆنێكی گەورە لەناو سنوری هەرێمدا بۆ راوەدوونای گەریلاكانی پەكەكە و دامەزراندنی ناوچەیەكی دابڕێنراو بە درێژایی سنوری توركیا لەگەڵ عێراقدا 
هەروەها پلانیش دانراوە بۆ دەستپێكردنی ئۆپەراسیۆنێك لە قەزای شەنگال هاوشێوەی ئۆپەراسیۆنەكەی سەرعەفرین .
لە چەند رۆژی رابردوودا توركیا بە درێژایی 15 كم هاتنە ناو حاكی هەرێمەوە لە سنوری ناحیەی سیدەكان و بەپێی وتەی بەرێوەبەری ناحیەی سیدەكان 12 بنكەی سەربازیان لەو ناوچانە دامەزراندووە و 15كیلۆمەتر هاتوەەتە ناو سنوری هەرێمەوە و بە گوێرەی میدیاكانی توركیاش ئێستا سوپای توركیا لەناوچەی خواكورك سەرقاڵی دانانی بنكەیەكی سەربازی نوێیە
لە رۆژی 22/3/2018 لە ناوچەی باڵەیان فڕۆكە جەنگیەكانی توركیا بوردومانی ناوچەكەیان كردوو چوار گەنجی باشووری كوردستانیان شەهید كرد. 
رێككەوتنی نێوان توركیا و عێراق نوێ نیە و مێژووەكە بۆ سەردەمی رژێمی بەعس دەگەڕێتەوە بەو پێیەی عێراق و توركیا لە ساڵی 1982 دا رێكەوتنێكیان ئیمزاكردووە كە بۆ پاراستنی ئەمنیەت و ئاساییشی وڵاتەكانیان ئەتوانن 20 كیلۆمەتر سنوری خاكی یەكدی ببڕن بەتایبەتیش دژ بە گروپە چەكداریەكانی نەیاریان بەتایبەتیش پەكەكە، ئەم رێكەوتنەی 1982  لە ساڵی  2007   لەسەردەمی هۆشیار زێباری وەزیری ئەوكاتی دەرەوەی عێراق نوێكرایەوە بەڵام بەزاندنی سنوری یەكتریان لە  20 كیلۆمەتر زیادكرد بۆ 25 كم، ئەمیش زیاتر لەسەر رەزامەندی توركیا بوو، بۆ ئەوەی بتوانێت دژ بە پارتی كرێكارانی كوردستان سنوری عێراق و باشوری كوردستان ببەزێنێت.
بەڵام حكومەتی توركیا بە سودوەرگرتن لە دۆستایەتی لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان بەتایبەتیش لەسەردەمی شەڕی ناوخۆ توانی بەتەواوی هەژمونی خۆی لە هەرێمی كوردستان فراونبكات و سنوری عێراق ببەزێنێت بە فیعلی بنكە و  بارەگای سەربازی و هەواڵگری بكاتەوە، ئەوەبوو لەدوای 1995 ەوە لە چوارچێوەی ( PMF  ) هێزی ئاشتی پارێزدا بنكە و بارەگای خۆی لە هەرێمی كوردستان كردەوە، لە دوای روداوەكانی  31ی ئابی 1996 ەوەو لە چوارچێوەی بانگهێشتنامەی پارتی دیموكراتی كوردستان دژ بە هێزەكانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بنكە سەربازیەكانی زیاتر كرد، دواتریش بەهۆی شەڕی داعشەوە بنكەی تری لە هەرێمی كوردستان كردەوە، كە ئێستا نزیكەی 18 بنكەی سەربازی و هەواڵگری توركیا لە هەرێمی كوردستاندان.
بنكە سەربازییەكانی توركیا لە باشووری كوردستان
لە باشوری كوردستان نزیكەی 18 بنكەی سەربازی و هەواڵگری ئاشكراو نهێنی توركیا لە هەرێمی كوردستاندا بوونی هەیە، نوێترنیان  هاتنی هێزی سەربازی توركیا بۆ باشیك لە ساڵی 2016 بەبیانووی روبەرووبونەوەی چەكدارانی داعش و راهێنانی سەربازی لەوێ دوو بنكەی سەربازی كردۆتەوە، كە 1200 سەرباز، 50 تانك، 50 هەمەر، 15 تۆپی دوورهاوێژ و ، 50 هاوەنی بچووك و دەیان چەكی بچوكو  70 ئۆتۆمبێلی سەربازی لەو ناوچەیە جێگیركراون، لەگەڵ چەند بنكەیەكی هەواڵگری لە پارێزگای دهۆك.
بەپێی راپۆرتێكی تۆڕی ناڕەزایەتییەكانی باشوور كە لە مانگی كانونی یەكەمی 2015، ژمارەی هێزەكانی ئەو وڵاتە لەناو خاكی هەرێمی كوردستاندا (٣٢٣٥) ئەفسەر و سەرباز و ژەندرمەی سوپای توركیایە لەگەڵ چەندین جۆر چەك و تەقەمەنی، بەپێی راپۆرتەكە توركیا  (٥٨) تانك، (٢٧)  زرێپۆش، (٣١) تۆپ‌و (٢٦) ھاوەن، (١٧) ئاڕبیجی‌و (١٠) دۆشكە، (٤٠) ئۆتۆمبیلی سەربازیی.
بەپێی راپۆرتەكە سوپای توركیا لەناو خاكی هەرێمی كوردستان بەسەر (١٣) بنكەو بارەگای سەربازیدا لەناوچە سنورییەكانی پارێزگای دهۆك جێگیركراون، كە لەناو هەموو بنكە سەربازیەكاندا بەشی هەواڵگریان تێدایە.
1.گەورەترین بنكە و بارەگای سەربازی توركیا لەڕووی ژمارەی سەربازەوە، لە ناحیەی (كانی ماسی)یە. لەو بنكەیەدا (٥٨٠) سەرباز و (٩١) ئەفسەر و (٢٤٠) جەندرمە و  (٣٤٠) هێزی لێدان هەیە.
2.گەورەترین بنكەی سەربازی توركیا لەڕووی لۆجستییەوە، سەربازگەی (بامەڕنی)یە دەكەوێتە بەرامبەر ‌ناحیەی بامەڕنی‌. لەناو ئەو بنكە سەربازییەدا گەورەترین یەكەی هەواڵگری سەر بە سوپا هەیە. هەروەها (٣٠) تانك، (٨) زرێپۆش، (٦) هاوەن، (٦) ئۆتۆمبێلی سەربازی تێدایە، جگە لەبوونی ئامێرێكی پێشكەوتووی دەنگگرتن كە بۆ كاری سیخوڕی بەكاریدە هێنن.
3.سەربازگەی باتوفا سریەیەكی تایبەتی هەواڵگری لێیە كە لە (٢٠) كەس پێكهاتووە. بنكەی سەربازی ناحیەی باتوفە گەورەترین سەربازگەی هەواڵگریە و دەكەوێتە سنوری ئیداریی قەزای زاخۆوە، (٤٠٠) سەرباز و (٦) تانك و (٢١) زرێپۆش و (١٤) ئۆتۆمبێلی سەربازیی و سێ نازووری تێدایە.
4.بنكەی سەربازی (كریبی) لە سنووری قەزای زاخۆ (٤١٤) سەرباز، (٦) تانك، (١٥) ئاڕبیجی، (٢) دۆشكە، (٦) زرێپۆش، (١١) تۆپ، (١٤) ئۆتۆمبێلی سەربازی، و چەندان چەكی سوك و مامناوەندی لێیە.
5.سەربازگەی (سینكی) (٨٠) سەرباز و تۆپێكی (١٢٠) ملمی تێدایە.
6.سەربازگەی (سیریی) لە سنووری قەزای ئامێدێیە، (٧٥) سەرباز، (٦) تانك، سێ دۆشكا، (٦) هاوەن، (٤) زرێپۆش هەیە.
7.سەربازگەی (كوبكی) لە سنووری قەزای ئامێدی. (١٣٠) سەربازی جێگیركردووە لەگەڵ دوو تانك.
8.سەربازگەی (قومری) لە ناوچەی مەتینا 70 سەربازی تێدا جێگیر كراوە لەگەڵ ژمارەیەك كەرەستە و كەلوپەلی سەربازی .
9.سەربازگەی كوخی سپی 70 سەربازی تێدا جێگیر كراوە لەگەڵ ژمارەیەك كەرەستە و كەلوپەلی سەربازی.
10.سەربازگەی دەرەی داواتیا لە هەفتانین 70 سەربازی تێدا جێگیر كراوە لەگەڵ ژمارەیەك كەرەستە و كەلوپەلی سەربازی.
11.سەربازگەی (سەری زیری) (٦٠) سەربازی جێگیركردووە.
12.سەربازگەی گەلی زاخۆ (34) سەربازی جێگیركردووە.
13.سەربازگەی ئامێدی (٤٥) سەرباز بە تەواوی چەك و تفاقی سەربازییەوە جێگیركراون.
14. بارەگای دەزگای سیخوری میت لە ناوەندی قەزای ئامێدییە.
15. بارەگای دەزگای سیخوری میت لە ناوەندی ناحیەی باتوفە.
16.بارەگای دەزگای سیخوری میت لە قەزای زاخۆ لە گەڕەكی بێداری.
17.بارەگای دەزگای سیخوڕی میت لە ناوەندی قەزای دهۆك لە گەڕەكی گرێباسی.
18. بنكەی سەربازی توركیا لە باشیك.
 بوونی ئەو بنكەو بارەگایانەی سوپای توركیا لە هەرێمی كوردستان تەنها لە پێناو پاراستنی ئاسایشی توركیا و كۆكردنەوەی زانیارییە لەسەر باشوری كوردستان و بەتایبەتیش لەسەر پارتی كرێكارانی كوردستان، بونی ئەو هێزە هیچ سودێكی بە هەرێم نەگەیاندووە بە جۆرێك لە كاتی هاتنی هێرشی داعش بۆسەر هەولێر توركیا ئامادە نەبوو هێز رەوانە بكات، تەنانەت ئامادە نەبوو هێزی ئەو بنكە سەربازیانەش بەكاربهێنێت لە كاتێكدا بنكەی سەربازی بامەڕنێ فڕۆكەخانەی سەربازیە و توركیا دەیتوانی لەوێوە پەلاماری داعش بدات..
‌